Ψωριασική Αρθρίτιδα - Γνώση και πρόληψη

Χαρακτηρίζεται από προσβολή του δέρματος, του αξονικού σκελετού και των περιφερικών αρθρώσεων. Στην διαμόρφωση της νόσου συμβάλλουν περιβαλλοντικοί (λοιμώξεις, τραυματισμοί), γενετικοί (αυξημένος κίνδυνος σε συγγενείς πρώτου βαθμού) και ανοσολογικοί παράγοντες καθώς η ενεργοποίηση του ανοσιακού μηχανισμού διαδραματίζει βασικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου.

Εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες από 30 έως 55 ετών όμως παρατηρείται και σε νεότερες αλλά και μεγαλύτερες γενιές.

Η δερματική ψωρίαση είναι μία αυτοάνοση πάθηση του δέρματος η οποία εμφανίζεται συνήθως ως μία ερυθηματώδης πλάκα με αργυρόχροα λέπια εντοπιζόμενη σε χαρακτηριστικές θέσεις όπως αγκώνες, γόνατα, τριχωτό κεφαλής, πέριξ αλλά και εντός των ωτών. Παρατηρείται επίσης στην περιγεννητική περιοχή και κυρίως στην μεσογλουτιαία χωρα, γύρω και μέσα στον ομφαλό, στις παλάμες και στα πέλματα. Ήπια απόξεση της πλάκας εμφανίζει στικτή αιμορραγία στοιχείο το οποίο βοηθάει πολύ στον σωστό καθορισμό της δερματικής βλάβης.

Ένας στους 5 ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζει προσβολή του μυοσκελετικού και τότε τίθεται η διάγνωση της ψωριασικής αρθρίτιδας. Η ΨΑ προσβάλει την σπονδυλική στήλη, τις περιφερικές αρθρώσεις,, τις ενθέσεις (σημεία στα οστά που προσφύονται οι μύες και οι σύνδεσμοι). Παρουσιάζεται κυρίως με πέντε διαφορετικές κλινικές μορφές: Μόνο/Ολιγοαρθρίτιδα με ασύμμετρη κατανομή, Πολυαρθρίτιδα μικρών και μεγάλων αρθρώσεων(τύπου ρευματοειδούς αρθρίτιδας), Αξονική νόσος (προσβολή σπονδυλικής στήλης, ιερολαγονίων αρθρώσεων σαν αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα), Ακρωτηριασική αρθρίτιδα-(σπάνια μορφή με οστεόλυση φαλαγγών των δακτύλων), Αρθρίτιδα των άπω φαλαγγικών αρθρώσεων άκρων χειρών/πδών.

Χαρακτηριστικό επίσης σημείο της νόσου είναι η προσβολή των ονύχων με δημιουργία πολλαπλών βοθρίων, ονυχόλυση, εγκάρσια αυλάκωση, υπερκεράτωση της κοίτης, φαιοκίτρινη χρώση.

Η ΨΑ συνοδεύεται πολλές φορές από εξωαρθρικές εκδηλώσεις των οφθαλμών (επισκληρίτιδα), άφθες στόματος, μη ειδική κολίτιδα, ενώ σπανίως εμφανίζει ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας.

Νεότερες μελέτες έχουν δείξει ότι η ΨΑ συνδέεται με το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, την υπερουριχαιμια και τις πρόωρες αθηρωματικές βλαβες των αγγείων.

Η διάγνωση τίθεται από ειδικούς ρευματολόγους έχοντας ως γνώμονα το ιστορικό, την κλινική εξέταση, τον εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο που συμπληρώνει το προφίλ των ασθενών.

Τα παλαιότερα χρόνια οι θεραπευτικές επιλογές ήταν περιορισμένες και τα αποτελέσματα φτωχά. Ωστόσο τα νεότερα χρόνια με την εξέλιξη της τεχνολογίας έχουν ανακαλυφθεί νεότερα θεραπευτικά μονοπάτια που έχουν αλλάξει τα δεδομένα και έχουν προσφέρει πολλές και αποτελεσματικές επιλογές. Πλέον η θεραπεία ξεκινάει από απλά συμβατικά ανοσοτροποποιητικά φάρμακα και συνεχίζει με τους νεότερους βιολογικούς παράγοντες και τα ακόμα νεότερα συνθετικά ανοσοτροποιητικά σκευάσματα.

Οι εξελίξεις στον τομέα της διάγνωσης και θεραπείας των αυτοάνοσων παθήσεων είναι ραγδαίες. Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι υπάρχουσες αλλά και μελλοντικές θεραπείες προσφέρουν μία πολύ αποτελεσματική λύση με σημαντική ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά και αναστροφή της πορείας της νόσου και περιορισμό των δομικών αλλοιώσεων και των παραμορφωτικών βλαβών. Πρέπει ωστόσο να συνεχιστεί η ενημέρωση τόσο στους ασθενείς όσο και τον ιατρικό κόσμο έτσι ώστε να υπάρξει έγκαιρη αναγνώριση και παραπομπή των ασθενών σε ρευματολόγους για τη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως όσο πιο νωρίς ανακαλύπτουμε την πάθηση τότε θέτουμε τις βάσεις για μία πιο άρτια και αποτελεσματική θεραπεία βελτιώνοντας κατά πολύ την ποιότητα της ζωής των ασθενών.

Μάριος Δαπέργολας, Ρευματολόγος, Συνεργάτης Κεντρικής Κλινικής Αθηνών.