Χρόνιος πόνος: Μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς φάρμακα;

Παραμένει ωστόσο αναπάντητο το ερώτημα: ο διαλογισμός λειτουργεί ως εικονικό φάρμακο ή καταπραΰνει πραγματικά τον πόνο;

Νέα μελέτη που βασίστηκε σε τομογραφίες εγκεφάλου, αποκάλυψε ότι οι ασκήσεις ενσυνειδότητας ενεργοποιούν διακριτούς εγκεφαλικούς μηχανισμούς για τη μείωση του πόνου, κάτι που δεν αποτελεί μέρος μιας αντίδρασης placebo, ανέφεραν οι ερευνητές.

«Αυτές οι δύο εγκεφαλικές αντιδράσεις είναι εντελώς διαφορετικές, γεγονός που υποστηρίζει τη χρήση του διαλογισμού της ενσυνειδητότητας ως άμεση παρέμβαση για τον χρόνιο πόνο και όχι ως τρόπο εμπλοκής του φαινομένου placebo», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Fadel Zeidan, καθηγητής αναισθησιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο.

Οι ερευνητές μελέτησαν 115 υγιή άτομα τα οποία χώρισαν τυχαία σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες θεραπείας:

• Μια πραγματική πρακτική διαλογισμού ενσυνειδητότητας που αφορούσε την εστίαση στην αναπνοή χωρίς κρίση
• Μια εικονική πρακτική διαλογισμού που βασιζόταν μόνο σε βαθιές αναπνοές
• Μια κρέμα placebo που οι ασθενείς εκπαιδεύτηκαν να πιστεύουν ότι μειώνει τον πόνο
• Μια ομάδα ελέγχου που άκουγε ένα ακουστικό βιβλίο

Στη συνέχεια, οι ερευνητές εφάρμοσαν ένα πολύ επώδυνο αλλά ακίνδυνο θερμικό ερέθισμα στο πίσω μέρος του ποδιού κάθε ατόμου και έκαναν τομογραφία των εγκεφάλων τους, για να δουν πώς ανταποκρίθηκε ο καθένας στον πόνο.

Τόσο η εικονική κρέμα όσο και η εικονική πρακτική διαλογισμού μείωσαν τον πόνο, αλλά οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματικές στη μείωση του πόνου, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα.

Οι τομογραφίες εγκεφάλου αποκάλυψαν ότι οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας μείωσαν τον συγχρονισμό μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ενδοσκόπηση, την αυτογνωσία και τη συναισθηματική ρύθμιση.

Αυτά τα τμήματα του εγκεφάλου συνθέτουν το Σήμα Νευρικού Πόνου, ένα τεκμηριωμένο μοτίβο εγκεφαλικής δραστηριότητας που θεωρείται κοινό μεταξύ των ανθρώπων που βιώνουν διαφορετικούς τύπους πόνου.

Η εικονική κρέμα και ο εικονικός διαλογισμός δεν άλλαξαν σημαντικά το δίκτυο σηματοδότησης νευρικού πόνου σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Αντίθετα, ενεργοποίησαν εντελώς ξεχωριστούς εγκεφαλικούς μηχανισμούς με μικρή επικάλυψη.

«Εδώ και καιρό υποθέτουμε ότι το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου επικαλύπτεται με εγκεφαλικούς μηχανισμούς που ενεργοποιούνται από ενεργές θεραπείες, όπως ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας, αλλά αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι όταν πρόκειται για πόνο, αυτό μπορεί να μην ισχύει», δήλωσε ο Zeidan.

Στη σύγχρονη ιατρική, οι νέες θεραπείες θεωρούνται γενικά αποτελεσματικές και αξιόπιστες εάν ξεπερνούν το εικονικό φάρμακο, σημείωσαν οι ερευνητές.

Αυτή η μελέτη, ήταν ένα καλό πρώτο βήμα, αλλά αφορούσε υγιείς ανθρώπους. Το επόμενο βήμα θα είναι να δοκιμαστεί ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας σε άτομα με χρόνιο πόνο, για να δούμε αν τα αποτελέσματά του ισχύουν.

«Το μυαλό είναι εξαιρετικά ισχυρό και εξακολουθούμε να εργαζόμαστε για να κατανοήσουμε πώς μπορεί να αξιοποιηθεί για τη διαχείριση του πόνου, μελετώντας τον εγκέφαλο», δήλωσε ο Zeidan. «Διαχωρίζοντας τον πόνο από τον εαυτό, ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας είναι σε θέση να τροποποιήσει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τον πόνο με έναν τρόπο που δεν χρησιμοποιεί φάρμακα, δεν κοστίζει τίποτα και μπορεί να ασκηθεί οπουδήποτε».

«Εκατομμύρια άνθρωποι ζουν καθημερινά με χρόνιο πόνο και μπορεί να υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν για να μειώσουν τον πόνο τους και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους από αυτά που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Είμαστε ενθουσιασμένοι που θα συνεχίσουμε να διερευνούμε τη νευροβιολογία της ενσυνειδητότητας και πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτή την αρχαία πρακτική στην κλινική πράξη».

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Biological Psychiatry.