Αϋπνία: Πώς μπορεί, εκτός από την υγεία, να επηρεάσει και την προσωπικότητα

Νέα έρευνα κατέληξε σε ανησυχητικά συμπεράσματα, σύμφωνα με τα οποία η αϋπνία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οι άνθρωποι να πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 1.000 Βρετανούς που υπέφεραν από ένα μήνα ανήσυχου ύπνου και διαπίστωσαν ότι ήταν πιο πιθανό να υποστηρίξουν αναπόδεικτες πεποιθήσεις, όπως ότι η γη είναι επίπεδη και ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου είχαν σχεδιαστεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Οι έρευνες σχετικά με τις θεωρίες συνωμοσίας έχουν υποδείξει ότι ευθύνονται τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Πιο επιρρεπείς στην υιοθέτηση τέτοιων θεωριών φέρονται να είναι οι ανασφαλείς, οι παρανοϊκοί και οι παρορμητικοί άνθρωποι.

Σύμφωνα ωστόσο με τη νέα μελέτη, ο κακός ύπνος θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει τέτοιες αλλαγές στην προσωπικότητα.

Οι ειδικοί χαρακτήρισαν τα ευρήματα σημαντικά και υποστήριξαν ότι η αντιμετώπιση της ποιότητας του ύπνου θα μπορούσε να μας δώσει τα εφόδια για να «αξιολογούμε καλύτερα και με κριτικό τρόπο τις πληροφορίες ώστε να αντιστεκόμαστε στις παραπλανητικές αφηγήσεις».

Ο Δρ. Ντάνιελ Τζόλεϊ, επίκουρος καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία και τη γνωστική λειτουργία. Ο κακός ύπνος έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους και παράνοιας - παράγοντες που συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη θεωριών συνωμοσίας. Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι η βελτίωση της ποιότητας του ύπνου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προστατευτικός παράγοντας κατά της εξάπλωσης της συνωμοσιολογικής σκέψης».

Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι εναλλακτικές εξηγήσεις για σημαντικά γεγονότα που απορρίπτουν το ευρέως αποδεκτό αφήγημα υπέρ φανταστικών εκδοχών.

Για παράδειγμα, επειδή η επιφάνεια της Γης φαίνεται επίπεδη, οι λεγόμενοι «Flat Earthers» καταγγέλλουν όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο.
Άλλες δημοφιλείς θεωρίες συνωμοσίας περιλαμβάνουν τους εμβολιασμούς ως τρόπο εμφύτευσης μικροτσίπ στο σώμα των ανθρώπων.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ πραγματοποίησαν δύο αξιολογήσεις στις οποίες συμμετείχαν 1.000 άτομα για να εκτιμήσουν πώς ο ύπνος επηρεάζει τα κίνητρα για συνωμοσιολογική σκέψη.

Στην πρώτη, 540 εθελοντές συμπλήρωσαν μια αξιολόγηση με κλίμακα ποιότητας ύπνου με κουτάκια πριν διαβάσουν ένα άρθρο σχετικά με την πυρκαγιά στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων το 2019 στο Παρίσι.

Ορισμένοι εκτέθηκαν σε μια συνωμοσιολογική αφήγηση που υποδηλώνει σκόπιμη συγκάλυψη, ενώ άλλοι διάβασαν μια πραγματική περιγραφή που απέδιδε την πυρκαγιά σε ατύχημα.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι όσοι είχαν χειρότερη ποιότητα ύπνου, είχαν «σημαντικά» περισσότερες πιθανότητες να πιστέψουν τη συνωμοσιολογική εκδοχή των γεγονότων.

Σε μια δεύτερη μελέτη, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 575 εθελοντές που συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια προσωπικότητας.

Τους ρωτούσαν για τη συναισθηματική τους κατάσταση εκείνη τη στιγμή, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «θυμός», «τρέλα», «οργή», «τρόμος» και «νευρικότητα».

Το πόσο πιθανό ήταν να πάσχουν από κατάθλιψη αξιολογήθηκε επίσης σε ένα ερωτηματολόγιο, καθώς και το πόσο παρανοϊκοί αισθάνονταν τον τελευταίο μήνα.

Στη συνέχεια ρωτήθηκαν για τις σκέψεις τους σχετικά με συγκεκριμένες γνωστές θεωρίες συνωμοσίας, όπως η κλιματική αλλαγή και η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο αντίκτυπος της κατάθλιψης τόσο στην ποιότητα του ύπνου όσο και στην πιθανότητα ανάπτυξης «συνωμοσιολογικής νοοτροπίας» ήταν «σημαντικός».

Ο θυμός και η παράνοια έπαιξαν επίσης ρόλο, πρόσθεσαν.

Μελέτη που πραγματοποιήθηκε πέρσι διαπίστωσε ότι περίπου ένας στους έξι Βρετανούς πάσχει από αϋπνία, ωστόσο το 65% δεν αναζητά ποτέ βοήθεια για το πρόβλημα του ύπνου του.

Η δημοσκόπηση του The Sleep Charity σε 2.000 άτομα, διαπίστωσε ότι 9 στους 10 αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ύπνου, ενώ ένας στους δύο εμπλέκεται σε υψηλού κινδύνου ή επικίνδυνες συμπεριφορές όταν δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Ο κακός ύπνος έχει συνδεθεί με μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του εγκεφαλικού επεισοδίου και της υπογονιμότητας.

Η στέρηση ύπνου έχει συνδεθεί με ευερεθιστότητα και μειωμένη συγκέντρωση βραχυπρόθεσμα, μέχρι αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, καρδιακών παθήσεων και διαβήτη.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Health Psychology.