Αντικαταθλιπτικά: Η συμβολή τους στην ενίσχυση της μνήμης και της σκέψης

Ορισμένοι ασθενείς παρουσίασαν βελτίωση στα τεστ εγκεφάλου μετά τη λήψη εσκιταλοπράμης (escitaloprame), ενός αντικαταθλιπτικού που ανήκει στην κατηγορία των εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης.

Το φάρμακο φάνηκε να επηρεάζει έναν υποδοχέα σεροτονίνης στον εγκέφαλο που ονομάζεται υποδοχέας 5HT4, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης.

Η σεροτονίνη περιγράφεται ως η ορμόνη της ευτυχίας. Τα υψηλότερα επίπεδά της στον εγκέφαλο συνδέονται με την ευεξία, ενώ έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στην υποχώρηση των συμπτωμάτων της κλινικής κατάθλιψης.

«Φαίνεται ότι οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης συμβάλλουν στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, ενώ ταυτόχρονα βοηθούν στη βελτίωση της διάθεσης», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας Vibeke Dam, ανώτερη ερευνήτρια νευρολογίας και νευροβιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Κοπεγχάγης στη Δανία.

«Η εργασία μας συνδέει τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας με τον συγκεκριμένο υποδοχέα 5HT4 και υποδηλώνει ότι η άμεση διέγερση του υποδοχέα 4 της σεροτονίνης μπορεί να είναι ένας σημαντικός προ-γνωστικός στόχος που πρέπει να εξεταστεί για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της αντικαταθλιπτικής θεραπείας. Ενισχύει επίσης την ιδέα ότι η σεροτονίνη είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της διάθεσης», πρόσθεσε η Dam.

Οι ερευνητές υπέβαλαν σε τομογραφία εγκεφάλου 90 ασθενείς με κατάθλιψη για να μετρήσουν τη λειτουργία των υποδοχέων 5HT4 στον εγκέφαλό τους. Οι ασθενείς εξετάστηκαν επίσης για προβλήματα διάθεσης και γνωστικής απόδοσης.

Στη συνέχεια, έλαβαν καθημερινά εσκιταλοπράμη για οκτώ εβδομάδες. Στο τέλος της μελέτης, 40 ασθενείς υποβλήθηκαν ξανά σε τομογραφία.

Διαπίστωσαν ότι οι επιδόσεις των ασθενών στα γνωστικά τεστ είχαν βελτιωθεί -ιδιαίτερα η ικανότητά τους να ανακαλούν λέξεις. Οι επιδόσεις αυτές φάνηκε να συνδέονται με την υψηλότερη δραστηριότητα του υποδοχέα 5HT4.

«Η μελέτη δείχνει τη δυνατότητα διέγερσης του συγκεκριμένου υποδοχέα, ώστε να μπορούμε να θεραπεύσουμε τα γνωστικά προβλήματα, ακόμη και πέρα από το αν ο ασθενής έχει ξεπεράσει ή όχι τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας Δρ. Vibe Froekjaer, κλινική καθηγήτρια νευροψυχιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Κοπεγχάγης στη Δανία.

Το επόμενο βήμα των ερευνητών θα είναι η θεραπεία των ασθενών με φάρμακα που στοχεύουν ειδικά τον υποδοχέα 5HT4 και στη συνέχεια η αξιολόγηση της επίδρασης στη λειτουργία του εγκεφάλου τους.

Η σεροτονίνη βρίσκεται στο έντερο και υπάρχουν φάρμακα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που δεσμεύονται και διεγείρουν τους υποδοχείς 5HT4, δήλωσαν οι ερευνητές.

Η μελέτη «καταδεικνύει τον σημαντικό ρόλο των υποδοχέων 5HT4 του εγκεφάλου στη γνωστική λειτουργία», δήλωσε ο Philip Cowen, καθηγητής ψυχοφαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

«Αυτό επιβεβαιώνει πρόσφατη μελέτη του πανεπιστημίου της Οξφόρδης που δείχνει ότι το διεγερτικό των υποδοχέων 5HT4, η προυκαλοπρίδη -ένα φάρμακο για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας- βελτιώνει τη μνήμη τόσο σε υγιείς ανθρώπους όσο και σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο κατάθλιψης», δήλωσε ο Cowen.

Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Νευροψυχοφαρμακολογίας στο Μιλάνο και δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Biological Psychiatry.