ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Πώς βρίσκουμε λίγη χαρά σε κάθε φάση της ζωής μας

Μιχάλης Θερμόπουλος

Το να περνάς το κατώφλι της εφηβείας, το να κάνεις οικογένεια, το να μπαίνεις στο πρώτο δικό σου σπίτι ή ακόμα και το να βγαίνεις στη σύνταξη μετά από δεκαετίες δουλειάς, είναι όλα παραδείγματα από διαφορετικές φάσεις της ζωής μας.

Πώς βρίσκουμε λίγη χαρά σε κάθε φάση της ζωής μας
Bigstock

Κάθε φάση της ζωής μας, συνοδεύεται από μια σειρά διαφορετικών συναισθημάτων. Τα αρχικά συναισθήματα ενθουσιασμού συχνά ακολουθούνται από αναποδιές και στεναχώριες μέσα απ' όλα τα άγνωστα και τις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.

Μπορεί να αμφισβητήσετε την επιλογή της δουλειάς ή της καριέρας σας, να λαχταράτε για ένα βράδυ που το μωρό δεν σας ξυπνήσει, να σας λείπει το παιδί που σπουδάζει μακριά ή να αναρωτιέστε τι θα κάνετε με τον χρόνο σας, όταν δεν έχετε τίποτα άλλο εκτός από... χρόνο. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Πού είναι λοιπόν η χαρά σε όλα αυτά;

Είναι χαρά, ή είναι ευτυχία;

Η χαρά είναι εκεί, ακόμα και σε μεταβατικές ή δύσκολες στιγμές, αλλά πρέπει να την ψάξεις. Πρώτα-πρώτα, πρέπει να ξέρεις τι δεν είναι χαρά και τι είναι.

Χαρά δεν σημαίνει ευτυχία. Η ευτυχία είναι μια αντίδραση σε πράγματα που συμβαίνουν γύρω σας, όπως μια διασκεδαστική έξοδο με έναν φίλο. Όταν δυσκολεύεσαι, είναι πιο δύσκολο να είσαι ευτυχισμένος, αλλά μπορείς να έχεις χαρά.

Διότι η χαρά είναι μια κατάσταση του νου. Αν και η ευτυχία και η χαρά μπορούν να είναι συνυφασμένα μεταξύ τους έννοιες/καταστάσεις, η χαρά είναι πιο βαθιά και πιο μακροχρόνια. Η χαρά μπορεί να είναι μεγάλη, όπως να συναντάς την αδελφή ψυχή σου ή να κρατάς αγκαλιά το μωρό σου για πρώτη φορά, ή μπορεί να είναι τα μικρά πράγματα που ηρεμούν το πνεύμα σου. Πρέπει να είστε ανοιχτοί στο να βιώσετε τη χαρά.

Για παράδειγμα, μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά, είναι κατανοητό το τελευταίο πράγμα που θέλετε να κάνετε να είναι να βγάλετε τον σκύλο σας βόλτα, ειδικά αν και ο καιρός είναι κακός. Αλλά καθώς περπατάτε με το ζωάκι σας, αρχίζετε να παρατηρείτε μικρά πράσινα βλαστάρια να φυτρώνουν στον κήπο ενός γείτονα, το απαλό αεράκι στο πρόσωπό σας, το τιτίβισμα ενός πουλιού στο δέντρο, το σκυλί σας να μυρίζει κάθε σπιθαμή του μονοπατιού που ακολουθείτε. Και ίσως, όταν κοιτάξεις ψηλά στον ουρανό, μέχρι και τα σύννεφα να χωρίσουν και να δεις ένα ουράνιο τόξο.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται παραμυθένια αποκυήματα φαντασίας, αλλά είναι μικρές λεπτομέρειες που αν το επιτρέψει ο νους, μπορούν να γίνουν στιγμές χαράς. Παρατηρώντας, αναγνωρίζοντας και απολαμβάνοντας αυτές τις στιγμές, προκαλείτε χαρά στον εαυτό σας. Αυτές οι σπίθες χαράς συσσωρεύονται στον εγκέφαλό σας και υποστηρίζουν την ψυχική σας υγεία.

Πώς να βρείτε και να καλλιεργήσετε τη χαρά στην καθημερινότητά σας

Το πώς βρίσκετε και καλλιεργείτε τη χαρά είναι κάτι προσωπικό: δεν υπάρχει κάποιο εγχειρίδιο χαράς που μπορούν απλά όλοι να ακολουθήσουν. Αυτό που λέμε “συνταγή χαράς” δεν είναι σαν τις συνταγές μαγειρικής: δεν σημαίνει ότι αν όλοι κάνουν τα ίδια, θα έχουν όλοι το ίδιο αποτέλεσμα.

Για να ξεκινήσετε, σκεφτείτε μια στιγμή που νιώσατε χαρά. Τι κάνατε; Με ποιον ήσασταν μαζί; Η αξιολόγηση αυτών των στιγμών χαράς μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τι έχει αληθινή σημασία για εσάς.

Η εύρεση της χαράς είναι να δίνεις προσοχή στη στιγμή: όχι να κοιτάς μπροστά ή να μηρυκάζεις το παρελθόν, αλλά να βιώνεις το τώρα.

Είναι εύκολο να μεταβείτε αυτόματα στα αρνητικά της ζωής σας. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος είναι “καλωδιωμένος” με τέτοιον τρόπο, ώστε να προτάσσει πάντα ως προτεραιότητα την άμεση επιβίωση και ασφάλεια και με το να αναμοχλεύει τα προβλήματα και να προβλέπει τυχόν αναποδιές, αυτο-προστατεύεται.

Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι εκνευρίζεστε (λίγο ή πολύ δεν έχει σημασία) που βρίσκετε όλα τα κόκκινα φανάρια όταν οδηγείτε, αλλά δεν χαίρεστε ουσιαστικά όταν είναι πράσινα; Το να βρεις την χαρά στην καθημερινότητα είναι ζήτημα του να είσαι ανοιχτός στα καθημερινά θετικά που σου συμβαίνουν.

Καλλιεργώντας την αποδοχή για τα θετικά, αρχίζεις να τα βλέπεις παντού. Εδώ είναι μερικές τεχνικές που μπορείτε να εξασκήσετε:

  • Εκτιμήστε το να βλέπετε την χαρά των άλλων. Όταν κάποιος άλλος βιώνει χαρά, ενισχύει και τη δική σας.
  • Εκτιμήστε και τα δικά σας θετικά στην ζωή σας. Δώστε προσοχή όταν τα πράγματα στη ζωή σας πάνε καλά.
  • Τις στιγμές που δεν νιώθεις καλά, κάνε κάτι που θα σου θυμίζει αντίθετες στιγμές χαράς. Για παράδειγμα, τραβήξτε φωτογραφίες από στιγμές γεμάτες χαρά και απλά χαζέψτε τις αργότερα σε μια ώρα ανάγκης.
  • Ονομάστε τρία πράγματα που συνέβησαν τις τελευταίες 24 ώρες και για τα οποία είστε ευγνώμονες. Η ευγνωμοσύνη μεταμορφώνεται σε χαρά.

Ανοίξτε τον εαυτό σας στη χαρά

Όταν δυσκολεύεσαι, είναι δύσκολο να είσαι ανοιχτός σε θετικές εμπειρίες. Χρειάζεται εξάσκηση, αλλά αν αισθάνεστε τον εαυτό σας να πέφτει σε ένα πηγάδι αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων, πάρτε μια βαθιά ανάσα, τραβήξτε τον εαυτό σας πίσω και αφήστε τη χαρά να μπει μέσα.

Δοκιμάστε τα εξής για μια πιο θετική και χαρούμενη προοπτική:

  • Εξασκήστε την τέχνη της καλοσύνης και της ευγένειας σε ό,τι κάνετε και όποιους συναντάτε στην ημέρα σας
  • Χρησιμοποιήστε την ενσυνειδητότητα για να βελτιώσετε την ευημερία σας. Εστιάστε στην στιγμή, δείτε όλα όσα αυτή φέρνει και κρατήστε στο μυαλό σας τα θετικά.
  • Βρείτε τι είναι αυτό που αληθινά σας γεμίζει να κάνετε: βρείτε δηλαδή μια αίσθηση του σκοπού της ζωής σας.
  • Ανακαλύψτε την ηρεμία μέσα στο χάος.
  • Μειώστε την μοναξιά μέσω της σύνδεσης με άλλους. Είναι απλό, αλλά όχι εύκολο. Κάντε εκείνο το τηλεφώνημα, βρεθείτε για εκείνον τον καφέ. Δημιουργήστε χρόνο για τους ανθρώπους στην ζωή σας.

Πηγή: mayoclinichealthsystem.org