ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μέταλλα: Πλήρης οδηγός αναφοράς – Οφέλη, ανεπάρκεια, τροφές

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τα μέταλλα είναι ανόργανα στοιχεία, που παίζουν ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της λειτουργικότητας του σώματος.

Μέταλλα: Πλήρης οδηγός αναφοράς – Οφέλη, ανεπάρκεια, τροφές
Bigstock

Από το χτίσιμο γερών οστών μέχρι τη ρύθμιση του καρδιακού παλμού και την παραγωγή ορμονών, τα μέταλλα είναι απαραίτητα για πολλές σωματικές διαδικασίες.

Σε αυτό το άρθρο, περιγράφουμε τα κύρια μέταλλα και ιχνοστοιχεία, τα οφέλη τους, τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (RDA), τα συμπτώματα ανεπάρκειας και τις καλύτερες πηγές τροφίμων για κάθε ένα ξεχωριστά.

Τι είναι τα μέταλλα

Τα μέταλλα είναι ανόργανες ενώσεις, που βρίσκονται στη γη και απορροφώνται από τα φυτά. Οι άνθρωποι λαμβάνουν μέταλλα μέσω της κατανάλωσης φυτών και ζώων. Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες μετάλλων με βάση το πόσα χρειάζεται το σώμα:

  1. Κύρια μέταλλα: Απαιτούνται σε μεγαλύτερες ποσότητες για την υποστήριξη των σωματικών λειτουργιών, όπως η διατήρηση της υγείας των οστών και η εξισορρόπηση των υγρών.
  2. Ιχνοστοιχεία: Αυτά απαιτούνται σε μικρότερες ποσότητες αλλά εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για διάφορες φυσιολογικές διεργασίες.
market-fresh-produce-vegetables-fruits

Πλήρης οδηγός αναφοράς για τα μέταλλα

1. Ασβέστιο

  • Οφέλη: Απαραίτητο για γερά οστά και δόντια, μυϊκή λειτουργία και νευρική σηματοδότηση
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 1.000 mg (ενήλικες), 1.200 mg (γυναίκες άνω των 50 ετών και άνδρες άνω των 70 ετών)
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Οστεοπόρωση, μυϊκοί σπασμοί, εξασθενημένα οστά
  • Καλές πηγές διατροφής: Γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι), φυλλώδη λαχανικά (λάχανο, σπανάκι), τόφου, αμύγδαλα

2. Φώσφορος

  • Οφέλη: Συνδυάζεται με το ασβέστιο, για να χτίσει γερά οστά και δόντια και βοηθά στην παραγωγή ενέργειας
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 700 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Αδύναμοι μύες, πόνος στις αρθρώσεις, κόπωση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Πουλερικά, ψάρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, ξηροί καρποί και σπόροι

3. Μαγνήσιο

  • Οφέλη: Υποστηρίζει την λειτουργία μυών και νεύρων, ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση και βοηθά στην παραγωγή ενέργειας
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 310-420 mg ανάλογα με την ηλικία και το φύλο
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Μυϊκές κράμπες, ψυχική σύγχυση, κόπωση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Φυλλώδη πράσινα λαχανικά, ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά ολικής αλέσεως, αβοκάντο

4. Νάτριο

  • Οφέλη: Βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών, υποστηρίζει την λειτουργία νεύρων και μυών.
  • Συνιστώμενη ποσότητα: Έως 2.300 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Πονοκέφαλος, κόπωση, σύγχυση (αν και η έλλειψη νατρίου είναι σπάνια)
  • Καλές πηγές τροφίμων: Επιτραπέζιο αλάτι, επεξεργασμένα τρόφιμα, σούπες σε κονσέρβες, σάλτσες

5. Κάλιο

  • Οφέλη: Διατηρεί την ισορροπία των υγρών, ρυθμίζει την λειτουργία της καρδιάς και υποστηρίζει τις συσπάσεις των μυών
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 2.500-3.000 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Μυϊκή αδυναμία, ακανόνιστος καρδιακός παλμός, υψηλή αρτηριακή πίεση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Μπανάνες, πατάτες, φυλλώδη λαχανικά, ντομάτες, αβοκάντο

6. Χλώριο

  • Οφέλη: Βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών και βοηθά στην πέψη, συμβάλλοντας στην παραγωγή οξέος του στομάχου
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 2.300 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Αφυδάτωση, μυϊκές κράμπες, ναυτία
  • Καλές πηγές τροφίμων: Επιτραπέζιο αλάτι, φύκια, ντομάτες, ελιές

7. Θείο

  • Οφέλη: Σημαντικό για τη σύνθεση πρωτεϊνών, την υγεία των αρθρώσεων και την ακεραιότητα του δέρματος
  • Συνιστώμενη ποσότητα: Δεν υπάρχει επίσημη RDA, αλλά επαρκείς ποσότητες λαμβάνονται μέσω της πρόσληψης πρωτεΐνης
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Πόνος στις αρθρώσεις, δερματικά προβλήματα, εύθραυστα νύχια
  • Καλές πηγές τροφίμων: Κρέας, αυγά, ψάρι, σκόρδο, κρεμμύδια

8. Σίδηρος

  • Οφέλη: Απαραίτητος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στο αίμα
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 8 mg (άνδρες), 18 mg (γυναίκες)
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Αναιμία, κόπωση, αδυναμία
  • Καλές πηγές τροφίμων: Κόκκινο κρέας, πουλερικά, φακές, φασόλια, εμπλουτισμένα δημητριακά

9. Ψευδάργυρος

  • Οφέλη: Υποστηρίζει το ανοσοποιητικό, την επούλωση πληγών και τη σύνθεση DNA
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 8-11 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Μειωμένο ανοσοποιητικό, τριχόπτωση, καθυστερημένη επούλωση πληγών
  • Καλές πηγές τροφίμων: Στρείδια, κόκκινο κρέας, πουλερικά, φασόλια, ξηροί καρποί

10. Χαλκός

  • Οφέλη: Παίζει ρόλο στην απορρόφηση του σιδήρου, στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση υγιών οστών και νεύρων
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 900 mcg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Αναιμία, εύθραυστα οστά, κόπωση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Οστρακοειδή, ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά ολικής αλέσεως, μαύρη σοκολάτα

11. Ιώδιο

  • Οφέλη: Σημαντική για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό.
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 150 mcg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμός, αύξηση βάρους
  • Καλές πηγές τροφίμων: Ιωδιούχο αλάτι, θαλασσινά, γαλακτοκομικά, αυγά

12. Σελήνιο

  • Οφέλη: Δρα ως αντιοξειδωτικό, προστατεύει τα κύτταρα από βλάβες και υποστηρίζει την λειτουργία του θυρεοειδούς.
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 55 mcg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Κόπωση, εξασθενημένο ανοσοποιητικό, τριχόπτωση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Καρύδια Βραζιλίας, θαλασσινά, αυγά, δημητριακά ολικής αλέσεως

13. Μαγγάνιο

  • Οφέλη: Υποστηρίζει τον σχηματισμό οστών, την επούλωση πληγών και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων και της χοληστερόλης
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 1,8-2,3 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Οστική δυσπλασία, κόπωση, αδυναμία
  • Καλές πηγές τροφίμων: Δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηροί καρποί, φυλλώδη χόρτα, τσάι

14. Φθόριο

  • Οφέλη: Ενισχύει το σμάλτο των δοντιών και αποτρέπει την τερηδόνα
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 3-4 mg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Τερηδόνα και τρύπες στα δόντια
  • Καλές πηγές τροφίμων: Φθοριούχο νερό, τσάι, θαλασσινά

15. Χρώμιο

  • Οφέλη: Βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, ενισχύοντας τη δράση της ινσουλίνης
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 25-35 mcg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη, απώλεια βάρους, σύγχυση
  • Καλές πηγές τροφίμων: Μπρόκολο, δημητριακά ολικής αλέσεως, κρέας, ξηροί καρποί

16. Μολυβδαίνιο

  • Οφέλη: Υποστηρίζει την λειτουργία των ενζύμων, βοηθώντας στον μεταβολισμό των αμινοξέων που περιέχουν θείο
  • Συνιστώμενη ποσότητα: 45 mcg
  • Συμπτώματα ανεπάρκειας: Σπάνια, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν επιληπτικές κρίσεις ή αναπτυξιακές καθυστερήσεις
  • Καλές πηγές τροφίμων: Όσπρια, δημητριακά, ξηροί καρποί
Essential-Minerals

Συχνές Ερωτήσεις

“Γιατί τα μέταλλα είναι σημαντικά για τον οργανισμό;”

Τα μέταλλα παίζουν κρίσιμους ρόλους στη διατήρηση διαφόρων σωματικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένης της υγείας των οστών, της μετάδοσης των νεύρων, της ενυδάτωσης και των ενζυμικών αντιδράσεων. Κάθε μέταλλο έχει μοναδικές λειτουργίες, που συμβάλλουν στη συνολική ευημερία.

“Μπορώ να πάρω όλα τα μέταλλα που χρειάζομαι μόνο από το φαγητό;”

Ναι, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, άπαχες πρωτεΐνες και δημητριακά ολικής αλέσεως παρέχει συνήθως όλα τα απαραίτητα μέταλλα που χρειάζεται το σώμα. Ωστόσο, μερικοί μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα με βάση τους διατροφικούς περιορισμούς ή τις συνθήκες υγείας τους.

Σύνοψη

Τα μέταλλα είναι απαραίτητα για πολλές σωματικές διεργασίες, από τη διατήρηση της υγείας των οστών μέχρι την υποστήριξη της λειτουργίας των νεύρων και της ενζυμικής δραστηριότητας. Η κατανόηση του ρόλου των κύριων μετάλλων και των ιχνοστοιχείων και η ενσωμάτωση μιας ποικιλίας σχετικών τροφών στη διατροφή σας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ελλείψεων και στην προώθηση της συνολικής υγείας. Καταναλώνοντας τις σωστές ποσότητες κάθε μετάλλου, μπορείτε να διασφαλίσετε ότι το σώμα σας λειτουργεί όσο το δυνατόν καλύτερα.

Πηγές: health.harvard.edu, medlineplus.gov, betterhealth.vic.gov.au, medicalnewstoday.com