Χοληστερίνη: Τροφές που «απαγορεύονται»

Πολλοί άνθρωποι ωστόσο, έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, γεγονός που τους θέτει σε αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.

Ο Romit Bhattacharya, καρδιολόγος στο Mass General Brigham, εξηγεί τι πραγματικά σημαίνει να έχει κάποιος ανθυγιεινά επίπεδα χοληστερόλης. Ο Δρ. Bhattacharya, αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος για τον τρόπο ζωής για μια υγιή καρδιά στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, παρουσιάζει τις χειρότερες και τις καλύτερες τροφές που πρέπει να τρώει όποιος έχει υψηλή χοληστερόλη.

Τι είναι η χοληστερόλη;

Πολλοί άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τον όρο «χοληστερόλη» και έχουν ακούσει ότι η υψηλή χοληστερόλη είναι επικίνδυνη. Αλλά για να κατανοήσει κάποιος την αξία των υγιών επιπέδων χοληστερόλης, είναι σημαντικό να καταλάβει τι σημαίνει η λέξη.

«Η χοληστερόλη είναι ένα σωματίδιο στο αίμα που όλοι οι άνθρωποι και τα ζώα χρειάζονται για να ζήσουν. Έχουμε καταλήξει όμως να έχουμε υπερβολική ποσότητα στο σώμα μας. Ο πρωταρχικός της ρόλος είναι να δημιουργεί μια μεμβράνη -όπως μια φούσκα- γύρω από τα μόρια στο σώμα και να τα βοηθά να μετακινούνται από το ένα σημείο του σώματος στο άλλο».

Γιατί είναι επικίνδυνη η υψηλή χοληστερόλη;

Σύμφωνα με τον Δρα Bhattacharya, η έννοια της υψηλής χοληστερόλης δεν είναι τόσο ξεκάθαρη όσο φαίνεται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι όταν οι γιατροί μιλούν για τα επίπεδα χοληστερόλης, αναφέρονται σε μέσα επίπεδα σε έναν κόσμο όπου οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν περισσότερη από όση χρειάζονται.

«Φανταστείτε ότι ζείτε κοντά σε ένα εργοστάσιο που εκπέμπει επικίνδυνους ρύπους. Μπορεί να μην έχετε άσθμα ή να μην βήχετε καθημερινά, αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού σας αναρωτιέστε αν είναι υγιές να εισπνέετε αυτούς τους ρύπους καθημερινά. Έτσι θα σκεφτόμουν για τη χοληστερόλη: Όλοι ζούμε σε έναν κόσμο όπου είμαστε εκτεθειμένοι σε υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης από ό,τι θα έπρεπε».

Όταν το σώμα έχει περισσότερη χοληστερόλη από όση χρειάζεται, προκύπτουν προβλήματα. Η χοληστερόλη αρχίζει να συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής νόσου και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Το ανησυχητικό με την υψηλή χοληστερόλη είναι ότι, σε αντίθεση με άλλα προβλήματα υγείας, τα ανθυγιεινά επίπεδα δεν προκαλούν αισθητά συμπτώματα.

«Αν ο γιατρός σας σάς πει ότι η χοληστερόλη σας είναι πολύ υψηλή, πρέπει να αλλάξετε τρόπο ζωής, ακόμη και αν αισθάνεστε καλά».

Αν και η υψηλή χοληστερόλη δεν προκαλεί συνήθως συμπτώματα, ο Δρ. Bhattacharya λέει ότι υπάρχει ένα σημάδι που συχνά μπορεί να περάσει απαρατήρητο στους άνδρες: η στυτική δυσλειτουργία.

«Παλαιότερα πιστεύαμε ότι η στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες άνω των 40 ετών συνέβαινε επειδή γερνούσαν. Πρόκειται ωστόσο για πρόβλημα της ροής του αίματος. Τα αιμοφόρα αγγεία στο πέος είναι σαν τα αιμοφόρα αγγεία στην καρδιά. Όταν η χοληστερίνη κολλάει στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, το αίμα και τα θρεπτικά συστατικά δεν μπορούν να φτάσουν σε αυτά τα όργανα».

Σε άλλες περιπτώσεις, οι εκδηλώσεις της υψηλής χοληστερίνης περιλαμβάνουν έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή πόνο στο στήθος (στηθάγχη).

Επειδή τα πρώτα συμπτώματα της υψηλής χοληστερόλης είναι συχνά ακραία γεγονότα όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μετράτε τακτικά τα επίπεδα χοληστερόλης για να είστε σίγουροι ότι κυμαίνονται εντός φυσιολογικών ορίων.

Ποιες είναι οι χειρότερες τροφές για τη χοληστερίνη

Ο Δρ. Bhattacharya λέει ότι είναι σημαντικό να αποφεύγετε τα ζωικά προϊόντα, ιδιαίτερα το κόκκινο κρέας και τα γαλακτοκομικά.

«Τα γαλακτοκομικά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι για τα βρέφη που αναπτύσσονται και χρειάζονται χοληστερόλη και λίπος στη διατροφή τους για να χτίσουν τον εγκέφαλο, τα νεύρα και το σώμα τους. Όταν τρώμε γαλακτοκομικά και κρέας με πλήρη λιπαρά, προσλαμβάνουμε μεγάλη ποσότητα διατροφικής χοληστερόλης - ιδιαίτερα κορεσμένου λίπους, το οποίο έχει αποδειχθεί σταθερά ότι αυξάνει τα επίπεδα χοληστερόλης. Έτσι, το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχετε κατά νου, είναι το εξής: Μειώστε την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών τουλάχιστον σε λιγότερο από το 10% των ημερήσιων θερμίδων σας».

Οι χειρότερες τροφές για υψηλή χοληστερόλη, δεδομένης της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε κορεσμένα λιπαρά, περιλαμβάνουν

• Το κόκκινο κρέας, όπως το μοσχάρι, το χοιρινό και το αρνί, καθώς και τα επεξεργασμένα κρέατα όπως τα λουκάνικα.
• Τα γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά, όπως κρέμα γάλακτος, πλήρες γάλα και βούτυρο.
• Αρτοσκευάσματα και γλυκά.
• Τηγανητά φαγητά.
• Έλαια, όπως το φοινικέλαιο και το λάδι καρύδας.
• Το βούτυρο.

Ποιες είναι οι καλύτερες τροφές για τη μείωση της υψηλής χοληστερόλης;

«Τα φυτά δεν παράγουν χοληστερόλη», εξηγεί ο Δρ. Bhattacharya. «Αν ανησυχείτε για τη χοληστερόλη, η κατανάλωση τροφών φυτικής προέλευσης θα σας βοηθήσει. Η πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες είναι σημαντική. Καθαρίζει το έντερό σας, σάς επιτρέπει να αποτοξινώνεστε, τροφοδοτεί το μικροβίωμα του εντέρου με καλά βακτήρια και συμβάλλει στην αποτροπή της απορρόφησης της χοληστερόλης στην κυκλοφορία του αίματος».

Επιλέγετε τροφές όπως:

• Φυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως το σπανάκι και άλλα φυλλώδη λαχανικά.
• Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως φασόλια, μπρόκολο, γλυκοπατάτες και λαχανικά.
• Δημητριακά ολικής αλέσεως, όπως βρόμη, ψωμί ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι, ακόμη και ποπ κορν.
• Φρούτα και μούρα, όπως βατόμουρα, φράουλες, μήλα, πορτοκάλια, σταφύλια κλπ.
• Ξηρούς καρπούς, όπως καρύδια και αμύγδαλα (μια χούφτα αρκεί).
• Πολυακόρεστα λίπη, όπως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και ηλιέλαιο.
• Άπαχο κρέας, λιπαρά ψάρια και πουλερικά χωρίς πέτσα.

Για όσους πραγματικά επιθυμούν να μειώσουν τη χοληστερόλη τους, ο Δρ. Bhattacharya προσθέτει ότι είναι σημαντικό να σκέφτονται όχι με όρους γρήγορων αποτελεσμάτων, αλλά με όρους συνεπούς τρόπου ζωής.

«Οι δίαιτες της μόδας δεν αποδίδουν. Η διατήρηση υγιούς χοληστερόλης έχει να κάνει πραγματικά με τη συνέπεια της προσπάθειας. Αν κάνετε το 80% των σωστών πραγμάτων το 80% του χρόνου, αυτό είναι μια πολύ καλή αρχή».

Πηγή: Mass General Brigham