Ακατάστατο ωράριο φαγητού & πρόσληψη βάρους: Ο ρόλος του εγκεφάλου και του ήπατος
Οι άνθρωποι που εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες ή σε ασταθή ωράρια και τρώνε σε ακανόνιστες ώρες, είναι πιο επιρρεπείς στην πρόσληψη βάρους και στον διαβήτη, πιθανότατα λόγω των διατροφικών συνηθειών τους οι οποίες δεν είναι συγχρονισμένες με το φυσικό φως της ημέρας και τις ώρες που τρώνε συνήθως οι άνθρωποι.
Είναι δυνατόν να αποτραπούν οι αρνητικές επιπτώσεις του φαγητού σε αυτές τις «ασυνήθιστες» ώρες;
Νέα μελέτη από την Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια λέει «ναι» και ρίχνει φως στο πώς το σώμα ξέρει πότε να φάει.
Η μελέτη εξηγεί πώς οι ερευνητές ανακάλυψαν μια σύνδεση μεταξύ του εσωτερικού ρολογιού του ήπατος και των κέντρων σίτισης στον εγκέφαλο.
Η έρευνα δείχνει ότι το συκώτι στέλνει σήματα στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, ενημερώνοντας τον εγκέφαλο αν η σίτιση συμβαίνει σε ώρα που ακολουθεί τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος. Τα σήματα αυτά μπορεί να διαταραχθούν με την εργασία σε ασυνήθιστα ωράρια. Τότε ο εγκέφαλος υπερ-αντισταθμίζει, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση τροφής τις λάθος ώρες.
«Τόσο τα ποντίκια όσο και οι άνθρωποι τρώνε κανονικά τις ώρες που είναι ξύπνιοι και σε εγρήγορση και αυτό το κύκλωμα παρέχει ανατροφοδότηση από το ήπαρ στο κεντρικό ρολόι του εγκεφάλου που διατηρεί το σύστημα σε ομαλή λειτουργία», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Mitchell Lazar, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαβήτη, Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Αυτή η ανατροφοδότηση γίνεται μέσω μιας νευρικής σύνδεσης από το ήπαρ στον εγκέφαλο».
Οι ερευνητές στόχευσαν ειδικά γονίδια που ονομάζονται REV-ERBs στα ηπατικά κύτταρα των ποντικών. Τα REV-ERBs είναι σημαντικές πρωτεΐνες που συμβάλλουν στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού του σώματος, δηλαδή του εσωτερικού 24ωρου ρολογιού που ρυθμίζει διάφορες δραστηριότητες, όπως τους κύκλους ύπνου-αφύπνισης, την απελευθέρωση ορμονών και τις διατροφικές μας συνήθειες.
Όταν τα γονίδια REV-ERB απενεργοποιήθηκαν στα ποντίκια, με αποτέλεσμα το εσωτερικό ρολόι του ήπατος να μην λειτουργεί φυσιολογικά, τα πρότυπα διατροφής μεταβλήθηκαν δραματικά και τα ποντίκια κατανάλωναν περισσότερη τροφή κατά τη διάρκεια λιγότερο ενεργών περιόδων.
Τα αποτελέσματα ήταν αναστρέψιμα. Η διακοπή της νευρικής σύνδεσης σε παχύσαρκα ποντίκια αποκατέστησε τα φυσιολογικά διατροφικά πρότυπα και μείωσε την πρόσληψη τροφής.
«Αυτό υποδηλώνει ότι η στόχευση αυτής της οδού επικοινωνίας ήπατος-εγκεφάλου θα μπορούσε να είναι μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για τη διαχείριση του βάρους σε άτομα με διαταραγμένους κιρκάδιους ρυθμούς», δήλωσε η Lauren N. Woodie, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο εργαστήριο του Lazar.
Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι η στόχευση συγκεκριμένων τμημάτων του πνευμονογαστρικού νεύρου, θα μπορούσε να βοηθήσει άτομα που εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες ή βιώνουν τζετ λαγκ, αντιμετωπίζοντας την υπερκατανάλωση τροφής που προκαλείται από τη διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού.
«Τα ευρήματα ανοίγουν την πόρτα σε μελλοντικές θεραπείες που μπορούν να στοχεύσουν συγκεκριμένες νευρικές οδούς για να βοηθήσουν όσους αντιμετωπίζουν μεταβολικές διαταραχές που προκαλούνται από ακανόνιστα διατροφικά προγράμματα. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στο τι είδους χημικά σήματα στέλνει το ήπαρ στο πνευμονογαστρικό νεύρο, ώστε να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πώς το ήπαρ επηρεάζει τον εγκέφαλο και το σώμα μέσω αυτής της επικοινωνίας».
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science.
