ΥΓΕΙΑ

Από ποιες παθήσεις μάς σκοτώνουν τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα

Σινάνη Αικατερίνη

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των συσκευασμένων αρτοσκευασμάτων και σνακ, των ανθρακούχων ποτών, των ζαχαρούχων δημητριακών και των έτοιμων προς κατανάλωση ή έτοιμων γευμάτων, υποβάλλονται σε πολλαπλές βιομηχανικές διεργασίες και συχνά περιέχουν χρώματα, γαλακτωματοποιητές, αρώματα και άλλα πρόσθετα.

Από ποιες παθήσεις μάς σκοτώνουν τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα

Τα προϊόντα αυτά τείνουν επίσης να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετη ζάχαρη, λίπος ή/και αλάτι, αλλά χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και φυτικές ίνες.

Μεγάλη μελέτη διαπιστώνει άμεσες και βλαβερές συνέπειες για την υγεία όπως καρκίνοι, καρδιακές παθήσεις και πρόωροι θάνατοι.

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται άμεσα με 32 βλαβερές συνέπειες για την υγεία, μεταξύ των οποίων υψηλός κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, διαβήτη τύπου 2, προβλήματα ψυχικής υγείας και πρόωρο θάνατο.

Τα συμπεράσματα από την πρώτη ολοκληρωμένη ανασκόπηση των στοιχείων που έχουν συλλεχθεί, δημοσιεύονται εν μέσω της ραγδαίας αύξησης της παγκόσμιας κατανάλωσης των λεγόμενων UPF, υπερ–επεξεργασμένων τροφίμων μεταξύ των οποίων δημητριακά, μπάρες πρωτεΐνης, ανθρακούχα ποτά, έτοιμα γεύματα και γρήγορο φαγητό.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, περισσότερο από το ήμισυ της μέσης διατροφής αποτελείται πλέον από υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. Για ορισμένους, ιδίως για τους νεότερους, τους φτωχότερους ή από υποβαθμισμένες περιοχές καταναλωτές, μια τυπική διατροφή περιλαμβάνει έως και 80% UPF.

Τα στοιχεία που δημοσιεύονται δείχνουν ότι διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε UPF μπορεί να είναι επιβλαβής για πολλούς τομείς της υγείας. Τα αποτελέσματα της έρευνας που αφορούσε σχεδόν 10 εκατομμύρια ανθρώπους υπογραμμίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων που να στοχεύουν στη μείωση της έκθεσης σε UPF, δήλωσαν οι ερευνητές.

Στην ανασκόπηση συμμετείχαν εμπειρογνώμονες από διάφορα κορυφαία ιδρύματα, μεταξύ των οποίων η Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins στις ΗΠΑ, το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ και το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στη Γαλλία.

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: Η κατανάλωση υπερ επεξεργασμένων τροφίμων συσχετίζονται με 32 παραμέτρους υγείας που οδηγούν σε καρκίνο αλλά και σε άλλες σοβαρές ασθένειες αναπνευστικές, καρδιαγγειακές, γαστρεντερικές, μεταβολικές, ψυχικές πολλές από τις οποίες οδηγούν στο θάνατο.

«Η μεγαλύτερη έκθεση σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο δυσμενών αποτελεσμάτων για την υγεία» εξηγούν και επισημαίνουν πως τα στοιχεία της έρευνας και η αξιολόγησή τους οδηγεί στην ανάγκη για χρήση μέτρων στον πληθυσμό στην κατεύθυνση της μείωσης των υπερ επεξεργασμένων τροφών, με γνώμονα τη δημόσια υγεία.

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια συνολική ανασκόπηση 45 διαφορετικών συγκεντρωτικών μετα-αναλύσεων από 14 μελέτες που συσχετίζουν τα UPF με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.

Όλες οι μελέτες δημοσιεύθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και αφορούσαν 9,9 εκατομμύρια άτομα. Καμία από αυτές δεν χρηματοδοτήθηκε από εταιρείες που εμπλέκονται στην παραγωγή UPF.

Οι εκτιμήσεις της έκθεσης σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα προέκυψαν από ένα συνδυασμό ερωτηματολογίων συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων, 24ωρης ανάκλησης διατροφικών αναφορών και διατροφικού ιστορικού και μετρήθηκαν ως υψηλότερη έναντι χαμηλότερης κατανάλωσης, επιπλέον μερίδες ανά ημέρα ή αύξηση 10%.

Συνολικά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η υψηλότερη έκθεση σε UPF συσχετίστηκε σταθερά με αυξημένο κίνδυνο 32 δυσμενών αποτελεσμάτων για την υγεία.

Τα στοιχεία έδειξαν ότι η υψηλότερη πρόσληψη UPF σχετίζεται με περίπου 50% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις, 48 έως 53% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και κοινών ψυχικών διαταραχών και 12% υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.

Έδειξαν επίσης ότι η υψηλότερη πρόσληψη συσχετίστηκε με 21% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, 40 έως 66% αυξημένο κίνδυνο θανάτου που σχετίζεται με καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 και προβλήματα ύπνου και 22% αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.

Υπήρχαν επίσης ενδείξεις για συσχετίσεις μεταξύ των UPF και του άσθματος, της γαστρεντερικής υγείας, ορισμένων μορφών καρκίνου και των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου, όπως τα υψηλά λιπαρά στο αίμα και τα χαμηλά επίπεδα «καλής» χοληστερόλης.

Ο Δρ. Chris van Tulleken, αναπληρωτής καθηγητής στο University College του Λονδίνου, δήλωσε ότι τα ευρήματα είναι «απολύτως συνεπή» με έναν «τεράστιο αριθμό ανεξάρτητων μελετών που συνδέουν σαφώς μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε UPF με πολλαπλές βλαβερές συνέπειες για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του πρόωρου θανάτου».

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση The British Medical Journal.