Γρίπη: To νέο εμβόλιο που προστατεύει από νόσηση και θανάτους

Καλλιεργούνται συνήθως σε αβγά κότας ή σπανιότερα παράγονται σε καλλιέργειες κυττάρων.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο (UB) σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ στον Καναδά ανέπτυξαν ένα νέο ανασυνδυασμένο αντιγριπικό εμβόλιο που βασίζεται σε νανολιποσώματα και φάνηκε να υπερισχύει άλλων υπαρχόντων εμβολίων.

«Εξαιτίας της μεταβαλλόμενης φύσης των στελεχών του ιού της γρίπης, τα υπάρχοντα εμβόλια δεν έχουν τη μέγιστη αποτελεσματικότητα στο σύνολο του πληθυσμού. Πιστεύουμε ότι το υποψήφιο εμβόλιό μας έχει την ικανότητα να προσφέρει ισχυρότερη και ευρύτερη ανοσία μειώνοντας τις πιθανότητες νόσησης και θανάτου» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Τζόναθαν Λόβελ, καθηγητής του Τμήματος Βιοϊατρικής Μηχανικής στο UB.

Το νέο εμβόλιο βασίζεται σε ένα λιπόσωμα –έναν μικροσκοπικό σφαιρικό σάκο– τον οποίον δημιούργησαν ο καθηγητής Λόβελ και οι συνεργάτες του και ονόμασαν CoPoP (cobalt-porphyrin-phospholipid). Η πλατφόρμα CoPoP οδηγεί σε ισχυρή ανοσολογική απόκριση προάγοντας την εμφάνιση των πρωτεϊνών στην επιφάνεια του νανολιποσώματος και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.

Από μόνα τους τα νανολιποσώματα που ανέπτυξαν οι ερευνητές δεν μπορούν να πολεμήσουν τη γρίπη. Όταν όμως συνδυαστούν με ανασυνδυασμένες πρωτεΐνες του ιού της γρίπης οι οποίες δημιουργούνται με βάση γενετικές πληροφορίες του ιού, αυξάνουν την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στη γρίπη.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές προσέδεσαν στο νανολιπόσωμα έξι πρωτεΐνες, τρεις από την πρωτεϊνική ομάδα των αιμοσυγκολλητινών και τρεις από την πρωτεϊνική ομάδα των νευραμινιδασών. Προσέθεσαν επίσης και δύο ενισχυτικά (PHAD and QS21) ώστε να αυξήσουν την ανοσολογική απόκριση.

Οι επιστήμονες αξιολόγησαν το «εξαπλό» νανολιπόσωμα σε ποντίκια που είχαν μολυνθεί με τρία κοινά στελέχη του ιού της γρίπης και συγκεκριμένα με τα H1N1, H3N2 καθώς και με στελέχη του τύπου B του ιού.

Διαπίστωσαν ότι ακόμη και όταν το εμβόλιο χορηγήθηκε σε χαμηλή δόση, παρείχε υψηλότερη προστασία και καλύτερη επιβίωση από το στέλεχος Η1Ν1 σε σύγκριση με το μοναδικό ανασυνδυασμένο εμβόλιο για τη γρίπη που έχει λάβει έγκριση στις ΗΠΑ (Flublok), καθώς και σε σύγκριση με ένα «συμβατικό» εμβόλιο γρίπης που καλλιεργείται σε αβγά. Σε ό,τι αφορούσε το στέλεχος Η3Ν2 καθώς και τα στελέχη του ιού της γρίπης τύπου Β, το νέο εμβόλιο φάνηκε να προσφέρει αντίστοιχη αποτελεσματικότητα με τα υπάρχοντα.

«Ο συνδυασμός δύο ομάδων πρωτεϊνών οδήγησε σε συνεργιστική δράση προκαλώντας την παραγωγή λειτουργικών αντισωμάτων και ενεργοποιώντας τα Τ κύτταρα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας ενάντια στη σοβαρή λοίμωξη από γρίπη» σημείωσε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Ζάκαρι Σία, υποψήφιος διδάκτορας στο εργαστήριο του καθηγητή Λόβελ.

Ο έτερος συγγραφέας της μελέτης Μπρους Ντέιβιντσον, αναπληρωτής καθηγητής Αναισθησιολογίας στη Σχολή Ιατρικής και Βιοϊατρικών Επιστημών Jacobs του UB, υπογράμμισε ότι «η χρήση αντιγόνων όχι μόνο της αιμοσυγκολλητίνης αλλά και της νευραμινιδάσης για τη δημιουργία εμβολίου είναι σημαντική επειδή μεταφράζεται σε ευρύτερη ανοσοποίηση, ενώ παράλληλα οι εταιρείες θα μπορούν να παράγουν περισσότερες δόσεις εμβολίου με λιγότερα υλικά. Κάτι τέτοιο θα είναι χρήσιμο όχι μόνο ενάντια στη γρίπη αλλά και σε επιδημίες άλλων ιών όπως η πανδημία της COVID-19 την οποία ζήσαμε. Αν και απαιτείται πολλή δουλειά που πρέπει ακόμη να γίνει ώστε να δοκιμαστεί και να αξιολογηθεί πλήρως αυτή η νέα τεχνολογία ενάντια στη γρίπη, τα πρώτα αποτελέσματά μας είναι άκρως υποσχόμενα».

Οι ερευνητές έχουν ήδη υποβάλει αίτηση για κατοχύρωση πατέντας της τεχνολογίας τους στις ΗΠΑ.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cell Reports Medicine.