Δυσανεξία στη γλουτένη: Οι επιπτώσεις στα δόντια
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, η φθορά του σμάλτου των δοντιών που συμβαίνει συχνά σε άτομα με κοιλιοκάκη, δηλαδή δυσανεξία στη γλουτένη, μπορεί να προκαλείται από μια αυτοάνοση αντίδραση που πυροδοτούν πρωτεΐνες του εντέρου ή των τροφίμων.
Οι ερευνητές στο Ινστιτούτο Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Φινλανδίας, ανακάλυψαν μια σχέση μεταξύ των αναπτυξιακών διαταραχών του σμάλτου των δοντιών που παρατηρούνται σε ορισμένες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως είναι η κοιλιοκάκη, και της εμφάνισης αυτοαντισωμάτων κατά των πρωτεϊνών που είναι υπεύθυνες για το σχηματισμό υγιούς σμάλτου δοντιών.
Η κοιλιοκάκη είναι ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα, αναπτύσσεται κυρίως στην παιδική ηλικία και επηρεάζει 1 στους 100 ανθρώπους.
Κατά την έκθεση του οργανισμού στη πρωτεΐνη γλοιαδίνη, αυτή τροποποιείται από το ένζυμο τρανσγλουταμινάση, και το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά προκαλώντας μία φλεγμονώδη αντίδραση η οποία προκαλεί την περικοπή των λαχνών του λεπτού εντέρου (που ονομάζεται ατροφία των λαχνών). Αυτό παρεμποδίζει την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, διότι οι εντερικές λάχνες είναι υπεύθυνες για την απορρόφηση. Στον οργανισμό ανιχνεύονται τότε αντι-γλοιαδινικά αντισώματα (IgA AGA, IgG AGA).
Αν και το κύριο σύμπτωμα της κοιλιοκάκης είναι η φλεγμονή του εντέρου, είναι γνωστό ότι στα παιδιά που προσβάλλονται από τη νόσο, συχνά δεν αναπτύσσεται σωστά το σμάλτο των δοντιών. Γι' αυτό και ο οδοντίατρος είναι ο πρώτος που υποπτεύεται κοιλιοκάκη.
Για πολύ καιρό οι ειδικοί πίστευαν ότι οι οδοντικές εκδηλώσεις στην κοιλιοκάκη, οφείλονταν κυρίως στη δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών που σχετίζεται με τη φλεγμονή του εντέρου. Η νέα μελέτη έδειξε για πρώτη φορά ότι τα προβλήματα στο σχηματισμό του σμάλτου των δοντιών μπορεί να προκληθούν από αντισώματα που παράγονται κατά των πρωτεϊνών στο έντερο ή στη διατροφή, μέσω της πρόσδεσής τους σε πρωτεΐνες που ελέγχουν την ανάπτυξη του σμάλτου των δοντιών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πρωτεΐνες του σμάλτου των δοντιών έχουν παρόμοιες θέσεις δέσμευσης για αντισώματα όπως, για παράδειγμα το ένζυμο TGM2 και η πρωτεΐνη κάπα-καζεΐνη στο αγελαδινό γάλα.
Στη μελέτη συμμετείχαν ερευνητές από την Τσεχία, το Ισραήλ, τη Νορβηγία, την Ουγγαρία και τη Φινλανδία που παρακολούθησαν 48 ενήλικες και 21 παιδιά με κοιλιοκάκη, καθώς και 28 ασθενείς με Αυτοάνοσο Πολυαδενικό Σύνδρομο (APS1).
Η ανοσοαπόκριση που σχετίζεται με τη βλάβη του σμάλτου μελετήθηκε επίσης σε ζωικά μοντέλα. Ο καθηγητής Szabolcs Felszeghy από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας έδειξε ότι τα αντισώματα κατά του TGM2 σε ασθενείς με κοιλιοκάκη μπορούν να συνδεθούν με τις πρωτεΐνες του σμάλτου των δοντιών και έτσι να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη των δοντιών.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.
