Το εμβολιαστικό κενό της πανδημίας και οι επιπτώσεις στα παιδιά: Η περίπτωση της Μηνιγγίτιδας Β

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρήθηκε μείωση στους εμβολιασμούς των παιδιών, είτε γιατί τα περιοριστικά μέτρα δεν επέτρεπαν απρόσκοπτη μετακίνηση, αλλά και γιατί όλοι μας, ειδικότερα οι γονείς μικρών παιδιών, επανακαθορίσαμε τις προτεραιότητές μας, θέτοντας στην πρώτη θέση την αποφυγή λοίμωξης από τον κορονοϊό. Όμως, καθώς ο εμβολιασμός των παιδιών παραμελήθηκε, δημιουργήθηκε το λεγόμενο «εμβολιαστικό κενό», το οποίο ενδέχεται να άφησε περιθώρια σε ασθένειες, που αντιμετωπίζονται πλήρως μέσω του εμβολιασμού, να επανεμφανιστούν δριμύτερες.

Παράλληλα, καταγράφεται και η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών λόγω της μειωμένης έκθεσης σε παθογόνα, με αποτέλεσμα μια λοίμωξη από οποιονδήποτε ιό να γίνεται περισσότερο πιθανή.

Δυστυχώς, μεταξύ αυτών των νοσημάτων για τα οποία μειώθηκε σημαντικά η εμβολιαστική κάλυψη είναι και η Μηνιγγίτιδα Β, μια σπάνια αλλά ιδιαιτέρως σοβαρή και επικίνδυνη νόσος, η οποία μπορεί να προσβάλλει βρέφη και παιδιά κάθε ηλικίας. Είναι ανησυχητικό ότι το 2022 καταγράφηκαν πέντε κρούσματα σε διάφορες ηλικίες, ενώ από τις αρχές του 2023 έχουν καταγραφεί 3 κρούσματα Μηνιγγίτιδας Β, εκ των οποίων δύο σε βρέφη (7 και 11 μηνών) και ένα σε παιδί ηλικίας 4^ων ετών.

Η παραπάνω μείωση στην εμβολιαστική κάλυψη εκτός από τη χώρα μας, παρατηρήθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αγγλία. Μάλιστα, στις συγκεκριμένες χώρες, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων Μηνιγγίτιδας Β.

Στην Ελλάδα, ειδικά φέτος τον χειμώνα αλλά και από την αρχή της άρσης των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας, καταγράφεται αυξημένη/μη αναμενόμενη νοσηρότητα στον παιδιατρικό πληθυσμό από διάφορα μεταδομένα νοσήματα, που αφορούν σε παιδικές, εποχικές ιώσεις ή και σοβαρότερες καταστάσεις.

Μηνιγγίτιδα Β, μια ύπουλη νόσος με «κοινά» πρώτα συμπτώματα

Αυτό που κάνει ιδιαίτερα επικίνδυνη τη Μηνιγγίτιδα Β είναι το γεγονός πως τα πρώτα συμπτώματά της μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα: Για παράδειγμα, ο ασθενής ανεβάζει πυρετό, αισθάνεται νωθρότητα, κεφαλαλγία, φωτοφοβία κτλ. Έτσι, το ενδεχόμενο να παραπλανηθούμε και να μη δώσουμε την πρέπουσα σημασία, είναι πολύ πιθανό. Οι γιατροί όμως χαρακτηρίζουν τη Μηνιγγίτιδα Β «ύπουλη ασθένεια», καθώς παρά τα κοινά πρώτα της συμπτώματα, μπορεί να εξελιχθεί ταχύτατα – μόλις μέσα σε ένα 24ωρο.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περίπου 1 στα 5 περιστατικά Μηνιγγίτιδας Β μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές όπως μόνιμες αναπηρίες ή βλάβες, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα βρέφη και τα παιδιά κάτω των 4 ετών. Μαζί με τους εφήβους, αποτελούν τις δύο ηλικιακές ομάδες υψηλότερου ρίσκου, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Ειδικά για τα βρέφη, πρέπει να τονίσουμε πως κινδυνεύουν και από τον κοινωνικό τους περίγυρο, καθώς το ανώριμο ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί ευκολότερα να προσβληθεί από κάποιον ενήλικα που είναι ασυμπτωματικός φορέας: Στατιστικά, περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού κάποια στιγμή στην ζωή τους, μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς του βακτηρίου, με αποτέλεσμα να μπορεί να το μεταδώσουν μέσω καθημερινών ενεργειών στενής επαφής όπως το φιλί, ο βήχας ή το φτέρνισμα.

Ο εμβολιασμός μπορεί να προλάβει τη Μηνιγγίτιδα Β

Ευτυχώς, η Μηνιγγίτιδα Β είναι μια νόσος που μπορεί να προληφθεί μέσω του εμβολιασμού ήδη από τη βρεφική ηλικία. Ο παιδίατρος που έχει αναλάβει το παιδί από τη γέννησή του είναι εκείνος που έχει τα εφόδια γνώσης ώστε να ενημερώσει κατάλληλα τους γονείς για τον συγκεκριμένο εμβολιασμό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν διαφορετικά εμβόλια που προστατεύουν από τους υπόλοιπους τύπους, επομένως ο παιδίατρος θα μας κατατοπίσει σχετικά με το εάν αν το παιδί είναι προστατευμένο από τον συγκεκριμένο τύπο Μηνιγγίτιδας.

Αξίζει να αναφέρουμε επίσης, πως τη σημαντικότητα της πρόληψης της Μηνιγγίτιδας υπογραμμίζει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μέσα από το όραμά του για έναν «κόσμο ελεύθερο» από Μηνιγγίτιδα μέχρι το 2030, με τον εμβολιασμό να αποτελεί το μοναδικό όπλο που βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση. Ας ενημερωθούμε σήμερα κιόλας από τον παιδίατρο μας για την ασθένεια και τον τρόπο πρόληψης.