Οι τελευταίες εξελίξεις στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Οι εξελίξεις στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι θεαματικές και αφορούν όλες τις φάσεις της διαδικασίας. Ο υπέρτατος στόχος είναι βέβαια, η αύξηση των πιθανοτήτων επιτυχίας και των ποσοστών γεννήσεων και για αυτό γίνονται τεράστιες προσπάθειες βελτιστοποίησης των συνθηκών γονιμοποίησης και καλλιέργειας των εμβρύων στο εμβρυολογικό εργαστήριο, με την επιστράτευση ακόμα και της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence, AI).

Εκτός όμως από τα παραπάνω, ένα άλλο σημαντικό ζητούμενο είναι και η όσο το δυνατόν απλοποίηση της διαδικασίας που όπως είναι αναμενόμενο, οι γυναίκες την βλέπουν σαν βουνό και την αντιμετωπίζουν με άγχος και φόβο. Εκείνο που τις φοβίζει περισσότερο είναι οι ενέσεις που πρέπει να κάνουν για να επιτευχθεί η ανάπτυξη περισσοτέρων του ενός ωοθυλακίων στις ωοθήκες τους ώστε να ληφθούν αρκετά ωάρια για να αυξηθεί η πιθανότητα να βρεθεί το καλό εκείνο ωάριο που θα δώσει ένα καλό έμβρυο που θα εμφυτευθεί επιτυχώς. Έτσι λοιπόν, όλες οι ενέσεις γίνονται πλέον υποδόρια (συνήθως στην κοιλιά) και ο πόνος ελαχιστοποιείται. Επιπλέον, η εισαγωγή στην κλινική πράξη των φαρμακευτικών ουσιών γνωστών ως ‘ανταγωνιστές’, επέτρεψε την μείωση τόσο του αριθμού των ενέσεων όσο και των ημερών που οι γυναίκες πρέπει να κάνουν ενέσεις.

Στα κλασσικά μακρά πρωτόκολλα διέγερσης οι ενέσεις του αντίστοιχου φαρμάκου (γνωστού ως ‘αγωνιστή’) ξεκινούν από τον προηγούμενο κύκλο, περίπου 10-14 ημέρες πριν την έναρξη της διέγερσης, ενώ στα νεώτερα πρωτόκολλα οι ενέσεις του ανταγωνιστή ξεκινούν 5-6 ημέρες μετά την έναρξη της διέγερσης. Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούνται τουλάχιστον 10-14 ημέρες ενέσεων και 15-19 ενέσεις συνολικά. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι τα ίδια και με τα δύο σχήματα, ενώ τα πρωτόκολλα ανταγωνιστή είναι πιο ασφαλή ως προς τον κίνδυνο εκδήλωσης συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών.

Μια άλλη καινοτομία είναι η δημιουργία και παραγωγή μιας καινούργιας γοναδοτροφίνης (πρόκειται για τις ενέσεις που χορηγούνται στα πρωτόκολλα για την διέγερση των ωοθηκών), η οποία χορηγείται μια φορά υποδόρια την πρώτη ημέρα της διέγερσης και συνεχίζει να δρα για 7 συνεχόμενες ημέρες, χωρίς την ανάγκη άλλης ένεσης για το διάστημα αυτό. Επομένως εξοικονομούνται άλλες 6 ενέσεις. Η καινούργια αυτή γοναδοτροφίνη έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και μπορεί να δοθεί με ασφάλεια σε όλες σχεδόν τις γυναίκες. Με δεδομένο ότι χορηγείται σε πρωτόκολλο ανταγωνιστή έχουμε τελικά μια σημαντική μείωση του συνολικού αριθμού και ημερών ενέσεων, καθιστώντας την διαδικασία εξαιρετικά φιλική και εύκολη για τις γυναίκες. Όπως είναι ευνόητο, στον τομέα της εξωσωματικής που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, αναμένονται σύντομα και άλλες εξελίξεις.

Ο Δρ. Ευάγγελος Μακράκης είναι Γυναικολόγος εξειδικευμένος σε θέματα Ανθρώπινης Αναπαραγωγής με πολυετή κλινική και ερευνητική εμπειρία.

Επιστημονικός Διευθυντής της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ‘ΥΓΕΙΑ IVF’ ενώ συνεργάζεται και με την Μονάδα ‘IVF ΜΗΤΕΡΑ’. Το βιογραφικό του είναι πλούσιο και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, καθήκοντα επιστημονικού υπεύθυνου πανεπιστημιακής μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και πληθώρα δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά (με 1201 αναφορές και h-index 19), ανακοινώσεων σε διεθνή συνέδρια και διαλέξεων. Ο κ. Μακράκης διδάσκει προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Ελληνικής Εταιρείας Γονιμότητας και Στειρότητας, της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας, ενώ είναι μέλος τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Αμερικανικής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής.