ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ποια φυτικά συμπληρώματα καταστρέφουν το συκώτι

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τα φυτικά συμπληρώματα χρησιμοποιούνται ευρέως για τα διάφορα οφέλη υγείας που προσφέρουν, αλλά δεν είναι όλα τόσο ασφαλή όσο φαίνονται.

Ποια φυτικά συμπληρώματα καταστρέφουν το συκώτι
Bigstock

Το συκώτι, ένα ζωτικό όργανο για την αποτοξίνωση, είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε βλάβες από αυτά τα συμπληρώματα.

Η κατανόηση των κινδύνων που συνδέονται με τα φυτικά προϊόντα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας του ήπατος.

Γιατί το ήπαρ είναι επιρρεπές σε βλάβες από φυτικά συμπληρώματα

Το συκώτι παίζει κεντρικό ρόλο στον μεταβολισμό και την αποτοξίνωση των ουσιών, που εισέρχονται στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των φυτικών συμπληρωμάτων.

Όταν αυτά τα συμπληρώματα περιέχουν τοξικές ενώσεις ή όταν λαμβάνονται σε υπερβολικές ποσότητες, το συκώτι τίθεται υπό πίεση για την επεξεργασία τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ηπατοτοξικότητα, όπου τα ηπατικά κύτταρα καταστρέφονται λόγω των τοξικών επιδράσεων ορισμένων ενώσεων. Σε αντίθεση με τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα φυτικά συμπληρώματα δεν ελέγχονται πάντα αυστηρά για την ασφάλεια και η ποιότητά τους και η συγκέντρωση των δραστικών συστατικών μπορεί να ποικίλλει, αυξάνοντας τον κίνδυνο ηπατικής βλάβης.

Ποιες ασθένειες του ήπατος μπορεί να προκληθούν από τα φυτικά συμπληρώματα

Τα φυτικά συμπληρώματα μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά ηπατικών ασθενειών, όπως:

  • Τοξική ηπατίτιδα: Φλεγμονή του ήπατος που προκαλείται από τοξικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων βοτάνων.
  • Κίρρωση: Μακροχρόνια ηπατική βλάβη που οδηγεί σε ουλές και διαταραχή της ηπατικής λειτουργίας.
  • Οξεία ηπατική ανεπάρκεια: Ταχεία μείωση της ηπατικής λειτουργίας (δυνητικά απειλητική για τη ζωή), η οποία έχει συνδεθεί με ορισμένα φυτικά συμπληρώματα.

Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να είναι σοβαρές, απαιτώντας ιατρική παρέμβαση και -σε ορισμένες περιπτώσεις- μπορεί να οδηγήσουν στην ανάγκη για μεταμόσχευση ήπατος.

Liver-sykoti

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος υγείας από τα φυτικά συμπληρώματα

Ο πιο σημαντικός κίνδυνος για την υγεία, που θέτουν τα φυτικά συμπληρώματα, είναι η πιθανότητα οξείας ηπατικής ανεπάρκειας.

Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται όταν το ήπαρ χάνει ξαφνικά την ικανότητά του να λειτουργεί, συχνά χωρίς προηγούμενη προειδοποιητική ένδειξη. Η οξεία ηπατική ανεπάρκεια είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και μπορεί να είναι θανατηφόρα, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Κάποια φυτικά συμπληρώματα -όπως το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού και η kava- έχουν συσχετιστεί με περιπτώσεις οξείας ηπατικής ανεπάρκειας, υπογραμμίζοντας τους κινδύνους ορισμένων προϊόντων, όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις ή για παρατεταμένες περιόδους.

Matcha-Tea

Ποια φυτικά συμπληρώματα συνδέονται με πιθανούς κινδύνους για το ήπαρ

Αρκετά φυτικά συμπληρώματα έχουν συνδεθεί με πιθανούς κινδύνους για το ήπαρ και είναι απαραίτητο να τα γνωρίζετε:

  • Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού: Αν και η κατανάλωση πράσινου τσαγιού είναι γενικά ασφαλής, τα συμπυκνωμένα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού έχουν συσχετιστεί με τοξικότητα στο συκώτι, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις ή για παρατεταμένες περιόδους.
  • Kava: Χρησιμοποιείται συνήθως για τα ηρεμιστικά του αποτελέσματα. Το kava έχει συνδεθεί με σοβαρή ηπατική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων ηπατίτιδας, κίρρωσης και οξείας ηπατικής ανεπάρκειας. Ορισμένες χώρες έχουν απαγορεύσει το kava λόγω αυτών των κινδύνων.
  • Black Cohosh: Συχνά χρησιμοποιείται για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Το black cohosh έχει συσχετιστεί με περιπτώσεις ηπατικής βλάβης, μερικές φορές αρκετά σοβαρή ώστε να απαιτείται μεταμόσχευση ήπατος.
  • Chaparral: Χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική. Το chaparral έχει συνδεθεί με ηπατική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων ηπατίτιδας και ηπατικής ανεπάρκειας.
  • Comfrey: Γνωστό για τη χρήση του στη θεραπεία τραυμάτων και φλεγμονών, το comfrey περιέχει αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης, τα οποία είναι εξαιρετικά τοξικά για το ήπαρ και μπορούν να οδηγήσουν σε φλεβοαποφρακτική νόσο, μια κατάσταση όπου αποφράσσονται οι μικρές φλέβες στο ήπαρ.
  • Pennyroyal: Χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως πεπτικό βοήθημα. Το έλαιο pennyroyal είναι εξαιρετικά τοξικό για το συκώτι και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ηπατική βλάβη ακόμα και θάνατο κατά την κατάποση!
  • Atractylis gummifera: Ένα λιγότερο κοινό βότανο, που όμως έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική και έχει εμπλακεί σε περιπτώσεις οξείας ηπατικής ανεπάρκειας.
  • Γκι: Αν και συχνά συνδέεται με εορταστικές παραδόσεις, το γκι έχει συνδεθεί με τοξικότητα στο συκώτι όταν χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες σε φυτικά παρασκευάσματα.

Δεδομένων των πιθανών κινδύνων, είναι σημαντικό να προσεγγίζετε τα φυτικά συμπληρώματα με προσοχή, ειδικά εκείνα που είναι γνωστό ότι έχουν ηπατοτοξικές επιδράσεις.

Ποια βότανα κάνουν καλό στο συκώτι

Αν και αρκετά βότανα μπορούν να βλάψουν το συκώτι, κάποια άλλα μπορεί να υποστηρίξουν την υγεία του ήπατος, όταν χρησιμοποιούνται κατάλληλα. Αυτά περιλαμβάνουν:

  • Γαϊδουράγκαθο: Γνωστό για τις προστατευτικές του ιδιότητες για το ήπαρ, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να βοηθήσει στην αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων και στην προστασία από τις τοξίνες.
  • Κουρκουμάς: Περιέχει κουρκουμίνη, η οποία έχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση, που μπορεί να υποστηρίξει τη λειτουργία του ήπατος.
  • Ρίζα πικραλίδας: Χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη βελτίωση της πέψης και την υποστήριξη των διαδικασιών αποτοξίνωσης του ήπατος.

Σύνοψη

Τα φυτικά συμπληρώματα, αν και φυσικά, δεν είναι πάντα ασφαλή για την υγεία του ήπατος. Ο ρόλος του ήπατος στην αποτοξίνωση το καθιστά ευαίσθητο σε βλάβες από τοξικές ενώσεις, που βρίσκονται σε ορισμένα φυτικά προϊόντα. Η κατανόηση των συμπληρωμάτων που ενέχουν κινδύνους και ποια μπορεί να ωφελήσουν την υγεία του ήπατος είναι απαραίτητη για την λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τη χρήση τους.

Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό ή διατροφολόγο πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε νέο συμπλήρωμα, ειδικά εάν έχετε υποκείμενες παθήσεις υγείας.

Πηγές: webmd.com (1), everydayhealth.com, nhs.uk, webmd.com (2), verywellhealth.com, medicalnewstoday.com