Ποια γαλακτοκομικά και πόσο αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.

Η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν σημαντικά συστατικά κάθε δίαιτας και τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχουν, θεωρούνται απαραίτητα για την ανάπτυξη και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Όσον αφορά τις συσχετίσεις μεταξύ της πρόσληψης γαλακτοκομικών προϊόντων και του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, οι μελέτες έχουν δώσει διαφορετικά αποτελέσματα, με ορισμένες να αναφέρουν αντίστροφες συσχετίσεις και άλλες να υποδεικνύουν ουδέτερες συσχετίσεις.

Η Σουηδία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με την υψηλότερη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων παγκοσμίως.

Νέα μελέτη σε ενήλικες Σουηδούς, διαπιστώνει ότι η υψηλή πρόσληψη γάλακτος και τυριού που δεν έχουν υποστεί ζύμωση, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν υψηλής ποιότητας δεδομένα διατροφής για να διερευνήσουν την επίδραση της υψηλής πρόσληψης διαφόρων γαλακτοκομικών προϊόντων στον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Διερεύνησαν επίσης τους μεταβολίτες του πλάσματος που σχετίζονται με την πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων.

Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα πρόσληψης γαλακτοκομικών προϊόντων από 26.461 άτομα από τη Σουηδία που συμμετείχαν στη μελέτη Malmö Diet and Cancer Study (MDCS) μεταξύ 1991 και 1996 και παρακολουθήθηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα που αναλύθηκαν στη μελέτη περιλάμβαναν γάλα, γάλα που έχει υποστεί ζύμωση (γιαούρτι και ξινόγαλα), τυρί, κρέμα γάλακτος και βούτυρο.

Για τον εντοπισμό των μεταβολιτών του πλάσματος που σχετίζονται με την πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων, αναλύθηκαν ξεχωριστά στοιχεία για μια υποομάδα 893 συμμετεχόντων.

Οι μεταβολίτες είναι τελικά προϊόντα μεταβολικών αντιδράσεων που χρησιμεύουν ως κρίσιμοι βιοδείκτες της διαιτητικής πρόσληψης. Η αξιολόγηση των επιπέδων των μεταβολιτών του πλάσματος μπορεί να προσφέρει νέες γνώσεις σχετικά με τους μοριακούς μηχανισμούς που διέπουν τη σχέση μεταξύ των γαλακτοκομικών προϊόντων και του διαβήτη τύπου 2.

Περίπου το 17% των συμμετεχόντων στη μελέτη (4.552 από τους 26.461 συμμετέχοντες) εμφάνισαν διαβήτη τύπου 2 κατά τη διάρκεια της μέσης περιόδου παρακολούθησης των 24 ετών.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η υψηλή κατανάλωση γάλακτος και τυριού μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, ωστόσο, οι εν λόγω συσχετίσεις μετριάστηκαν μετά τη συνεκτίμηση του ΔΜΣ για το γάλα, γεγονός που υποδηλώνει ότι το σωματικό βάρος μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο στις παρατηρούμενες επιδράσεις.

Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση γάλακτος που έχει υποστεί ζύμωση, κρέμας γάλακτος και βουτύρου συσχετίστηκε με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο διαβήτη.

Συγκεκριμένα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η επιπλέον κατανάλωση 100 γραμμαρίων γάλακτος την ημέρα, σχετίστηκε με 4% αύξηση του κινδύνου διαβήτη, ενώ η κατά 100 γραμμάρια αύξηση της κατανάλωσης γάλακτος που είχε υποστεί ζύμωση, συνδέθηκε με 3% μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι η συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης γαλακτοκομικών προϊόντων και του κινδύνου διαβήτη, είναι ανεξάρτητη από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των συμμετεχόντων. Ομοίως, δεν παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση του φύλου των συμμετεχόντων στη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης μη ζυμωμένου γάλακτος, ζυμωμένου γάλακτος, κρέμας γάλακτος και βουτύρου και του κινδύνου διαβήτη.

Ο αρνητικός αντίκτυπος της πρόσληψης τυριού στον κίνδυνο διαβήτη, παρατηρήθηκε εντονότερα στους άνδρες, αλλά όχι στις γυναίκες.

Αναλύοντας τα μεταβολομικά δεδομένα, η μελέτη εντόπισε 45, 48, 12, 27 και 46 μεταβολίτες που συνδέονταν σαφώς με την πρόσληψη μη ζυμωμένου γάλακτος, ζυμωμένου γάλακτος, τυριού, κρέμας γάλακτος και βουτύρου, αντίστοιχα.

Τα προφίλ των μεταβολιτών του πλάσματος του ζυμωμένου γάλακτος παρουσίασαν θετικές συσχετίσεις με την πρόσληψη λαχανικών, φρούτων και φυτικών ινών και αντίστροφες συσχετίσεις με την πρόσληψη κρέατος.

Αντίθετα, το προφίλ μεταβολιτών του βουτύρου παρουσίασε αντίστροφες συσχετίσεις με την πρόσληψη διαιτητικών ινών.

Σε αντίθεση με τις μέτριες επιπτώσεις αυτών των γαλακτοκομικών προϊόντων στην υγεία, η μελέτη διαπιστώνει ότι η υψηλότερη πρόσληψη ζυμωμένου γάλακτος, κρέμας γάλακτος και βουτύρου έχει μέτρια προστατευτική επίδραση στον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 τόσο μεταξύ των Σουηδών ανδρών όσο και μεταξύ των γυναικών. Αυτές οι προστατευτικές συσχετίσεις ήταν ασθενέστερες μετά την προσαρμογή για τον ΔΜΣ, γεγονός που υποδηλώνει ότι το σωματικό βάρος μπορεί να παίζει ρόλο.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση The American Journal of Clinical Nutrition.