Αρρυθμίες: Πώς συνδέονται με την άνοια

Νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας (EHRA 2025), δείχνει ότι η κολπική μαρμαρυγή αυξάνει τον κίνδυνο μελλοντικής άνοιας κατά 21% σε ασθενείς κάτω των 70 ετών που διαγιγνώσκονται με καρδιακές αρρυθμίες και τον κίνδυνο άνοιας πρώιμης έναρξης (που διαγιγνώσκεται πριν από την ηλικία των 65 ετών) κατά 36%.

Η συσχέτιση ήταν ισχυρότερη στους νεότερους, ενώ δεν αφορούσε τους ηλικιωμένους 70 ετών και άνω.

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πληθυσμιακή μελέτη που αξιολογεί τη συσχέτιση μεταξύ κολπικής μαρμαρυγής και άνοιας», αναφέρουν οι συγγραφείς από το τμήμα ηλεκτροφυσιολογίας και αρρυθμίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Bellvitge της Βαρκελώνης, στην Ισπανία. «Η συσχέτιση μεταξύ κολπικής μαρμαρυγής και άνοιας ήταν ισχυρότερη στους ασθενείς κάτω των 70 ετών και ήταν μέγιστη για την άνοια πρώιμης έναρξης».

Οι ερευνητές αξιολόγησαν την ανεξάρτητη συσχέτιση μεταξύ κολπικής μαρμαρυγής και άνοιας σε άτομα που το 2007 ήταν τουλάχιστον 45 ετών και δεν είχαν προηγούμενη διάγνωση άνοιας.

Η περίοδος παρακολούθησης διήρκεσε 15 έτη, από το 2007 έως το 2021.

Στη μελέτη συμμετείχαν 2.520.839 άτομα με μέσο χρόνο παρακολούθησης τα 13 έτη.

Κατά την έναρξη της μελέτης, 79.820 ασθενείς (3,25%) είχαν καταγεγραμμένη διάγνωση κολπικής μαρμαρυγής. Σε πολυπαραγοντικές αναλύσεις που συμπεριέλαβαν πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες, η κολπική μαρμαρυγή ήταν, συνολικά, ένας στατιστικά σημαντικός αλλά αδύναμος προγνωστικός παράγοντας άνοιας, που συνδεόταν με 4% αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Διαπιστώθηκε ωστόσο, ότι η ηλικία επηρέαζε σημαντικά τη συσχέτιση μεταξύ κολπκής μαρμαρυγής και άνοιας. Σε ασθενείς ηλικίας 45-50 ετών, η κολπική μαρμαρυγή αύξανε κατά 3,3 φορές τον κίνδυνο άνοιας από εκείνους που δεν είχαν κολπική μαρμαρυγή.

Αλλά σε ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών, δεν διαπιστώθηκε καμία συσχέτιση.

Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι η συσχέτιση έχασε τη στατιστική της σημασία από τα 70 έτη και μετά. Αντίθετα, σε ασθενείς που διαγνώστηκαν με κολπική μαρμαρυγή πριν από την ηλικία των 70 ετών, η πάθηση αύξησε τον κίνδυνο άνοιας κατά 21%, ενώ ακόμη ισχυρότερη επίδραση παρατηρήθηκε για την άνοια πρώιμης έναρξης, με την κολπική μαρμαρυγή να αυξάνει τον κίνδυνο κατά 36%.

«Η άνοια είναι συχνά μια πολυπαραγοντική κατάσταση με μικτά νευροπαθολογικά ευρήματα και όχι μια ενιαία παθοφυσιολογική διαδικασία. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί η κολπική μαρμαρυγή έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στους νεότερους ασθενείς, όπου θα μπορούσε να είναι ένας από τους πρωταρχικούς παθογενετικούς παράγοντες. Αντίθετα, στα ηλικιωμένα άτομα, οι πρόσθετοι παράγοντες που συμβάλλουν στη γνωστική έκπτωση -όπως η σχετιζόμενη με την ηλικία νευροεκφύλιση- μπορεί να μειώνουν τη σχετική επίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής».

Αναφορικά με την σχέση κολπικής μαρμαρυγής, εγκεφαλικού και άνοιας, οι συγγραφείς της μελέτης αναφέρουν: «Η κολπική μαρμαρυγή είναι παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι παράγοντας κινδύνου για άνοια. Ωστόσο, η παρατήρηση ότι η συσχέτιση μεταξύ της κολπικής μαρμαρυγής και της άνοιας παραμένει αμετάβλητη μετά τον αποκλεισμό των ασθενών με προηγούμενο εγκεφαλικό επεισόδιο δείχνει ότι άλλοι μηχανισμοί πρέπει να εμπλέκονται στον αυξημένο κίνδυνο άνοιας μεταξύ των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Αυτοί οι μηχανισμοί μπορεί να περιλαμβάνουν σιωπηλά εγκεφαλικά επεισόδια -δηλαδή εκείνα που δεν εμφάνισαν κλινικά συμπτώματα και μπορούν να διαγνωστούν μόνο με αξονική ή μαγνητική τομογραφία-, καθώς και μικροεγκεφαλικά επεισόδια και μικροαιμορραγίες».

Όσον αφορά πρόσθετους πιθανούς μηχανισμούς που συνδέουν την κολπική μαρμαρυγή και την άνοια, οι συγγραφείς αναφέρουν: «Οι αιμοδυναμικές αλλαγές, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταβολές στη ροή και την πίεση του αίματος στο σώμα που προκαλούνται από την κολπική μαρμαρυγή και η αυτόνομη δυσρύθμιση, η οποία αναφέρεται σε μια ανισορροπία στον τρόπο με τον οποίο το σώμα ελέγχει αυτόματες λειτουργίες όπως ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή ή η αρτηριακή πίεση, θα μπορούσαν επίσης να διαδραματίσουν ρόλο στη νόσο των μικρών αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο που σχετίζεται με την άνοια. Επιπλέον, η συστηματική φλεγμονή που σχετίζεται με την κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ενισχύσει αυτές τις επιδράσεις, δημιουργώντας μια συνεργιστική οδό που αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο άνοιας».

Οι ερευνητές καταλήγουν: «Η μελέτη καταδεικνύει μια σημαντική και ισχυρή συσχέτιση σε νεότερους ασθενείς μεταξύ δύο παθολογιών -της κολπικής μαρμαρυγής και της άνοιας- που συγκαταλέγονται στις σημαντικότερες προκλήσεις για την υγεία του 21ου αιώνα. Θα πρέπει τώρα να διερευνήσουμε αν οι στρατηγικές έγκαιρης ανίχνευσης και η επιθετική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής σε νεότερους ασθενείς μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου άνοιας και στην αλλαγή της φυσικής πορείας της νόσου».

Πηγή: Medical Express