Μπορεί η γενική αίματος να «δείξει» καρκίνο;

Αυτές οι εξετάσεις παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τη συνολική υγεία, τη λειτουργία των οργάνων και τις πιθανότητες νόσησης.

Εμφανίζεται ο καρκίνος στις εξετάσεις αίματος;

Οι εξετάσεις αίματος είναι ένας από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους οι γιατροί διαγιγνώσκουν, σταδιοποιούν και διαχειρίζονται τον καρκίνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις ωστόσο, χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις για την οριστική διάγνωση.

Οι εξετάσεις αίματος από μόνες τους δεν μπορούν να ανιχνεύσουν τους περισσότερους τύπους καρκίνου.

Μπορούν όμως να βοηθήσουν στην ανίχνευση ορισμένων αιματολογικών καρκίνων όπως:

• Λέμφωμα Hodgkin
• Λέμφωμα non-Hodgkin
• Λευχαιμία
• Πολλαπλό μυέλωμα

Τύποι εξετάσεων αίματος για καρκίνο

Οι γιατροί κατηγοριοποιούν τις εξετάσεις αίματος για τον καρκίνο σε τέσσερις κύριους τύπους:

Γενική εξέταση αίματος

Η γενική αίματος μπορεί να ανιχνεύσει ορισμένους καρκίνους του αίματος ή του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα. Δεν μπορεί να ανιχνεύσει καρκίνους στερεών οργάνων όπως είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, του μαστού ή του παχέος εντέρου. Μπορεί όμως να δείξει πώς ανταποκρίνεται το σώμα στη θεραπεία και αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στο μυελό των οστών.

Καρκινικοί δείκτες

Αυτές οι εξετάσεις προσδιορίζουν ορισμένες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος καθημερινά. Τα υψηλά επίπεδα αυτών των χημικών ουσιών στο αίμα μπορεί να αποτελούν ένδειξη καρκίνου. Η εξέταση αίματος CA-125 είναι μια κοινή εξέταση καρκινικών δεικτών που χρησιμοποιείται συνήθως για τον προγραμματισμό της θεραπείας και τον έλεγχο για υποτροπή ορισμένων καρκίνων (όπως των ωοθηκών και του παγκρέατος).

PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο)

Είναι μια εξέταση για τον έλεγχο υψηλών επιπέδων PSA στο αίμα. Το PSA είναι μια πρωτεΐνη που παράγει ο προστάτης. Τα αυξημένα επίπεδα μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του προστάτη.

Εξετάσεις πρωτεϊνών στο αίμα

Αυτές οι εξετάσεις ελέγχουν για μη φυσιολογικά επίπεδα πρωτεϊνών στο αίμα σας. Τα υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ορισμένους τύπους καρκίνου (κυρίως καρκίνους του αίματος όπως η λευχαιμία, το λέμφωμα και το πολλαπλό μυέλωμα). Ορισμένες εξετάσεις, όπως η ολοκληρωμένη μεταβολική εξέταση (CMP), περιλαμβάνουν εξ ορισμού μια εξέταση ολικής πρωτεΐνης, η οποία μπορεί επίσης να παράσχει αυτές τις πληροφορίες.

Μοριακή ανίχνευση κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων

Πρόκειται για έναν τύπο υγρής βιοψίας που ελέγχει το αίμα για καρκίνο. Ανιχνεύει μικροσκοπικά κομμάτια όγκων που αποσπώνται και κυκλοφορούν στο αίμα. Οι γιατροί χρησιμοποιούν αυτή την εξέταση αίματος για τον καρκίνο για να προβλέψουν τα αποτελέσματα σε άτομα με μεταστατικό καρκίνο του μαστού, του προστάτη ή του παχέος εντέρου. Ένα χαμηλό επίπεδο CTCs ή μη ανιχνεύσιμα CTCs στο αίμα, υποδηλώνουν θετική εξέλιξη. Πάρα πολλά CTCs στο αίμα αποτελούν ένδειξη δυσμενούς έκβασης ή ανάγκης για πρόσθετη θεραπεία.

Ποιες άλλες εξετάσεις χρειάζονται για τη διάγνωση

Οι εξετάσεις αίματος συνήθως δεν αρκούν για τη διάγνωση του καρκίνου. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χρειαστείτε πρόσθετες εξετάσεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν:

Βιοψία

Είναι η λήψη ενός μικρού δείγματος ιστού (από ένα όργανο ή τον μυελό των οστών) και την αποστολή του σε εργαστήριο για ανάλυση.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).

Εξειδικευμένες εξετάσεις

Αυτές περιλαμβάνουν μαστογραφία για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού ή τεστ Παπανικολάου για την ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Εμφανίζεται ο πρώιμος καρκίνος στις εξετάσεις αίματος;

Οι περισσότεροι καρκίνοι δεν φαίνονται στις συνήθεις εξετάσεις αίματος. Υπάρχουν όμως εξειδικευμένες εξετάσεις αίματος που μπορούν να ανιχνεύσουν καρκίνο σε πρώιμο στάδιο σε ορισμένους ανθρώπους:

Δοκιμή Galleri

Είναι μια εξέταση αίματος που μπορεί να εντοπίσει περισσότερους από 50 τύπους καρκίνου σε πρώιμο στάδιο.

Η δοκιμή Galleri ελέγχει μοριακές αλλαγές. Χρησιμοποιεί την αλληλουχία του DNA για να βρει μοναδικά μοτίβα, τα οποία δίνουν πληροφορίες για το αν κάποιος έχει καρκίνο και από πού ξεκίνησε. Οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο πρώτου σταδίου έχουν συνήθως πέντε έως 10 φορές περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης σε σύγκριση με εκείνους που βρίσκονται στο στάδιο 4.

Εξέταση πλάσματος με βάση την πρωτεομική

Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι μια νέα εξέταση αίματος μπορεί να είναι πολλά υποσχόμενη για την έγκαιρη ανίχνευση 18 διαφορετικών τύπων καρκίνου. Η πρωτεομική είναι η μελέτη των πρωτεϊνών των κυττάρων και του τρόπου λειτουργίας τους. Σε αυτή τη μελέτη στην οποία συμμετείχαν 440 άνθρωποι, ανιχνεύθηκε το 93% των καρκίνων σταδίου Ι σε άνδρες και το 84% των καρκίνων σταδίου Ι σε γυναίκες.

Με πληροφορίες από Cleveland Clinic