Γιατί δεν πρέπει να ξύνετε ένα εξάνθημα με φαγούρα

«Αρχικά, τα ευρήματα αυτά φάνηκαν να εισάγουν ένα παράδοξο: Αν το ξύσιμο όταν έχουμε φαγούρα είναι κακό, γιατί αισθανόμαστε τόσο καλά όταν το κάνουμε;» δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Daniel Kaplan, καθηγητής δερματολογίας και ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

«Το ξύσιμο είναι συχνά ευχάριστο, γεγονός που υποδηλώνει ότι, για να έχει εξελιχθεί, αυτή η συμπεριφορά πρέπει να έχει κάποιο όφελος. Η μελέτη μας συμβάλλει στην εξήγηση αυτού του παράδοξου παρέχοντας στοιχεία ότι το ξύσιμο συμβάλλει στην άμυνα κατά των βακτηριακών λοιμώξεων του δέρματος».

Η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής είναι μια αλλεργική αντίδραση σε αλλεργιογόνα ή ερεθιστικά του δέρματος που οδηγεί σε φαγούρα και εξάνθημα.

Όταν υποκύπτουμε στη συχνά ακαταμάχητη παρόρμηση για ξύσιμο, προκαλούμε περαιτέρω φλεγμονή που επιδεινώνει τα συμπτώματα και επιβραδύνει την επούλωση.

Για να καταλάβουν τι πυροδοτεί αυτόν τον φαύλο κύκλο, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αλλεργιογόνα που προκαλούν φαγούρα για να προκαλέσουν συμπτώματα που μοιάζουν με έκζεμα στα αυτιά φυσιολογικών ποντικιών και ποντικιών που δεν έχουν φαγούρα επειδή τους λείπει ένας νευρώνας που αντιλαμβάνεται τη φαγούρα.

Όταν τα φυσιολογικά ποντίκια αφέθηκαν να ξυστούν, τα αυτιά τους διογκώθηκαν και γέμισαν με φλεγμονώδη κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται ουδετερόφιλα.

Αντίθετα, η φλεγμονή και το πρήξιμο ήταν πολύ πιο ήπια στα φυσιολογικά ποντίκια που δεν μπορούσαν να ξυστούν επειδή φορούσαν μικροσκοπικά κολάρα, παρόμοια με τους κώνους που φορούν οι σκύλοι. Το πείραμα επιβεβαίωσε ότι το ξύσιμο επιδεινώνει το δερματικό έκζεμα.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές έδειξαν ότι το ξύσιμο προκαλεί στους νευρώνες που αντιλαμβάνονται τον πόνο την απελευθέρωση μιας ένωσης που ονομάζεται ουσία P.

Με τη σειρά της, η ουσία P ενεργοποιεί τα μαστοκύτταρα, τα οποία είναι βασικοί συντονιστές της φλεγμονής που πυροδοτούν τη φαγούρα και τη φλεγμονή μέσω της στρατολόγησης ουδετερόφιλων.

«Στη δερματίτιδα εξ επαφής, τα μαστοκύτταρα ενεργοποιούνται άμεσα από τα αλλεργιογόνα, γεγονός που οδηγεί σε μικρές φλεγμονές και φαγούρα», εξήγησε ο Kaplan.

«Ως απάντηση στο ξύσιμο, η απελευθέρωση της ουσίας P ενεργοποιεί τα μαστοκύτταρα μέσω μιας άλλης οδού, οπότε ο λόγος που το ξύσιμο προκαλεί περισσότερη φλεγμονή στο δέρμα είναι επειδή τα μαστοκύτταρα έχουν ενεργοποιηθεί μέσω δύο διαφορετικών οδών».

Τα μαστοκύτταρα είναι ένοχα για μια σειρά από φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις και αλλεργικές αντιδράσεις, αλλά είναι επίσης σημαντικά για την προστασία από βακτήρια και άλλα παθογόνα. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές αναρωτήθηκαν αν η ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων που προκαλείται από το ξύσιμο θα μπορούσε να επηρεάσει το μικροβίωμα του δέρματος.

Πειράματα με επικεφαλής τη συν-συγγραφέα Marlies Meisel, επίκουρη καθηγήτρια ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, έδειξαν ότι το ξύσιμο μείωσε την ποσότητα του Staphylococcus aureus, του πιο κοινού βακτηρίου που εμπλέκεται σε κοινές δερματικές λοιμώξεις.

«Το εύρημα ότι το ξύσιμο βελτιώνει την άμυνα κατά του Staphylococcus aureus υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να είναι ευεργετικό σε ορισμένα πλαίσια», δήλωσε ο Kaplan. «Αλλά η βλάβη που προκαλεί το ξύσιμο στο δέρμα πιθανώς αντισταθμίζει αυτό το όφελος όταν ο κνησμός είναι χρόνιος».

Τώρα, οι ερευνητές διερευνούν νέες θεραπείες για τη δερματίτιδα και άλλες φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις όπως η ροδόχρους ακμή και η κνίδωση που καταστέλλουν τη φλεγμονή στοχεύοντας τους υποδοχείς των μαστοκυττάρων.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science.