Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο Πάρκινσον η ατμοσφαιρική ρύπανση

Εδώ και χρόνια, οι ερευνητές μελετούν τις πιθανές σχέσεις μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ανίατης εκφυλιστικής νόσου, όπου τα νευρικά κύτταρα φθείρονται στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση, προκαλώντας συγκεχυμένη ομιλία, τρόμο και δυσκαμψία.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το Πάρκινσον προκαλείται από έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Ένας πιθανός ένοχος είναι τα PM2.5 -λεπτά σωματίδια που μπορούν να ταξιδέψουν- επειδή μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, προκαλώντας φλεγμονή και οξειδωτικό στρες.

Η Brittany Krzyzanowski και οι συνεργάτες της από το Νευρολογικό Ινστιτούτο Barrow στο Φοίνιξ και την Κλινική Mayo στις Ηνωμένες Πολιτείες, εξέτασαν κατά πόσον η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για Πάρκινσον και κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου.

Στη μελέτη συμμετείχαν σχεδόν 5.200 άτομα, εκ των οποίων περίπου 350 με Πάρκινσον. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα επίπεδα έκθεσης στη ρύπανση από το 1998 έως το 2019.

Διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν Πάρκινσον εάν εκτίθεντο σε υψηλότερα επίπεδα PM2,5 και διοξείδιο του αζώτου -το οποίο προέρχεται κυρίως από αυτοκίνητα, εργοστάσια παραγωγής ενέργειας ή άλλες εκπομπές καυσίμων- 10 χρόνια πριν από τη διάγνωσή τους.

Στις μητροπολιτικές περιοχές, οι άνθρωποι που ζούσαν σε γειτονιές με τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν Πάρκινσον σε σύγκριση με τους ανθρώπους σε περιοχές με τα χαμηλότερα επίπεδα.

Παράλληλα, οι ασθενείς με Πάρκινσον με υψηλότερα επίπεδα έκθεσης σε PM2,5, είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν δυσκινησία (μυϊκούς σπασμούς στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια ή τον κορμό) και να παρουσιάσουν ακινητική δυσκαμψία (τη δυσκαμψία και το τρέμουλο που είναι χαρακτηριστικά της νόσου) σε σύγκριση με εκείνους που εκτέθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης κατά τη διάρκεια των ετών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλότερη έκθεση σε PM2.5 δεν συνδέθηκε με μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου για τους ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, αν και οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη μπορεί να είχαν καλύτερη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη από τον μέσο ασθενή.

Η μελέτη υποδηλώνει ότι η ποσότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που βιώνει κάποιος με την πάροδο του χρόνου είναι ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ της νόσου και ότι ο περιορισμός της έκθεσης θα μπορούσε να μειώσει τους κινδύνους και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται το Πάρκινσον.

Η νόσος του Πάρκινσον προσβάλλει περίπου 10 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, ενώ ο αριθμός αυξάνεται στις χώρες με γηράσκοντα πληθυσμό.

Στην ΕΕ υπήρχαν 344 ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον ανά 100.000 άτομα το 2021, από 224 το 2000, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Network Open.