Ποιες αλλαγές υφίσταται ο γυναικείος εγκέφαλος στην εγκυμοσύνη

Οι αλλαγές αυτές είναι σημαντικές, καθώς παρατηρήθηκαν μεγάλες μετατοπίσεις σε αυτό που είναι γνωστό ως «λευκή ουσία» του εγκεφάλου έναντι της «φαιάς ουσίας», σύμφωνα με ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα (UCSB).

«Ο εγκέφαλος της μητέρας υφίσταται μια ενορχηστρωμένη αλλαγή κατά τη διάρκεια της κύησης και είμαστε επιτέλους σε θέση να τη δούμε να ξεδιπλώνεται», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Emily Jacobs, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογικών και εγκεφαλικών επιστημών στο πανεπιστήμιο.

Η μελέτη είναι η πρώτη που παρακολουθεί τις αλλαγές στον εγκέφαλο καθ' όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αντί να εξετάζει διακριτά «στιγμιότυπα» που λαμβάνονται σε διάφορα σημεία της κύησης.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στον εγκέφαλο μιας γυναίκας που βίωνε την πρώτη της εγκυμοσύνη.

Με επικεφαλής τη Laura Pritschet, διδακτορική φοιτήτρια που εργάζεται στο εργαστήριο της Jacob, έκαναν τομογραφίες στον εγκέφαλο της γυναίκας κάθε λίγες εβδομάδες, ξεκινώντας πριν από την εγκυμοσύνη, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και επί δύο χρόνια μετά τον τοκετό.

Η «νευροπλαστικότητα» που παρατηρήθηκε στον εγκέφαλό της ήταν δραματική, αναφέρουν η Pritschet και οι συνεργάτες της.

Η μεγαλύτερη μεταβολή αφορούσε την αναλογία λευκής και φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο.

Η φλοιώδης φαιά ουσία, η οποία είναι μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος και αποτελεί την εξωτερική επιφάνεια του ιστού των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, μειώθηκε σε όγκο καθώς λάμβαναν χώρα οι ορμονικές αλλαγές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, είπαν οι ερευνητές.

Αυτή δεν είναι μια ιδιαίτερα αρνητική αλλαγή, είπαν οι ερευνητές, και μπορεί απλώς να αντανακλά μια «λεπτή ρύθμιση» του εγκεφάλου καθώς το σώμα υφίσταται μια σημαντική μεταμόρφωση. Παρόμοιες αλλαγές στη φαιά ουσία του φλοιού συμβαίνουν κατά την εφηβεία, για παράδειγμα.

Εν τω μεταξύ, η λευκή ουσία, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των βαθιών τμημάτων του εγκεφάλου και είναι ζωτικής σημασίας για τη συνδεσιμότητα των διαφορετικών περιοχών του, επιτρέποντας την επικοινωνία μεταξύ τους, φάνηκε να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ενώ όμως οι αλλαγές στη φαιά ουσία παρέμεναν για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την εγκυμοσύνη, η αύξηση της λευκής ουσίας ήταν παροδική, κορυφώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο, αλλά στη συνέχεια επανήλθε στα προηγούμενα επίπεδα μέχρι τη στιγμή του τοκετού.

«Το 85% των γυναικών βιώνουν την εγκυμοσύνη μία ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους και περίπου 140 εκατομμύρια γυναίκες μένουν έγκυες κάθε χρόνο», δήλωσε η Pritschet.

Οι επιστήμονες ελπίζουν να καταρρίψουν το δόγμα ότι οι γυναίκες είναι εύθραυστες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δείχνοντας αντίθετα τον δυναμισμό του εγκεφάλου καθώς προσαρμόζεται σε μια νέα βιοχημεία.

Πέρα από την εγκυμοσύνη, η νέα έρευνα θα πρέπει να «εμβαθύνει στη συνολική κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας γήρανσής του», δήλωσε η Pritschet.

Η έρευνα για την επιλόχεια κατάθλιψη, η οποία πλήττει 1 στις 5 γυναίκες που τεκνοποιούν, θα μπορούσε επίσης να ωφεληθεί από τα νέα ευρήματα.

«Υπάρχουν πλέον εγκεκριμένες από τον FDA θεραπείες για την επιλόχεια κατάθλιψη, αλλά η έγκαιρη διάγνωσή της δεν έχει επιτευχθεί ακόμη. Όσο περισσότερα μαθαίνουμε για τον εγκέφαλο της μητέρας, τόσο περισσότερες πιθανότητες θα έχουμε να προσφέρουμε ανακούφιση», καταλήγουν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience.