ΥΓΕΙΑ

Υπερθερμία: Αίτια, συμπτώματα και πρόληψη

Μιχάλης Θερμόπουλος

Η υπερθερμία αναφέρεται σε μια αυξημένη θερμοκρασία σώματος, που υπερβαίνει το φυσιολογικό εύρος, λόγω της αδυναμίας του σώματος για την σχετική αυτορύθμιση.

Υπερθερμία: Αίτια, συμπτώματα και πρόληψη
Bigstock

Σε αντίθεση με τον πυρετό, που είναι μια εσωτερική απόκριση σε κάποια μόλυνση, η υπερθερμία προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η υπερβολική ζέστη ή η έντονη σωματική δραστηριότητα.

Η υπερθερμία μπορεί να είναι σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Περιλαμβάνει ένα φάσμα ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη και κυμαίνονται από ήπιες θερμικές κράμπες έως σοβαρή θερμοπληξία.

Υπερθερμία: Αίτια

Η υπερθερμία εμφανίζεται όταν οι αυτόματοι μηχανισμοί ρύθμισης της θερμότητας του σώματος κατακλύζονται από εξωτερική θερμότητα ή εσωτερική παραγωγή θερμότητας. Οι κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:

  • Υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος: Παρατεταμένη έκθεση σε ζεστό καιρό, ειδικά κατά τη διάρκεια καύσωνα.
  • Εντατική άσκηση: Συμμετοχή σε έντονες σωματικές δραστηριότητες σε συνθήκες ζέστης και υγρασίας.
  • Αφυδάτωση: Ανεπαρκής πρόσληψη υγρών, η οποία βλάπτει την ικανότητα του σώματος να ιδρώνει και να δροσίζεται.
  • Ορισμένα φάρμακα: Φάρμακα που επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ιδρώνει, όπως αντιχολινεργικά ή διουρητικά.
  • Ιατρικές καταστάσεις: Παθήσεις όπως ο υπερθυρεοειδισμός και η καρδιακή νόσος μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία του ατόμου.

Τα άτομα με υψηλότερο κίνδυνο περιλαμβάνουν ηλικιωμένους, μικρά παιδιά και άτομα με χρόνιες ασθένειες.

Υπερθερμία: Συμπτώματα

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της υπερθερμίας είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη παρέμβαση. Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά:

  • Θερμικές κράμπες: Επώδυνοι μυϊκοί σπασμοί, συνήθως στα πόδια ή στην κοιλιά
  • Θερμική εξάντληση: Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονη εφίδρωση, αδυναμία, ζάλη, ναυτία και πονοκέφαλο
  • Θερμική συγκοπή: Λιποθυμία ή ζαλάδα, συχνά μετά από όρθια στάση ή δραστηριότητα στη ζέστη
  • Θερμοπληξία: Επείγουσα ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από θερμοκρασία σώματος πάνω από 40°C, σύγχυση, επιληπτικές κρίσεις και απώλεια συνείδησης.

Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η υπερθερμία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της ανεπάρκειας οργάνων και του θανάτου!

Heat-stroke-hyperthermia

Αντιμετώπιση υπερθερμίας: Κρύα κομπρέσα στον καρπό (ή σε άλλο σημείο με λεπτό δέρμα όπου τα αιμοφόρα αγγεία είναι πιο κοντά στην επιδερμίδα) για να πέσει πιο γρήγορα η θερμοκρασία του σώματος.

Bigstock

Υπερθερμία: Πρόληψη

Για την πρόληψη της υπερθερμίας, είναι απαραίτητο να λαμβάνετε προληπτικά μέτρα, ειδικά κατά τη διάρκεια ζεστού καιρού ή επίπονων δραστηριοτήτων:

  • Μείνετε ενυδατωμένοι: Πίνετε άφθονο νερό, ακόμα κι αν δεν αισθάνεστε διψασμένοι. Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, καθώς μπορούν να αυξήσουν την αφυδάτωση.
  • Ντυθείτε κατάλληλα: Φοράτε ελαφριά, φαρδιά και ανοιχτόχρωμα ρούχα. Χρησιμοποιήστε καπέλο και αντηλιακό για προστασία από το άμεσο ηλιακό φως.
  • Κάντε διαλείμματα: Ανά τακτά διαστήματα κατά τη διάρκεια σωματικών δραστηριοτήτων να ξεκουράζεστε σε σκιερούς ή κλιματιζόμενους χώρους.
  • Αποφύγετε τις ώρες μεγάλης ζέστης: Προσπαθήστε να προγραμματίζετε τις όποιες υπαίθριες δραστηριότητες στις πιο δροσερές περιόδους της ημέρας, όπως νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ.
  • Τρόποι ψύξης: Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρες, κάντε δροσερά ντους ή εφαρμόστε κρύες κομπρέσες, για να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας.

Για όσους εργάζονται σε ζεστά περιβάλλοντα, οι εργοδότες θα πρέπει να παρέχουν τακτικά διαλείμματα για νερό, ξεκούραση στη σκιά. Επίσης οφείλουν να παρακολουθούν τους εργαζόμενους για σημάδια ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη.

Πότε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια

Εάν εσείς ή κάποιος άλλος εμφανίζει σημάδια σοβαρής υπερθερμίας, όπως θερμοπληξία, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Εδώ είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε:

  • Μετακίνηση σε δροσερό χώρο: Βγείτε από τη ζέστη και μπείτε σε ένα κλιματιζόμενο ή σκιερό περιβάλλον.
  • Ενυδάτωση: Πίνετε νερό ή διαλύματα ηλεκτρολυτών, εάν έχετε τις αισθήσεις σας και μπορείτε να καταπιείτε.
  • Ρήξη της θερμοκρασίας: Χρησιμοποιήστε κρύες συσκευασίες, βρεγμένα πανιά ή βυθίστε σε δροσερό νερό, για να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματος.
  • Καλέστε το 166: Ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, όπως σύγχυση, απώλεια αισθήσεων ή επιληπτικές κρίσεις.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην δίνετε ποτέ υγρά σε κάποιον που είναι αναίσθητος ή έχει αλλοιωμένη ψυχική κατάσταση, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πνιγμό ή αναρρόφηση.

Γενικά

Η υπερθερμία είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί έγκαιρη αναγνώριση και παρέμβαση. Κατανοώντας τις αιτίες, τα συμπτώματα και τα προληπτικά μέτρα, μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους άλλους από τους κινδύνους της υπερβολικής ζέστης.

Πηγές: health.com, cdc.gov, who.int