“Επιδημία” η μυωπία: Με φακούς ο μισός πληθυσμός ως το 2050

Μερικοί θεωρούν πως ο επιπολασμός της μυωπίας σε παγκόσμιο επίπεδο θα την κατατάξει ως επιδημία.

Οι ερευνητές οπτομετρίας εκτιμούν ότι έως το 2050 περίπου ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός της Γης θα έχει ανάγκη για γυαλιά μυωπίας, εάν συνεχιστούν τα σημερινά ποσοστά.

Πώς αναπτύσσεται η μυωπία

Αν και το να έχεις δύο μυωπικούς γονείς σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να έχεις μυωπία, δεν υπάρχει κανένα γονίδιο μυωπίας. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτίες της μυωπίας είναι περισσότερο συμπεριφορικές παρά γενετικές.

Οι οπτομέτρες έχουν μάθει πολλά για την εξέλιξη της μυωπίας, μελετώντας την οπτική ανάπτυξη σε κοτόπουλα. Το κάνουν βάζοντας "κράνη" σε μικρά κοτόπουλα. Οι φακοί στο πρόσωπο του κράνους καλύπτουν τα μάτια των νεοσσών και προσαρμόζονται ώστε να επηρεάζουν το πόσο βλέπουν.

Ακριβώς όπως στους ανθρώπους, εάν η οπτική είσοδος είναι παραμορφωμένη, τα μάτια ενός νεοσσού μεγαλώνουν πολύ, με αποτέλεσμα να έχει μυωπία. Και είναι ένας φαύλος κύκλος: το θάμπωμα οδηγεί σε ανάπτυξη των ματιών, η οποία προκαλεί περισσότερη θαμπάδα, η οποία κάνει το μάτι να μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, κ.ο.κ.

Δύο πρόσφατες μελέτες, που περιλαμβάνουν εκτεταμένες έρευνες σε παιδιά και τους γονείς τους, υποστηρίζουν σθεναρά την ιδέα ότι μια σημαντική αιτία της αύξησης της μυωπίας είναι ότι οι άνθρωποι αφιερώνουν περισσότερο χρόνο, εστιάζοντας σε αντικείμενα ακριβώς μπροστά στα μάτια τους (οθόνες, βιβλία κλπ).

Όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουμε εστιάζοντας σε κάτι που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το πρόσωπό μας, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αναπτύξουμε μυωπία.

Έτσι, όσο κι αν οι άνθρωποι μπορεί να κατηγορούν τις νέες τεχνολογίες, όπως τα smartphone και τον υπερβολικό χρόνο στην οθόνη, ότι βλάπτουν τα μάτια μας, η αλήθεια είναι ότι ακόμη και δραστηριότητες τόσο πολύτιμες όσο η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου μπορούν να επηρεάσουν την όρασή μας.

Το φυσικό φως προστατεύει από την μυωπία

Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η αφύσικη ανάπτυξη των ματιών μπορεί να διακοπεί από το ηλιακό φως.

Μια μελέτη του 2022, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα ποσοστά μυωπίας ήταν περισσότερο από τέσσερις φορές μεγαλύτερα για τα παιδιά που δεν περνούσαν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους (έβγαιναν περίπου 1-2 μέρες την εβδομάδα) σε σύγκριση με εκείνα που ήταν έξω καθημερινά. Ταυτόχρονα, τα παιδιά που περνούσαν περισσότερες από 3 ώρες την ημέρα (χωρίς να είναι στο σχολείο), διαβάζοντας ή κοιτάζοντας από κοντά μια οθόνη, είχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν μυωπία από εκείνα που περνούσαν 1 ώρα ή λιγότερο σε τέτοιες δραστηριότητες.

Σε μια παλιότερη έρευνα από το 2012, ερευνητές διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση επί 7 μελετών, που συνέκριναν τη διάρκεια του χρόνου που δαπανάται σε εξωτερικούς χώρους με τη συχνότητα εμφάνισης μυωπίας. Επίσης διαπίστωσαν ότι ο αυξημένος χρόνος σε εξωτερικούς χώρους συσχετίστηκε με χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης και εξέλιξη της μυωπίας. Οι πιθανότητες εμφάνισης μυωπίας μειώθηκαν κατά 2% για κάθε ώρα την εβδομάδα που οι συμμετέχοντες περνούσαν σε εξωτερικό περιβάλλον.

Άλλες έρευνες έχουν δείξει παρόμοια αποτελέσματα και υποστήριξαν τον αυξημένο χρόνο στην ύπαιθρο και τις αλλαγές στη σχολική εκπαίδευση σε νεαρή ηλικία ως μέτρα για την μείωση του επιπολασμού της μυωπίας στον γενικό πληθυσμό.

Γιατί η μυωπία αυξάνεται με ρυθμούς επιδημίας

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα μεγάλο μέρος αυτού οφείλεται -σύμφωνα με έρευνα- στην ταχεία ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση των χωρών της Ανατολικής Ασίας τα τελευταία 50 χρόνια. Εκείνη την εποχή, οι νέοι άρχισαν να περνούν περισσότερο χρόνο στις τάξεις, διαβάζοντας και εστιάζοντας σε άλλα αντικείμενα πολύ κοντά στα μάτια τους και λιγότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους.

Σύμφωνα με άλλη έρευνα, αυτό παρατήρησαν επίσης οι ερευνητές στη βορειοαμερικανική Αρκτική μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η σχολική εκπαίδευση ήταν υποχρεωτική για τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Τα ποσοστά μυωπίας για τους Ινουίτ αυξήθηκαν από μονοψήφια πριν από τη δεκαετία του 1950 σε 70% μέχρι τη δεκαετία του 1970, καθώς όλα τα παιδιά άρχισαν να πηγαίνουν σχολείο για πρώτη φορά.

Τα στοιχεία δείχνουν, ότι χώρες στη Δυτική Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία έχουν παρουσιάσει αυξημένα ποσοστά μυωπίας τα τελευταία χρόνια, αλλά τίποτα δεν πλησιάζει αυτό που παρατηρήθηκε πρόσφατα στην Κίνα, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη και μερικές άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας.

Οι δύο κύριοι παράγοντες που πιστεύεται ότι ευθύνονται για την αύξηση του επιπολασμού της μυωπίας είναι η αυξημένη ανάγνωση και άλλες δραστηριότητες που απαιτούν εστίαση σε ένα αντικείμενο κοντά στα μάτια σε συνδυασμό με την μείωση του χρόνου που αφιερώνεται σε εξωτερικούς χώρους.

Η αύξηση των ατόμων με μυωπία πιθανότατα θα φτάσει στο ζενίθ σε 40 ή 50 χρόνια από τώρα, επειδή χρειάζεται χρόνος για τους νέους που διαγιγνώσκονται με μυωπία τώρα να βιώσουν τα πιο σοβαρά προβλήματα όρασης στη ζωή τους.

Πηγή: theconversation.com