Ορμονοθεραπεία στην εμμηνόπαυση: Για ποιες χρόνιες παθήσεις αυξάνει τον κίνδυνο

Η Ομάδα Εργασίας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (USPSTF) εξέδωσε επικαιροποιημένες οδηγίες, σύμφωνα με τις οποίες δεν πρέπει να δίνεται ορμονοθεραπεία στην εμμηνόπαυση ως τρόπος μείωσης των κινδύνων καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού ή οποιασδήποτε άλλης χρόνιας πάθησης.

Οι συστάσεις βασίζονται σε επιστημονικές αποδείξεις ετών, σύμφωνα με τις οποίες η ορμονοθεραπεία παρότι μπορεί να μειώσει ορισμένους κινδύνους, δεν έχει καμία επίδραση σε άλλους, αντίθετα αυξάνει τις πιθανότητες παθήσεων όπως ο καρκίνος του μαστού, το εγκεφαλικό και η άνοια.

«Καταλήξαμε ότι δεν υπάρχει καθαρό όφελος. Τα οφέλη και οι κίνδυνοι αλληλοεξουδετερώνονται», δήλωσε ο Δρ. James Stevermer, μέλος της ομάδας εργασίας.

Η Ομάδα Εργασίας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (USPSTF) είναι μια ομάδα εθελοντών εμπειρογνωμόνων που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση για να κάνουν συστάσεις σχετικά με προληπτικές πρακτικές υγειονομικής περίθαλψης, όπως διαγνωστικούς ελέγχους και χρήση φαρμάκων για τη μείωση των κινδύνων ασθενειών.

Η Ομάδα Εργασίας εξέδωσε για πρώτη φορά συστάσεις σχετικά με την ορμονοθεραπεία στην εμμηνόπαυση πριν από 20 χρόνια, μετά τη δημοσιοποίηση των ευρημάτων της δοκιμής-ορόσημο που ονομάζεται Women's Health Initiative, η οποία δημιουργήθηκε για να εξετάσει την πεποίθηση ότι η λήψη ορμονών μετά την εμμηνόπαυση θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία των γυναικών από καρδιοπάθειες και άλλες σημαντικές χρόνιες παθήσεις.

Τα ευρήματα ανέτρεψαν αυτή την πεποίθηση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ορμονοθεραπεία στην πραγματικότητα αύξησε τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων, θρομβώσεων και καρκίνων του μαστού.

Ακολούθησαν έρευνες που επιβεβαίωσαν αυτά τα ευρήματα: Στην καλύτερη περίπτωση, η ορμονοθεραπεία στην εμμηνόπαυση δεν φαίνεται να έχει καμία επίδραση στην ανάπτυξη καρδιοπαθειών και έχει συνδεθεί με πρόσθετους κινδύνους, όπως είναι η ακράτεια ούρων, η νόσος της χοληδόχου κύστης και η άνοια.

Φαίνεται ότι υπάρχουν κάποια οφέλη, συμπεριλαμβανομένου του μειωμένου κινδύνου κατάγματος και του καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά δεν υπερτερούν των κινδύνων.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η επιτροπή επικαιροποίησε αρκετές φορές τις συστάσεις, καταλήγοντας πάντα στο ίδιο συμπέρασμα.

Οι περιοδικές ενημερώσεις αποτελούν μέρος της διαδικασίας της Ομάδας Εργασίας, είπε ο Stevermer, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν τυχόν νέα στοιχεία.

Δεν είναι κακό να επαναλάβουμε τη συγκεκριμένη σύσταση, σύμφωνα με τη Δρα Alison Huang, καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.

«Πιστεύω ότι υπάρχουν κάποιες γυναίκες που ελπίζουν ότι η ορμονοθεραπεία κατά την εμμηνόπαυση θα τις κρατήσει υγιείς», είπε η Huang. Μερικοί γιατροί έχουν επίσης αυτή την πεποίθηση.

Δεν υπάρχει όμως καμία βάσιμη απόδειξη ότι συμβαίνει αυτό, είπαν τόσο ο Huang όσο και ο Stevermer.

«Εάν θέλετε να διατηρήσετε την υγεία σας, δεν είναι αυτή η σωστή στρατηγική. Νομίζω ότι αυτές οι ενημερωμένες συστάσεις το επιβεβαιώνουν», είπε η Huang.

Και οι δύο γιατροί τόνισαν ότι οι συστάσεις αφορούν μόνο την πρόληψη ασθενειών. Κανείς δεν λέει ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ορμονοθεραπεία για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, συμπεριλαμβανομένων των έντονων εξάψεων και της κολπικής ξηρότητας.

Στην πραγματικότητα, λέει η Huang, η ορμονοθεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία που υπάρχει για τις εξάψεις και τις νυχτερινές εφιδρώσεις, οι οποίες μπορούν να γίνουν εξουθενωτικές για ορισμένες γυναίκες. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, συμβουλεύει όταν χρησιμοποιείται ορμονοθεραπεία για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, να λαμβάνεται η χαμηλότερη δόση που μπορεί να βοηθήσει και για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.

Δεδομένων των πιθανών κινδύνων, πολλές γυναίκες θέλουν να έχουν μη ορμονικές επιλογές. Καμία όμως δεν έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής τόσο αποτελεσματική όσο η ορμονοθεραπεία.

Εναλλακτικές λύσεις, όπως τα αντικαταθλιπτικά και το αντισπασμωδικό φάρμακο γκαμπαπεντίνη, δεν έχουν περάσει από αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας που έχει περάσει η ορμονοθεραπεία.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο, είπαν και οι δύο γιατροί, είναι ότι οι ορμόνες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ασθενειών.

Οι συστάσεις δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Journal of the American Medical Association.