Έλλειψη βιταμίνης D: Για ποιες αιτίες πρόωρου θανάτου αυξάνει τον κίνδυνο (μελέτη)

Τα πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό μπορούν να αυξήσουν τον γενικό κίνδυνο πρόωρου θανάτου, αλλά και τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, καρδιακή νόσο ή πνευμονική νόσο, σύμφωνα με μελέτη στοιχείων για πάνω από 307.000 κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Κάθε μία από τις συγκεκριμένες αιτίες θανάτου που αξιολογήσαμε οδηγεί στο ίδιο συμπέρασμα, τη σημασία της επάρκειας βιταμίνης D πριν αντιμετωπίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα προβλήματα», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Joshua Sutherland, από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας.

Η βιταμίνη D είναι γνωστή ως «βιταμίνη του ήλιου» επειδή παράγεται μέσω της έκθεσης της επιδερμίδας στην ηλιακή ακτινοβολία. Είναι κυρίως γνωστή για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της υγείας των οστών.

Προηγούμενες έρευνες ωστόσο, έχουν δείξει ότι οι υποδοχείς της βιταμίνης D βρίσκονται στα περισσότερα όργανα και ιστούς του ανθρώπινου σώματος, γι' αυτό παίζει ρόλο και στη ρύθμιση πολλών άλλων λειτουργιών, εξηγούν οι ερευνητές.

Για να εξετάσουν τη σημασία της βιταμίνης D, ο Sutherland και οι συνεργάτες του μελέτησαν στοιχεία από τη UK Biobank, μια μεγάλης κλίμακας βάση δεδομένων βιοϊατρικής έρευνας, που περιέχει γενετικές και άλλες πληροφορίες για μισό και πλέον εκατομμύριο κατοίκων της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ουαλίας.

Μελετήθηκαν στοιχεία για πάνω από 307.600 άτομα, των οποίων είχαν μετρηθεί τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα.

Τα άτομα με γενετική προδιάθεση για ανεπάρκεια βιταμίνης D είχαν 25% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Η γενετικά προκαλούμενη ανεπάρκεια βιταμίνης D αύξησε επίσης τον κίνδυνο θανάτου ενός ατόμου από καρδιοπάθεια κατά 25%, καρκίνο κατά 16% και ασθένεια που σχετίζεται με τους πνεύμονες κατά 96%, ανέφεραν οι ερευνητές.

Οι πιθανότητες αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο στα άτομα που η ανεπάρκεια βιταμίνης D επιδεινωνόταν, υποδεικνύοντας μια δοσοεξαρτώμενη σχέση της βιταμίνης D με την υγεία.

Για παράδειγμα, ένα άτομο με ακραία ανεπάρκεια είχε έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από οποιαδήποτε αιτία ή από καρδιακή νόσο, τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνει από καρκίνο και 12πλάσιες πιθανότητες να πεθάνει από ασθένεια που σχετίζεται με τους πνεύμονες.

Η βιταμίνη D έχει αντιφλεγμονώδη δράση και έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και την εξέλιξη των όγκων, τονίζουν οι ερευνητές.

Προηγούμενες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τη σημασία της βιταμίνης D για την υγεία της καρδιάς. Έχει αποδειχθεί ότι ρυθμίζει τις διαδικασίες που εμπλέκονται στη διατήρηση της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης και της καρδιαγγειακής λειτουργίας.

Ο Sutherland επισημαίνει ότι «υπάρχουν συγκεκριμένοι μηχανισμοί μέσω των οποίων η βιταμίνη D μπορεί να ενισχύσει την υγεία αναφορικά με καθεμία από τις συγκεκριμένες ασθένειες που αξιολογήσαμε», αλλά εκτιμά ότι η θρεπτική ουσία έχει στην πραγματικότητα μεγαλύτερη σημασία για το ανθρώπινο σώμα.

«Ο βασικός ρόλος της βιταμίνης D είναι πιθανώς ότι ενισχύει την ικανότητα επιβίωσης μέσω της συντήρησης των απαιτούμενων για τη διατήρηση της ζωής ελάχιστων αποθεμάτων», τονίζει. «Αυτό συμβαίνει επειδή οι υποδοχείς της βιταμίνης D βρίσκονται σε όλο το σώμα και εξαιτίας αυτού, πολλά ρυθμιστικά συστήματα βασίζονται στα επαρκή επίπεδα της βιταμίνης».

Οι άνθρωποι που δεν εκτίθενται αρκετά στον ήλιο, πρέπει να τρώνε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D, όπως είναι τα λιπαρά ψάρια, τα μανιτάρια, το γάλα, ο χυμός πορτοκαλιού και τα εμπλουτισμένα με βιταμίνες δημητριακά.

Κάποιοι ίσως χρειαστεί να πάρουν και συμπλήρωμα βιταμίνης D, ειδικά εάν δεν εκτίθενται στον ήλιο, ανάλογα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν σε κάθε χώρα.

Η ενίσχυση των επιπέδων βιταμίνης D μέσω της διατροφής και των συμπληρωμάτων, είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους, οι οποίοι δεν μπορούν να λάβουν αρκετή ποσότητα λόγω της μείωσης της ικανότητας απορρόφησής της που προκαλείται από την ηλικία και τη χρήση ορισμένων φαρμάκων.

Αν ανησυχείτε ότι δεν λαμβάνετε αρκετή βιταμίνη D μέσω των τροφών, αναζητήστε τη συμβουλή γιατρού. Η διάγνωση οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης, η διατροφή που ακολουθείτε και τα φάρμακα που λαμβάνετε, καθώς και τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα σας, είναι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν τη λήψη συμπληρωμάτων.

Η νέα μελέτη δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της επιθεώρησης Annals of Internal Medicine.