Δείτε τις διαφορές: Απλή ελιά ή καρκινική αλλοίωση;

Όσο πιο νωρίς εντοπίσουμε μια επικίνδυνη ελιά, τόσο πιο εύκολο είναι να αντιμετωπίσουμε τον καρκίνο του δέρματος και τόσο καλύτερη είναι η έκβαση της θεραπείας. Πολλές φορές, όμως, δεν είναι εύκολο να διαχωρίσουμε τις απλές ελιές από άλλες που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καταγράφονται κάθε χρόνο σε παγκόσμια κλίμακα 2-3 εκατομμύρια περιστατικά μη μελανωματικών μορφών καρκίνου του δέρματος (π.χ. ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και βασικοκυτταρικό καρκίνωμα) και 132.000 περιστατικά μελανώματος. Ο μη μελανωματικός καρκίνος του δέρματος είναι πιο συχνός αλλά λιγότερο επικίνδυνος από το μελάνωμα.

Βασικοί παράγοντες που σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο μελανώματος είναι:

- η ηλικία
- ο αριθμός των σπίλων (ελιές) στο δέρμα
- ο τύπος δέρματος και η απόχρωση του δέρματος
- οι φακίδες
- τα ανοιχτόχρωμα μαλλιά

Να σημειωθεί πως τα συχνά ηλιακά εγκαύματα αποτελούν επίσης παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του δέρματος.

Κάνοντας τακτικά αυτο-εξέταση του δέρματος, θα μπορείτε να εντοπίσετε έγκαιρα αλλοιώσεις σε ένα σπίλο ή καινούριες ελιές στο δέρμα. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας και περιελάμβανε περισσότερα από 3.500 άτομα κατέδειξε ότι ποσοστό 50% των περιστατικών μελανώματος εντοπίζονται αρχικά από τους ίδιους τους ασθενείς.

Τα σημάδια που θα πρέπει να σας παρακινήσουν να επισκεφθείτε δερματολόγο είναι τα εξής:

- ασυμμετρία της ελιάς
- ακανόνιστα όρια της ελιάς
- αλλαγή του χρώματος της ελιάς
- διάμετρος της ελιάς, πάνω από 5 χιλιοστά

Οι γιατροί υποστηρίζουν αυτό το γενικό κανόνα για τον εντοπισμό πιθανώς επικίνδυνων σπίλων για περισσότερο από 25 χρόνια. Να σημειωθεί βέβαια πως έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά μελανώματος όπου ο σπίλος έχει διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά, ενώ τα ακανόνιστα όρια του σπίλου μπορεί να υποδεικνύουν επίσης καλοήθη αλλοίωση.

Το 2011, προτάθηκε ο απλούστερος «κανόνας ασυμμετρίας και χρώματος». Μια φυσιολογική ελιά είναι συνήθως συμμετρική και έχει ομοιόμορφο χρώμα, ενώ το μελάνωμα είναι κατ' εξοχήν μη συμμετρικό και ποικίλλει σε αποχρώσεις.

Με βάση τον κανόνα αυτό, μπορεί ο καθένας από εμάς να εντοπίσει με 93% ακρίβεια το μελάνωμα.

Αυτό που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε είναι ότι το μελάνωμα μπορεί να «αποκλίνει» από τα συνήθη πρότυπα. Για παράδειγμα, το οζώδες μελάνωμα αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και είναι εξαιρετικά επιθετικό, γι' αυτό και η έκβαση της θεραπείας δεν είναι πάντοτε η επιθυμητή.

Για τον έγκαιρο εντοπισμό αυτής της επικίνδυνης μορφής μελανώματος, ερευνητές από τη Μελβούρνη προτείνουν να προσέχουμε επίσης εάν το εξάνθημα που έχει εμφανιστεί στο δέρμα προεξέχει, είναι συμπαγές και αναπτύσσεται για διάστημα ενός μήνα ή και περισσότερο. Σε πολλές περιπτώσεις, το οζώδες μελάνωμα εμφανίζεται αρχικά ως μια κοκκινωπή μάζα στο δέρμα. Αν και μοιάζει με σπυράκι, είναι συμπαγές και πιο σκληρό κατά την ψηλάφηση.

Peter Soyer, Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ και την Anna Finnane, ερευνήτρια από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.

Διαβάστε επίσης:

Καρκίνος του δέρματος: Τα προειδοποιητικά σημάδια σε φωτογραφίες
Ύποπτες ελιές: Τα 4 σημάδια που πρέπει να προσέξετε
Το αντηλιακό δεν αρκεί για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος
Καρκίνος του δέρματος: 20 φωτογραφίες που σώζουν ζωές
Καρκίνος του δέρματος: Οι 4 μορφές του σε φωτογραφίες