Προστάτης: Πότε είναι φίλος και πότε εχθρός του σεξ

Ο προστάτης είναι ένας μικρόςαδένας με βάρος 10-20 γραμμάρια σε σχήμα κάστανου. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από τηνουροδόχο κύστη, ενώ μέσα του περνά η ουρήθρα. Παράγει το προστατικό υγρό που αποθηκεύεταιστον αδένα και εξωθείται κατά την εκσπερμάτιση προς την ουρήθρα. Άρα ο προστάτηςείναι απαραίτητος αποκλειστικά για την εκσπερμάτιση και την αναπαραγωγή. Οι παθήσειςτου όμως είναι συχνές και προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία.

Συγκεκριμένα, ένας στους2 άντρες θα παρουσιάσει συμπτώματα προστατίτιδας, ένας στους 6 άντρες θα παρουσιάσεικαρκίνο του προστάτη και ένας στους 3 συμπτώματα καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.

Ποιες είναι οι παθήσεις τουπροστάτη;

Τρεις είναι οι βασικές παθήσειςτου προστάτη:

Η προστατίτιδα: είναι ο γενικόςόρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη φλεγμονή του προστάτη. Είναι μια πολύσυχνή πάθηση που πρακτικά θα απασχολήσει 1 στους 2 άντρες κατά τη διάρκεια της ζωήςτου. Είναι η πιο συχνή ουρολογική πάθηση σε άντρες κάτω των 50 ετών και η τρίτηπιο συχνή μετά την ηλικία των 50. Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη προστατίτιδας:

• Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

• Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

• Η χρόνια προστατίτιδα μη βακτηριακή

• Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη:ονομάζεται η αύξηση του αδένα που παρατηρείται μετά τα 40 έτη. Η αύξηση του μεγέθουςτου προστάτη συχνά συμπιέζει το τοίχωμα της ουρήθρας κυκλοτερώς, προκαλώντας διαταραχέςστην ούρηση. Είναι εξαιρετικά συχνή πάθηση, αφού 1 στους 3 άντρες μετά τα 50 χρόνιαθα έχει συμπτώματα εξαιτίας της πάθησης. Οι 4 στους 10 άντρες έχουν συμπτώματα στην5η δεκαετία της ζωής τους, 7 στους 10 στην 6η δεκαετία, 8 στους 10 στην 7η δεκαετία,για να φθάσουν στο 90% στα 90 χρόνια.

Καρκίνος του προστάτη: είναιο συχνότερος καρκίνος στους άντρες, αφού προσβάλλει 1 στους 6 άνδρες, και η δεύτερησε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα) στους άντρες.Η πάθηση δεν δίνει κανένα σύμπτωμα στα αρχικά στάδια, όπου η νόσος είναι ιάσιμη.Έτσι, η διάγνωση γίνεται μόνο με τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο.

Ποιες είναι οι επιπτώσειςτης προστατίτιδας στην σεξουαλική λειτουργία;

Τα συμπτώματα της πάθησηςπεριλαμβάνουν δυσκολία στην ούρηση, πόνο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων καιτου πυελικού εδάφους, πόνο κατά την εκσπερμάτιση, πρόωρη εκσπερμάτιση, στυτική δυσλειτουργία,και τέλος μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Η αντιμετώπιση της φλεγμονής δίνει τέλοςκαι στα σεξουαλικά προβλήματα. Έως ότου όμως περάσει η φλεγμονή, τα φάρμακα τηςστύσης, οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (βαρδεναφίλη, σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη)όχι μόνον αποκαθιστούν την ποιότητα της στύσης, αλλά βοηθούν και στην αύξηση τηςαιμάτωσης του προστάτη που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της φλεγμονής. Σπάνια,σε άντρες με πολυετή ταλαιπωρία μπορεί να φύγουν τα συμπτώματα αλλά να παραμείνειη δυσκολία της στύσης. Πρόκειται για καθαρά ψυχογενές πρόβλημα και η λύση είναιεπίσκεψη σε σεξολόγο.

Ποιες είναι οι επιπτώσειςτης καλοήθους υπερπλασίας προστάτη στη σεξουαλική λειτουργία;

Η καλοήθης υπερπλασία τουπροστάτη, όχι μόνο αυξάνει 7 φορές τις πιθανότητες για στυτική δυσλειτουργία, αλλάη σοβαρότητα των συμπτωμάτων ούρησης καταδεικνύει και το βαθμό στυτικής δυσλειτουργίας.Η αντιμετώπιση της ΚΥΠ μπορεί να βελτιώσει και τη στύση. Κυρίως οι αναστολείς τηςφωσφοδιεστεράσης τύπου 5 αποκαθιστούν στο μεγαλύτερο ποσοστό το πρόβλημα της στύσης,βοηθώντας συγχρόνως και την ούρηση. Μάλιστα ένας εξ αυτών, η ταδαλαφίλη, σε δόση5mg κάθε μέρα έχει εγκριθεί και χορηγείταιεπίσημα για την αντιμετώπιση τόσο της στυτικής δυσλειτουργίας, όσο και της ΚΥΠ.

Ποιες είναι οι επιπτώσειςτου καρκίνου προστάτη στην σεξουαλική λειτουργία;

Ο καρκίνος του προστάτη πρακτικάδεν επηρεάζει τη στυτική λειτουργία. Όλες, όμως, οι θεραπείες για τον καρκίνο προκαλούνστυτική δυσλειτουργία. Η ριζική προστατεκτομή, με όποια μέθοδο και αν γίνει, προκαλείστυτική δυσλειτουργία στους περισσότερους άντρες. Η μόνη πιθανότητα για μετεγχειρητικέςστύσεις (συνήθως με την βοήθεια των φαρμάκων της στύσης) είναι εφόσον καταστεί εφικτήη διατήρηση των νεύρων της στύσης. Η διάσωση των νεύρων είναι εφικτή τόσο με τηνανοικτή χειρουργική μέθοδο, όσο και με τις ενδοσκοπικές (λαπαροσκοπική, ρομποτική).Διαφορές μεταξύ λαπαροσκοπικής και ρομποτικής χειρουργικής σε ότι αφορά στη διατήρησητης στύσης δεν έχουν τεκμηριωθεί ακόμη ενώ και οι δύο μέθοδοι δίνουν αντίστοιχααποτελέσματα.

Σε ότι αφορά στην ακτινοβολία,και αυτή επηρεάζει τη στυτική λειτουργία, συνήθως σε απώτερο χρόνο. Τέλος τα φάρμακαγια τον προχωρημένο καρκίνο του προστάτη (ορμονικά σκευάσματα που “κοιμίζουν” τονκαρκίνο), δυστυχώς επιφέρουν σε όλους τους άντρες πλήρη στυτική δυσλειτουργία. Ημόνη πιθανότητα είναι η χρήση τους με διακοπές (διακοπτόμενη θεραπεία) ή η χρήσηενδοπεϊκών ενέσεων για πρόκληση στύσης. Πάντως σε ασθενείς με καλό προσδόκιμο επιβίωσης,η τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης αποτελεί ακριβή μεν, αλλά άριστη λύση.

Δημήτρης Χατζηχρήστου

Καθηγητής Ουρολογίας/Ανδρολογίας Α.Π.Θ.

Πρόεδρος Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ)