Ποια συμπτώματα δείχνουν κατάθλιψη και όχι απλά στεναχώρια

Η ζωή είναι γεμάτη σκαμπανεβάσματα. Αλλά πώς ξέρετε πότε αυτό που βιώνετε είναι κάτι περισσότερο από λύπη;

Η κατάθλιψη είναι μια ιατρική κατάσταση που υπερβαίνει τα προσωρινά συναισθήματα δυστυχίας. Το να μάθετε να αναγνωρίζετε τα σχετικά συμπτώματα είναι το πρώτο βήμα προς την αναζήτηση βοήθειας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σας.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τη διαφορά μεταξύ της λύπης και της κατάθλιψης, παραθέτει λεπτομερώς τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε και τι να κάνετε εάν πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπίζετε κατάθλιψη.

Στεναχώρια ή κατάθλιψη; Οι βασικές διαφορές

Η στεναχώρια είναι μια συναισθηματική απόκριση σε δύσκολα γεγονότα, όπως ένας χωρισμός, η απώλεια ενός γονέα ή μια επαγγελματική απογοήτευση. Είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και συνήθως ξεθωριάζει με τον χρόνο και την υποστήριξη από τους γύρω σας.

Η κατάθλιψη, από την άλλη πλευρά, είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής σας, συχνά χωρίς αναγνωρίσιμη αιτία.

Βασικές διαφορές:

• Διάρκεια: Η στεναχώρια είναι προσωρινή και συνδέεται με συγκεκριμένα γεγονότα, ενώ η κατάθλιψη διαρκεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες και μπορεί να επιμείνει για μήνες ή χρόνια.
• Έναυσμα: Η λύπη έχει συχνά μια ξεκάθαρη αιτία, ενώ η κατάθλιψη μπορεί να αναπτυχθεί σταδιακά χωρίς προφανή λόγο.
• Επίδραση στην λειτουργικότητα: Η στεναχώρια σπανίως σας εμποδίζει να εκπληρώσετε τις καθημερινές υποχρεώσεις, ενώ η κατάθλιψη μπορεί να κάνει ακόμα και απλές εργασίες –όπως το να σηκωθείτε από το κρεβάτι– να μοιάζουν “βουνό”.
• Συναισθηματική ανάκαμψη: Η στεναχώρια συνήθως μειώνεται με τον χρόνο, τους περισπασμούς και την υποστήριξη. Η κατάθλιψη, ωστόσο, συχνά δεν βελτιώνεται χωρίς επαγγελματική παρέμβαση.

Για παράδειγμα, εάν χάσετε μια δουλειά, είναι φυσιολογικό να νιώθετε λύπη, απογοήτευση ή άγχος για λίγο. Αλλά αν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε, να φάτε ή να εστιάσετε εβδομάδες αργότερα -και αισθάνεστε απελπισμένοι για το μέλλον- αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι κατάθλιψης.

Πώς θα αναγνωρίσετε τα πραγματικά συμπτώματα της κατάθλιψης

Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει τον καθένα με διαφορετικό τρόπο, αλλά τα συμπτώματά της εμπίπτουν γενικά σε τρεις κατηγορίες: συναισθηματικά, σωματικά και γνωστικά. Η αναγνώριση αυτών μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε αν αυτό που νιώθετε είναι κάτι περισσότερο από στεναχώρια.

1. Συναισθηματικά συμπτώματα

• Επίμονη θλίψη, ευερεθιστότητα και “αίσθημα κενού”.
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για χόμπι και δραστηριότητες (ανηδονία).
• Συντριπτικά συναισθήματα ενοχής, απελπισίας ή αναξιότητας.

Παράδειγμα: Μπορεί να κλαίτε συχνά και να μην καταλαβαίνετε το γιατί. Δραστηριότητες που απολαμβάνατε, όπως το να περνάτε χρόνο με φίλους ή να κάνετε ποδήλατο, μπορεί να αισθάνονται ανούσιες ή εξαντλητικές.

2. Σωματικά συμπτώματα

• Αλλαγές στην όρεξη, που οδηγούν σε σημαντική απώλεια ή αύξηση βάρους.
• Διαταραχές ύπνου, όπως αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος.
• Κόπωση ή χαμηλά επίπεδα ενέργειας, ακόμη και μετά από επαρκή ανάπαυση.
• Σωματικά παράπονα όπως πονοκέφαλοι ή πεπτικά προβλήματα χωρίς σαφή ιατρική αιτία.

Παράδειγμα: Μπορεί να ξυπνήσετε νιώθοντας κουρασμένοι ανεξάρτητα από το πόσο έχετε κοιμηθεί ή να μην πεινάτε, ακόμα και όταν δεν έχετε φάει όλη την ημέρα.

3. Γνωστικά συμπτώματα

• Δυσκολία να συγκεντρωθείτε ή να θυμηθείτε λεπτομέρειες.
• Νιώθετε αναποφάσιστοι ή σαν να “πνίγεστε” από απλές επιλογές και υποχρεώσεις.
• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου, αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας.

Παράδειγμα: Μπορεί να δυσκολεύεστε να εστιάσετε στη δουλειά ή στο σχολείο, πιάνοντας τον εαυτό σας να διαβάζει ξανά και ξανά την ίδια πρόταση χωρίς να καταλαβαίνετε το νόημα.

Τι να κάνετε εάν υποψιάζεστε ότι έχετε κατάθλιψη

Εάν αναγνωρίζετε αυτά τα συμπτώματα στον εαυτό σας ή σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, είναι απαραίτητο να λάβετε μέτρα:

• Αναζητήστε βοήθεια: Μιλήστε με έναν έμπιστο φίλο ή μέλος της οικογένειας και μη διστάσετε να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη από ψυχολόγο.
• Προσαρμογές στον τρόπο ζωής: Ενσωματώστε την τακτική άσκηση, την ισορροπημένη διατροφή και την τακτική ρουτίνα ύπνου στην καθημερινότητά σας. Αυτές οι αλλαγές δεν μπορούν να θεραπεύσουν την κατάθλιψη, αλλά μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της διάθεσης.
• Εξερευνήστε επιλογές θεραπείας: Ένας ψυχολόγος ή ψυχίατρος μπορεί να προτείνει θεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό και των δύο, ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας.

Συχνές Ερωτήσεις

“Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια της κατάθλιψης;”

Τα κοινά προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν επίμονη θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, κόπωση, αλλαγές στην όρεξη και δυσκολία συγκέντρωσης. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν σκέψεις αυτοτραυματισμού.

“Πώς μπορώ να βοηθήσω κάποιον με κατάθλιψη;”

Να είστε παρόντες απλά και μόνο για να ακούσετε τι έχει να βγάλει από μέσα του. Χωρίς να κρίνετε τι σας λέει, ενθαρρύνετέ τον να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια και υποστηρίξτε τον σε μικρές, διαχειρίσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής του.

“Μπορεί η κατάθλιψη να φύγει από μόνη της;”

Αν και οι ήπιες περιπτώσεις μπορεί να βελτιωθούν με τον καιρό, οι περισσότερες περιπτώσεις πραγματικής κατάθλιψης χρήζουν επαγγελματικής θεραπείας, όπως ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή και τα δύο.

Σύνοψη

Η κατάθλιψη είναι κάτι περισσότερο από το να νιώθεις απλώς στεναχώρια: είναι μια ιατρική κατάσταση που επηρεάζει τη συναισθηματική, σωματική και γνωστική υγεία. Αναγνωρίζοντας τα σημάδια και κατανοώντας τις διαφορές μεταξύ στεναχώριας και κατάθλιψης, μπορείτε να κάνετε το πρώτο βήμα προς την εύρεση βοήθειας.

Είτε βιώνετε εσείς οι ίδιοι συμπτώματα, είτε υποστηρίζετε κάποιον άλλο, να θυμάστε ότι η αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι δύναμης, όχι αδυναμίας. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε ανάκαμψη και πιο φωτεινή προοπτική για τη ζωή.

Πηγές: medicalnewstoday.com, healthline.com, mhanational.org, nimh.nih.gov