ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Οιστρογόνα: Πώς επιδρούν στην ψυχική υγεία των γυναικών

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τι συμβαίνει όταν τα οιστρογόνα είναι χαμηλά ή υψηλά και τι μέθοδοι αντιμετώπισης υπάρχουν.

Οιστρογόνα: Πώς επιδρούν στην ψυχική υγεία των γυναικών
Bigstock

Τα οιστρογόνα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υγεία των γυναικών, επηρεάζοντας διάφορες πτυχές της υγείας τους, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής ευεξίας.

Αν και τα γνωρίζουμε κυρίως για τον ρόλο τους στην ανάπτυξη του μαστού και τον εμμηνορροϊκό κύκλο, η επίδραση των οιστρογόνων στη ψυχική υγεία είναι εξίσου αξιοσημείωτη.

Τι συμβαίνει ότι τα οιστρογόνα είναι χαμηλά

Τα χαμηλά οιστρογόνα μπορεί να εμφανιστούν φυσικά σε διαφορετικά στάδια της ζωής μιας γυναίκας, όπως κατά τη διάρκεια του τοκετού ή λόγω καταστάσεων όπως η ανορεξία. Μπορεί να οδηγήσουν σε εναλλαγές της διάθεσης, συναισθήματα θλίψης, άγχους και απογοήτευσης. Οι διαταραχές του ύπνου, η κόπωση, τα γνωστικά προβλήματα και η “ομίχλη του εγκεφάλου” μπορεί επίσης να συνοδεύουν τα χαμηλά οιστρογόνα. Αν και διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν στις αλλαγές της διάθεσης, τα οιστρογόνα παραμένουν ένας σημαντικός παράγοντας.

Τι συμβαίνει όταν τα οιστρογόνα είναι υψηλά

Όταν τα οιστρογόνα είναι υψηλά σε σχέση με την προγεστερόνη μπορούν να επιδεινώσουν καταστάσεις, όπως η ενδομητρίωση και τα ινομυώματα. Ωστόσο, η άμεση επίδρασή τους στην ψυχική διάθεση είναι λιγότερο σημαντική σε σύγκριση με τις ορμονικές διακυμάνσεις.

Η επίδραση των οιστρογόνων στον εγκέφαλο

Τα οιστρογόνα όχι μόνο επηρεάζουν το αναπαραγωγικό σύστημα αλλά διαδραματίζουν επίσης ρόλο στην λειτουργία του εγκεφάλου. Ενισχύουν την παραγωγή και την αποτελεσματικότητα των ορμονών που μας προκαλούν θετικά συναισθήματα, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, επηρεάζουν τις ενδορφίνες και προσφέρουν νευροπροστατευτικά αποτελέσματα. Ωστόσο, μπορεί επίσης να συσχετιστούν με την “ομίχλη του εγκεφάλου”, ιδιαίτερα κατά την περιεμμηνόπαυση ή την εμμηνόπαυση.

menopause-emminopaysi

Οιστρογόνα και ψυχική διάθεση

Η επίδραση των οιστρογόνων στη διάθεση είναι εμφανής σε διάφορα σύνδρομα και διαταραχές:

  • Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS): Επιφέρει σωματική δυσφορία και προβλήματα διάθεσης, όπως λύπη, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη και αυξημένο άγχος.
  • Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή (PMDD): Είναι μια σοβαρή μορφή PMS με αυξημένα συναισθηματικά συμπτώματα. Τα επίπεδα οιστρογόνων παίζουν ρόλο τόσο στο PMS όσο και στην PMDD.
  • Επιλόχεια κατάθλιψη: Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων μετά τον τοκετό, ειδικά κατά τη διάρκεια του θηλασμού, συμβάλλει στις αλλαγές της διάθεσης. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες (όπως οι ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες) παίζουν επίσης ρόλο.
  • Κατάθλιψη κατά την περιεμμηνόπαυση: Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων κατά την περιεμμηνόπαυση μπορεί να οδηγήσουν σε εναλλαγές της διάθεσης και κατάθλιψη.
  • Κατάθλιψη μετά την εμμηνόπαυση: Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πολύ χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να παρουσιάσουν βελτίωση της διάθεσης σε σύγκριση με τα προηγούμενα στάδια της εμμηνόπαυσης.

Θεραπεία και αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η διαχείριση των ανισορροπιών των οιστρογόνων περιλαμβάνει τόσο ιατρικές προσεγγίσεις όσο και προσεγγίσεις στον τρόπο ζωής. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν χαμηλές δόσεις οιστρογόνων και αντισυλληπτικά χάπια προγεστερόνης κατά την περιεμμηνόπαυση. Η αναζήτηση επαγγελματικής φροντίδας ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη εάν τα συμπτώματα της διάθεσης επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής για τη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης, ανεξάρτητα από τα επίπεδα οιστρογόνων, περιλαμβάνουν τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, την τακτική άσκηση, μια ισορροπημένη διατροφή, τον ποιοτικό ύπνο και τη διαχείριση του στρες.

Εάν υποπτεύεστε ότι οι ανισορροπίες των οιστρογόνων επηρεάζουν τη σωματική ή συναισθηματική σας ευεξία, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον ψυχολόγο σας για καθοδήγηση και κατάλληλες παρεμβάσεις.

Πηγή: verywellmind.com