Προβιοτικά: Η συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Νέα μικρή μελέτη διερεύνησε αν η βελτίωση της υγείας του εντέρου μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (MDD) που έπαιρναν συμπληρώματα προβιοτικών (που περιέχουν ευεργετικά βακτήρια) μαζί με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακά τους, είδαν μεγαλύτερη βελτίωση στα συμπτώματά τους από αυτούς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο.

Τα ευρήματα της μελέτης αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση του ρόλου των προβιοτικών στη διάθεση και την ψυχική υγεία, λέει η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Viktoriya Nikolova, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστημών στο King's College του Λονδίνου.

«Παρατηρήσαμε ισχυρές επιδράσεις τόσο στην κατάθλιψη όσο και στο άγχος. Η ισχυρότερη επίδραση παρατηρήθηκε στις βαθμολογίες άγχους, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα προβιοτικά μπορεί να είναι πιο ωφέλιμα για τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή που έχουν και άγχος, το εύρημα πρέπει ωστόσο να επαληθευτεί σε μεγαλύτερες δοκιμές», λέει η Nikolova.

Το σώμα έχει πολλά διαφορετικά μικροβιώματα, που αποτελούνται από τρισεκατομμύρια βακτήρια και άλλους μικροοργανισμούς που εμπλέκονται στη γενική υγεία μας.

Έχουμε μικροβίωμα στο δέρμα και στο στόμα, αλλά το πιο σημαντικό είναι αυτό του εντέρου.

Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η δυναμική κοινότητα των μικροοργανισμών που κατοικούν στο έντερο, παίζει ρόλο σε αυτό που ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου. Όταν κάτι επηρεάζει τον εγκέφαλο, μπορεί να επηρεάσει και το έντερο και το αντίστροφο.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι κοινότητες μικροοργανισμών στο έντερο, αλληλεπιδρούν με το κεντρικό νευρικό σύστημα, ρυθμίζοντας τη χημεία του εγκεφάλου και επηρεάζοντας τις ορμόνες που σχετίζονται με την απόκριση στο στρες, το άγχος και τη μνήμη.

Στην πραγματικότητα, το έντερο μερικές φορές αναφέρεται ως «δεύτερος εγκέφαλος», επειδή παράγει πολλούς από τους ίδιους νευροδιαβιβαστές που παράγει ο εγκέφαλος, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, που παίζουν και οι δύο βασικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, τα βακτήρια του εντέρου παράγουν περίπου το 95% της σεροτονίνης του σώματος, του χημικού αγγελιοφόρου που επηρεάζει τη διάθεση, τον ύπνο, την πέψη και τη σεξουαλική επιθυμία.

Η διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, είχε ως στόχο τη διερεύνηση του κατά πόσον η βελτίωση της υγείας του εντέρου μέσω της χρήσης προβιοτικών, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως νέο μονοπάτι για τη βελτίωση της διάθεσης και της ψυχικής υγείας.

Στη μελέτη συμμετείχαν 49 ενήλικες με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, η οποία δεν αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά με τα τρέχοντα συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά (92% των συμμετεχόντων λάμβαναν εκλεκτικό αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης). Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 31 ετών, ενώ το 80% ήταν γυναίκες.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: 24 άτομα έλαβαν καθημερινά τέσσερις κάψουλες εμπορικού προβιοτικού συμπληρώματος που περιείχε 14 στελέχη βακτηρίων. Στους υπόλοιπους δόθηκε ένα πανομοιότυπο εικονικό φάρμακο.

Το προβιοτικό μείγμα περιείχε στελέχη από είδη που είχαν δείξει ψυχοδραστικό δυναμικό σε άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, καθώς και αποτελεσματικότητα σε άλλες καταστάσεις που επηρεάζονται από τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και της ημικρανίας.

Το μείγμα προβιοτικών αποδείχθηκε ότι επηρεάζει θετικά τη διάθεση σε άτομα με χαμηλή διάθεση.

Τα προβιοτικά συμπληρώματα έδειξαν ισχυρότερα οφέλη στη μείωση του άγχους.

Κατά τη διάρκεια των οκτώ εβδομάδων της μελέτης, και οι δύο ομάδες εμφάνισαν βελτίωση στα συμπτώματά τους, αλλά η ομάδα των προβιοτικών είδε μεγαλύτερες βελτιώσεις ξεκινώντας από την τέταρτη εβδομάδα.

Η πιλοτική μελέτη είναι μια από τις πρώτες δοκιμές σε δυτικό πληθυσμό που έδειξε ότι τα προβιοτικά είναι καλά ανεκτά, χωρίς παρενέργειες και έχουν θετικά αποτελέσματα στην ψυχική υγεία σε ενήλικες με κατάθλιψη που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά.

Περίπου τρία στα πέντε άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις θεραπείες πρώτης γραμμής και περίπου το ένα τρίτο συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα ακόμη και με συμπληρωματική θεραπεία.

Επειδή υπάρχουν ελάχιστες έως καθόλου γνωστές παρενέργειες, οι ειδικοί συνιστούν στους ασθενείς να παίρνουν προβιοτικά ή, κατά προτίμηση, να συμπεριλάβουν στη διατροφή τους τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και είναι φυσικά πλούσια σε ευεργετικά βακτήρια.

Τέτοια είναι το κεφίρ, το γιαούρτι, τα λαχανικά που έχουν υποστεί ζύμωση, το miso, το ξινολάχανο και το kimchi.

Είναι επίσης καλό να ακολουθούν μια αντιφλεγμονώδη δίαιτα, όπως είναι η παραδοσιακή μεσογειακή δίαιτα, καθώς υπάρχουν ενδείξεις για την αποτελεσματικότητά της ως επικουρική θεραπεία.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Psychiatry.