13 παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν άγχος
Γνωρίζοντας τι μπορεί να ξεκινήσει ή να επιδεινώσει το άγχος σας μπορείτε ευκολότερα να το διαχειριστείτε.
Νευρικότητα, πανικός, φόβος, εφίδρωση, γρήγορος καρδιακός παλμός. Είναι καταστάσεις που έχουμε βιώσει όλοι μας καθώς αποτελούν συμπτώματα άγχους. Σε περιόδους πραγματικού κινδύνου, το άγχος και η σωματοποίησή του είναι απολύτως φυσιολογικά και υγιή συναισθήματα αλλά τι γίνεται όταν με το παραμικρό ξυπνούν μέσα μας κάνοντας δύσκολη τη ζωή μας;
Σε αρκετές περιπτώσεις το άγχος μπορεί να κλιμακωθεί σε τέτοιο βαθμό που ένα άτομο να μην είναι σε θέση να κάνει τη δουλειά του, να εκτελέσει τις καθημερινές του υποχρεώσεις, να φροντίσει τον εαυτό του ή τους αγαπημένους του όπως θα έκανε υπό φυσιολογικές συνθήκες. Όσον αφορά επίσης τα γνωστικά συμπτώματα οι άνθρωποι με έντονο στρες έχουν προβλήματα στη μνήμη, αδυναμία συγκέντρωσης, κακή κρίση, αλλά και κακές σκέψεις.
Οι αιτίες του άγχους είναι πολλές και καθημερινές αλλά σημασία έχει εμείς πώς διαχειριζόμαστε ένα γεγονός που δεν μας αρέσει ή μας προκαλεί περισσότερες ευθύνες.
Ας δούμε κάποιες από τις βασικές αιτίες που συμβάλουν στο άγχος.
Νομίζετε ότι κάτι δεν πάει καλά με την υγεία σας
Είναι αυτός ο πόνος στο στήθος σημάδι ότι παθαίνετε καρδιακή προσβολή; Το δερματικό σας εξάνθημα σημαίνει ότι έχετε καρκίνο; Το άγχος μπορεί συχνά να οφείλεται στην ανησυχία ότι κάτι δεν πάει καλά με το σώμα σας. Μην πανικοβάλλεστε καθώς τα ψυχοσωματικά προβλήματα είναι μια αόρατη αλυσίδα που σας πνίγει. Ηρεμίστε και σκεφτείτε λογικά. Αν σας βοηθάει μιλήστε γι΄αυτά τα συναισθήματα με ένα δικό σας άτομο ή συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Πιθανά, επίσης, να σας βοηθήσουν και να σας χαλαρώσουν φυτικά προϊόντα όπως η βαλεριάνα ή η ροδιόλα.
Υπερβολική ανησυχία για τους αγαπημένους σας
Για μερικούς, το άγχος δεν προέρχεται από την ανησυχία για τον εαυτό τους, αλλά από το τι μπορεί να συμβεί στους αγαπημένους τους. Οι άνθρωποι μπορεί να ανησυχούν όχι μόνο για κάτι που συμβαίνει στα παιδιά τους, τα στενά μέλη της οικογένειας ή τους φίλους τους, αλλά και για το πώς μπορούν ενδεχομένως να διαχειριστούν το γεγονός.
Σύμφωνα με την κλινική Mayo, οι φροντιστές είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα άγχους και μελέτες έχουν δείξει ότι, μεταξύ των φροντιστών, οι γυναίκες αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα άγχους από τους άνδρες.
Αγωνία για τα χρήματα
Ένας λόγος για τον οποίο τα οικονομικά μπορεί να προκαλέσουν άγχος είναι επειδή, στο μυαλό μας, τα χρήματα συνδέονται με την επιβίωση.
Οι ανησυχία σχετίζεται με την αποταμίευση, την εργασία, τον μισθό, την έλλειψη οικονομικών καταβολών, τα χρέος κλπ. Προσπαθήστε σε αυτήν την περίπτωση να σκεφτείτε λογικά. Αναζητήστε έναν συγκάτοικο αν δεν τα βγάζετε πέρα οικονομικά, ψάξτε για μια δεύτερη εργασία και προσπαθήστε να είστε εγκρατείς σε παρορμητικές αγορές λόγω συναισθηματικής πίεσης ή κακής διάθεσης.
Ανεπάρκεια ύπνου
Όπως είναι ήδη γνωστό οι ενήλικες πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον 7 ώρες την ημέρα. Η έλλειψη επαρκούς ύπνου μακροπρόθεσμα δημιουργεί άγχος και κατάθλιψη.
Να σημειωθεί πως οι άνθρωποι στερούνται ύπνου, γίνονται πολύ πιο ευαίσθητοι στις επιπτώσεις των ουσιών που προκαλούν άγχος, όπως η καφεΐνη και άλλα διεγερτικά. Προσπαθήστε να έχετε μια ρουτίνα στον ύπνο, επίσης να «ακούτε» τα σημάδια του σώματός σας.
Διεγερτικά – συμπεριλαμβανομένου του καφέ
Ο καφές μπορεί να επιδεινώσει το άγχος. Η κατανάλωση περισσότερων από 200 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης (περίπου η ποσότητα σε μόλις δύο φλιτζάνια καφέ) μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα άγχους και κρίσεων πανικού. Συνεπώς ελαττώστε την καφεΐνη και προτιμήστε ντεκαφεϊνέ καφέ, αφεψήματα και χυμούς.
Λήψη ορισμένων φαρμάκων
Ορισμένα φάρμακα από μόνα τους είναι διεγερτικά και έτσι μπορούν να προκαλέσουν άγχος σε ορισμένους ασθενείς. Αυτά περιλαμβάνουν αμφεταμίνες και μεθυλφαινιδάτη, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής υπερδραστηριότητας ελλειμματικής προσοχής και της ναρκοληψίας.
Κακή διατροφή
Δεν είναι μυστικό ότι αν δεν τρώτε καλά μπορεί να μην αισθάνεστε σωματικά καλύτερα. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων υδατανθράκων μπορεί να αυξήσουν το άγχος. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στις επαναλαμβανόμενες και γρήγορες αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Το επαναλαμβανόμενο χαμηλό σάκχαρο στο αίμα συνδέεται επίσης με διαταραχές της διάθεσης. Επειδή είμαστε ό,τι τρώμε είναι προτιμότερο να τρώμε φρούτα, λαχανικά και να εστιάσουμε στη μεσογειακή διατροφή.
Η εμμονή στην τελειότητα
Η τελειότητα μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας άγχους γι΄ αυτό και πρέπει να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους στον εαυτό μας σε καθημερινή βάση καθώς το τέλειο είναι σχεδόν πάντα ανέφικτο.
Η συναισθηματική καταπίεση
Μερικοί άνθρωποι θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν την αντιπαράθεση. Αλλά μερικές φορές, τα επιχειρήματα ή οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες και αυτό μπορεί να προκαλέσει άγχος. Σε αυτήν την περίπτωση μην νιώθετε ενοχή αλλά προσπαθήστε να αντιληφθείτε τι σας ενώνει και όχι τι σας χωρίζει. Ένα χαμόγελο, η ειλικρινής κουβέντα και μια σταθερή στάση μπορούν να εξομαλύνουν ακόμη και τις πιο δύσκολες καταστάσεις.
Υπερφόρτωση πληροφοριών
Η συνεχής επαφή σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί επίσης να αποτελέσει έναυσμα για άγχος. Χρησιμοποιώντας τέσσερις ή περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, όντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για μία ώρα ή περισσότερο την ημέρα, επισκεπτόμενοι ιστότοπους κοινωνικών μέσων 30 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα πιθανά να νιώσετε άγχος. Κάντε ένα διάλειμμα και θυμηθείτε πως η πραγματική ζωή δεν είναι εκεί.
Ο φόβος του αποχωρισμού από ένα αγαπημένο πρόσωπο
Ο αποχωρισμός από ένα αγαπημένο πρόσωπο είναι πηγή άγχους για παιδιά και εφήβους, αλλά μπορεί να είναι ένα ερέθισμα άγχους και για τους ενήλικες.
Οι άνθρωποι των οποίων το άγχος προκαλείται από τη σκέψη του αποχωρισμού μπορεί να τους κάνει να έχουν εφιάλτες και στρες. Προσπαθήστε να είστε ανεξάρτητοι και να μιλάτε για ό,τι σας απασχολεί. Επίσης είναι σημαντικό να είστε αυτάρκεις και δυνατοί ως άνθρωποι και τότε θα αντιληφθείτε ότι δεν έχετε ανάγκη από κανένα δεκανίκι.
Ανησυχίες σχετικά με καταστροφές μεγάλης κλίμακας ή γεγονότα όπως ένας πόλεμος
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα συμβαίνουν συχνότερα και οι επιστήμονες τα συνδέουν όλο και περισσότερο με την κλιματική αλλαγή. Όλες δε αυτές οι αλλαγές μπορεί να αποτελούν πηγή άγχους. Επίσης ένας πόλεμος όπως αυτός στην Ουκρανία προκαλεί ανησυχία. Επειδή είναι πράγματα για τα οποία εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι προκειμένου να τα αλλάξουμε είναι σημαντικό να σκεφτόμαστε πως δεν είμαστε μόνοι και πως χιλιάδες άλλοι άνθρωποι βιώνουν την ίδια αγωνία μας μας.
Η κορονοφοβία
Η πανδημία COVID-19 οδήγησε επίσης στη δημιουργία ενός νέου όρου που ονομάζεται κοροναφοβία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι ανησυχίες που σχετίζονται με την COVID-19 έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερα επίπεδα άγχους καθώς είναι κάτι άγνωστο και μη απόλυτα διαχειρίσιμο. Αυτή η ανησυχία μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι είμαστε αβέβαιοι για το τι θα ακολουθήσει την πανδημία. Και εδώ επιβάλλεται να θυμόμαστε πως δεν είμαστε μόνοι ενώ αν προσέχουμε και είμαστε εμβολιασμένοι μειώνουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε σοβαρά.
Η διαχείριση του άγχους
Μια απλή και αποτελεσματική τεχνική που βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους είναι η ενσυνειδητότητα όπως ο διαλογισμός. Αν θέλετε να καταπολεμήσετε το άγχος ερευνήσετε γιατί αισθάνεστε έτσι και θα μπορέσετε να αναγνωρίσετε τις πιθανές αιτίες που πυροδοτούν αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα. Εάν αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε μπορείτε να αλλάξετε και τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεστε το άγχος, έτσι θα νιώσετε πιο ευτυχισμένοι.
Είναι σημαντικό να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους για την ημέρα και γενικότερα για τη ζωή μας. Επίσης, είναι σημαντικό να μάθουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας και να τον φροντίζουμε. Μια βόλτα, μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα καθώς και η στενή σχέση με αγαπημένα πρόσωπα πάντα χαλαρώνει και ξεκουράζει.
Αν νοιώθετε ότι η καθημερινότητά σας έχει αρχίσει να υποβαθμίζεται, μια επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο θα σας δώσει τη σωστή κατεύθυνση για την πιο επιτυχημένη διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων σας.