Η κατάθλιψη είναι τόσο σωματική όσο και ψυχική νόσος

Έναυσμα για τη θεωρία που υποστηρίζει ότι είναι εξίσου πάθηση σωματική αποτελεί η απλή διαπίστωση ότι όλοι νιώθουμε καταβεβλημένοι και έχουμε κακή διάθεση όταν είμαστε άρρωστοι. Νιώθουμε κουρασμένοι και δυσκολευόμαστε να κάνουμε το οτιδήποτε, ακόμη και να σηκωθούμε από τον καναπέ ή να φτιάξουμε κάτι να φάμε.

Αυτή η τυπική «συμπεριφορά του αρρώστου», όπως την αποκαλούν οι ψυχολόγοι, είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός άμυνας, καθώς μας αποτρέπει να βάλουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο όταν είμαστε ευάλωτοι ή να μεταδώσουμε μια λοίμωξη και σε άλλους.

Εάν λοιπόν τα άτομα με κατάθλιψη φέρονται όπως οι άρρωστοι και οι άρρωστοι αισθάνονται όπως τα άτομα με κατάθλιψη, μήπως υπάρχει μια κοινή αιτία που να εξηγεί τις δύο περιπτώσεις;

Μια πιθανή εξήγηση πίσω από το φαινόμενο αυτό είναι η εκδήλωση φλεγμονής στο σώμα. Η φλεγμονή προκαλείται από μέρος του ανοσοποιητικού που «αναλαμβάνει δράση» όταν υπάρχει τραύμα στο σώμα.

Πρωτεΐνες που ονομάζονται κυτοκίνες εκκινούν τη φλεγμονώδη αντίδραση στο σώμα και η διαδικασία αυτή μπορεί να εξηγήσει γιατί αισθανόμαστε «πεσμένοι» όταν αρρωσταίνουμε.

Οι επιστήμονες υποθέτουν, λοιπόν, ότι ο εγκέφαλος μπορεί να «παραπλανηθεί» και να πέσει σε κατάθλιψη μέσω διεργασιών που μοιάζουν με την αλλεργική αντίδραση, αναφέρει η βρετανική Guardian.

Έχει αποδειχθεί ότι τόσο οι κυτοκίνες όσο και η φλεγμονή βρίσκονται σε έξαρση κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου. Στα άτομα με διπολική διαταραχή παρατηρείται ύφεση στους δύο δείκτες όταν περνά η κρίση. Επίσης, ένα υγιές άτομο μπορεί να εκδηλώσει καταθλιπτική συμπεριφορά έπειτα από έναν εμβολιασμό, καθώς το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει ήπια φλεγμονή στο σώμα. Οι εγκεφαλικές απεικονίσεις που έγιναν σε άτομα έπειτα από τη χορήγηση εμβολίου για τύφο συναινούν στη θεωρία αυτή.

Υπάρχουν και άλλα στοιχεία και είναι αμείλικτα: Άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, έχουν την τάση να εκδηλώνουν καταθλιπτικά συμπτώματα με μεγαλύτερη συχνότητα απ' ότι ο γενικός πληθυσμός, ενώ καρκινοπαθείς που λαμβάνουν α-ιντερφερόνη, φάρμακο που προωθεί τη φλεγμονώδη αντίδραση στο σώμα με στόχο την αντιμετώπιση του καρκίνου, συχνά εκδηλώνουν κατάθλιψη ως παρενέργεια.

Όπως αναφέρει ο George Slavich, κλινικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο UCLA της Καλιφόρνια, η κατάθλιψη σχετίζεται εξίσου με το μυαλό και με το σώμα. «Δεν μιλώ πλέον για την κατάθλιψη σαν να είναι ψυχιατρική πάθηση. Πράγματι σχετίζεται με την ψυχολογία, όμως αφορά στον ίδιο βαθμό τη βιολογία και τη σωματική υγεία.»

Μία ακόμη ριζοσπαστική θεωρία για τα βαθύτερα αίτια της κατάθλιψης ήρθε προσφάτως στο φως, όταν ο Αμερικανός ερευνητής Δρ Turhan Canli από το Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσίευσε στην επιθεώρηση Biology of Mood & Anxiety Disorders, υποστήριξε ότι οι μεταβολές στη συμπεριφορά και οι συναισθηματικές μεταπτώσεις που παρατηρούνται σε άτομα με κατάθλιψη μπορεί να αποτελούν στην πραγματικότητα παρενέργειες κάποιας άγνωστης μέχρι τώρα λοίμωξης.

Τα ερωτήματα των επιστημόνων γύρω από την κατάθλιψη δε φαίνεται να έχουν τέλος. Οι αυξανόμενοι δείκτες κατάθλιψης ανά τον κόσμο, το στίγμα που περιβάλλει τη συγκεκριμένη νόσο αλλά και η επιθυμία για αποτελεσματικότερες μεθόδους αντιμετώπισης καθοδηγούν την Έρευνα στο κρίσιμο αυτό πεδίο και φαίνεται σιγά-σιγά να ξεδιαλύνουν το τοπίο.