Φαινόμενο ΜακΚλίντοκ: Όταν οι περίοδοι των γυναικών συγχρονίζονται!

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται συγχρονισμός εμμήνου ρύσεως (menstrual synchrony) ή φαινόμενο ΜακΚλίντοκ (McClintock effect), από την ερευνήτρια Μάρθα ΜακΚλίντοκ που το περιέγραψε για πρώτη φορά περί τα 1970.

Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τη θεωρία; Αν ναι, πού οφείλεται το παράδοξο φαινόμενο;

Ας ξεκινήσουμε διευκρινίζοντας τι σημαίνει συγχρονισμός και πόσο δύσκολο είναι να καθοριστεί στην πράξη. Δεδομένου ότι ο κύκλος της περιόδου είναι από 21 έως 35 ημέρες και ότι η περίοδος διαρκεί από 2 έως 7 ημέρες, ότι ορισμένες γυναίκες έχουν σταθερό και άλλες ακανόνιστο κύκλο, ότι διάφορες παθήσεις (όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) επηρεάζουν τον κύκλο της περιόδου και ότι το στρες, η γυμναστική και άλλοι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τον κύκλο της περιόδου, είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι είναι πολύ πιθανό ο κύκλος δύο γυναικών να συμπίπτει απλώς και μόνο από σύμπτωση.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η πρώτη επιστημονική μελέτη σχετικά με το φαινόμενο του συγχρονισμός της εμμήνου ρύσεως εκπονήθηκε από την ερευνήτρια Μάρθα ΜακΚλίντοκ. Η μελέτη της δημοσιεύθηκε το 1971 στην επιθεώρηση Nature. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις εντός μιας εστίας κολλεγίου μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τον κύκλο των κοριτσιών. Επακόλουθη μελέτη παρακολούθησης που πραγματοποιήθηκε το 1998 φάνηκε να υποστηρίζει τη θεωρία ότι για το φαινόμενο ΜακΚλίντοκ ευθύνονται οι φερομόνες –για παράδειγμα, η μυρωδιά του ιδρώτα από τις μασχάλες μπορεί να οδηγήσει είτε σε μείωση είτε σε αύξηση της διάρκειας του κύκλου της γυναίκας, αναλόγως σε ποιο στάδιο του κύκλου βρίσκεται η γυναίκα που απελευθερώνει τις συγκεκριμένες χημικές ουσίες.

Από όλες τις μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί επί του θέματος, οι μισές υποστηρίζουν της θεωρία του συγχρονισμού και οι άλλες μισές την καταρρίπτουν. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί πως έχει ασκηθεί έντονη κριτική σε όσες μελέτες την υποστηρίζουν, με τους επικριτές να επισημαίνουν τον κακό σχεδιασμό τους και την ανεπαρκή στατιστική ανάλυση στην οποία βασίστηκαν.

Επειδή το ζωικό βασίλειο πάντα αποτελεί μοντέλο για την ανθρώπινη φυσιολογία, θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι είχε επικρατήσει αντίστοιχη θεωρία και για διάφορα είδη πρωτευόντων θηλαστικών, όμως τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι δεν παρατηρείται συγχρονισμός του κύκλου στους χιμπατζήδες, τα χάμστερ ή σε είδη πιθήκων.

Ασχέτως αν ισχύει ή όχι το φαινόμενο ΜακΚλίντοκ, οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν γιατί συμβαίνει –ή γιατί δεν συμβαίνει. Μια ενδιαφέρουσα θεωρία είναι ότι ο συγχρονισμός των περιόδων δεν συμφωνεί με τη συνήθη «πρόνοια» που δείχνει η ίδια η Φύση προς το ανθρώπινο είδος. Αφού η περίοδος εξ ορισμού συνοδεύεται από τα μειωμένα επίπεδα ενέργειας, αν όλες οι γυναίκες σε μια μικρή κοινωνική ομάδα από κάποια στιγμή και μετά είχαν ταυτόχρονα περίοδο αυτό δεν θα εξυπηρετούσε πρακτικά τους στόχους της ομάδας, καθώς η μία γυναίκα δεν θα ήταν σε θέση να βοηθήσει την άλλη. Το ίδιο θα συνέβαινε και αν όλες οι γυναίκες είχαν ταυτόχρονα ωορρηξία και επομένως κατέληγαν να εγκυμονούν κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Όπως όλα δείχνουν, πρόκειται πιθανότατα για μύθο. Όπως έχει παρατηρηθεί άλλωστε και σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχει και ψυχολογική διάσταση στο ζήτημα: Πόσο συχνά παρατηρούν δύο αδερφές ή δύο φίλες ότι δεν συγχρονίζεται ο κύκλος τους;

Διαβάστε επίσης:

Τεστ αυτοαξιολόγησης για όλες τις γυναίκες: Πόσο βαριά είναι η περίοδός σου;
Χαμηλός σίδηρος & περίοδος: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες
Τι δείχνει η περίοδος της γυναίκας για την υγεία της