Καινοτόμο φάρμακο στην υπηρεσία των καρδιοπαθών για δευτερογενή πρόληψη
Νέα και αισιόδοξα δεδομένα στην πρόληψη ενός δεύτερου, σοβαρού, ίσως και θανατηφόρου επεισοδίου σε ασθενείς που έχουν ήδη υποστεί έμφραγμα ή εγκεφαλικό φέρνουν όσα ανακοινώθηκαν στο 66ο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας στην Ουάσιγκτον. Συγκεκριμένα, ένα από τα νεότερα σκευάσματα που ρίχνουν δραστικά την «κακή» χοληστερόλη (LDL) οδήγησε σε μείωση κατά 15% έως και 25% (μετά τον πρώτο χρόνο) και τον κίνδυνο για ένα νέο, σοβαρό καρδιακό και εγκεφαλικό επεισόδιο σε όσους συμμετείχαν στη μελέτη.
Ωστόσο, οι επιστήμονες σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι τα καινοτόμα αυτά φάρμακα δεν απευθύνονται σε όλους όσοι έχουν υψηλές τιμές χοληστερόλης, αλλά σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών. Ας σημειωθεί ότι το κόστος τους είναι υψηλό για τα συστήματα υγείας.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Marc Sabatine, από το νοσοκομείο Brigham and Women της Βοστόνης, τόνισε ότι «γνωρίζαμε ότι η καινούργια αυτή δραστική ουσία, η εβολοκουμάμπη, ρίχνει πολύ χαμηλά τις τιμές της LDL, της κακής χοληστερόλης, αυτό όμως που δεν γνωρίζαμε –και το είδαμε από αυτή τη μελέτη– είναι πως η μεγάλη αυτή μείωση της χοληστερόλης σε ασθενείς που είχαν ήδη υποστεί κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο για ένα νέο επεισόδιο ή θάνατο». Στη μελέτη συμμετείχαν 27.564 ασθενείς με προϋπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο, από 49 χώρες και μέσο όρο ηλικίας τα 63 έτη.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης FOURIER, το οποία ανακοινώθηκαν στον Τύπο κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, το νέο αυτό φαρμακευτικό σκεύασμα «κατάφερε, όταν χορηγήθηκε με στατίνες –τα γνωστά εδώ και χρόνια φάρμακα κατά της κακής χοληστερόλης– να ρίξει κάτω από 40 mg\dl την LD, ακόμη και στα 20mg\dl ή 25mg\dl για κάποιους ασθενείς, οι οποίοι μελετήθηκαν για πάνω από δύο χρόνια» συνέχισε ο Sabatine, εξηγώντας ότι «ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο, νοσηλεία για στηθάγχη, επαναγγείωση για φραγμένες αρτηρίες ή καρδιαγγειακό θάνατο μειώθηκε κατά 15% στο διάμεσο των 26 μηνών». Οι ερευνητές κατέγραψαν μεγαλύτερη μείωση, της τάξεως του 25%, για καρδιαγγειακό θάνατο, έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο μετά το πρώτο έτος.
Τα καινοτόμα αυτά φαρμακευτικά μόρια είναι ανθρώπινα μονοκλωνικά αντισώματα που αναστέλλουν την πρωτεΐνη PCSK9, η οποία μειώνει την ικανότητα του ήπατος να αφαιρεί την LDL από το αίμα. Η πρωτεΐνη αυτή μπήκε στο μικροσκόπιο των επιστημόνων όταν ανακάλυψαν ότι τα άτομα με γενετικά χαμηλότερα επίπεδα της PCSK9 είχαν και χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών προσβολών. Οι νέες θεραπείες, σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχουν ως στόχο να βοηθήσουν στο πλαίσιο της δευτερογενούς πρόληψης, δηλαδή ασθενείς που έχουν ήδη υποστεί κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο και δεν καταφέρνουν με τις υπάρχουσες θεραπείες να πετύχουν τον στόχο της χαμηλής τιμής της «κακής» χοληστερόλης. «Με αυτή τη μελέτη έχουμε τώρα οριστικά στοιχεία που δείχνουν ότι μπορούμε πλέον με ασφάλεια να βελτιώσουμε σημαντικά την καρδιαγγειακή έκβαση των ασθενών. Αυτά τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά νέα για τους ασθενείς με αθηροσκληρωτική νόσο, οι οποίοι παραμένουν σε υψηλό κίνδυνο» κατέληξε ο Sabatine.
Από τα καινοτόμα σκευάσματα είναι επίσης δυνατό να ωφεληθούν ασθενείς με οικογενή υπερχοληστεριναιμία, με τιμές κακής χοληστερόλης που ουσιαστικά έχουν κληρονομηθεί να είναι εξαιρετικά υψηλές, ακόμη και πάνω από 400mg\dl, ιδίως αν οι ασθενείς αυτοί έχουν παραμείνει αρρύθμιστοι για χρόνια. Άλλη μία κατηγορία που έχει ένδειξη για τις νεότερες θεραπείες είναι όσοι δεν μπορούν να παίρνουν στατίνες λόγω ανεπιθύμητων αντιδράσεων.
Οι επιστήμονες έκαναν ξεκάθαρο ότι οι καινοτόμες θεραπείες για τη δραστική μείωση της χοληστερόλης δεν αφορούν την πρωτογενή πρόληψη, καθώς προηγούνται άλλα μέσα μείωσης των τιμών της κακής χοληστερόλης για έναν υγιή άνθρωπο που δεν έχει άλλους παράγοντες κινδύνου. Αυτά είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής, η υγιεινή διατροφή, η συστηματική σωματική άσκηση, το υγιές σωματικό βάρος αλλά και φάρμακα όπως οι στατίνες ή ο συνδυασμός τους με άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες. «Υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να απαντηθούν και αφορούν τις τιμές της κακής χοληστερόλης στον γενικό πληθυσμό. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι είναι ανάλογες με τους παράγοντες κινδύνου. Αν υπάρχουν τουλάχιστον δύο παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, κληρονομικό ιστορικό καρδιοπάθειας και υψηλές τιμές που δεν βελτιώνονται, τότε αναμφίβολα καλό θα ήταν να δράσουμε» σχολίασε ο Valentin Fuster από το νοσοκομείο Mount Sinai της Νέας Υόρκης.
Ένα άλλο ζήτημα που προκάλεσε πολλές ερωτήσεις δημοσιογράφων είχε να κάνει με το κόστος αυτών των καινοτόμων φαρμάκων που κατά γενική ομολογία είναι υψηλό. «Δεν ξέρω αν ακόμα και η Αμερική μπορεί να πληρώνει τέτοιες θεραπείες», το ετήσιο κόστος των οποίων μπορεί να φτάνει και τα 15.000 δολάρια τον χρόνο, διερωτήθηκε η Roxana Mehran , καθηγήτρια καρδιολογίας από τη Νέα Υόρκη, τονίζοντας ότι θα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά όσοι θα τα χρησιμοποιήσουν και θα ωφεληθούν πραγματικά από αυτά.
Στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν πρόσφατα δύο καινοτόμα φάρμακα που φαίνεται να επιτυγχάνουν δραστικές μειώσεις στις τιμές της «κακής» χοληστερόλης. Πρόκειται για τις δραστικές ουσίες εβολοκουμάμπη και αλιροκουμάμπη, το κόστος των οποίων κυμαίνεται από 3.000 έως 5.000 ευρώ τον χρόνο και καλύπτεται για τους ασθενείς που τα χρειάζονται από τον ΕΟΠΥΥ, καθώς έχουν χαρακτηριστεί ως φάρμακα υψηλού κόστους. Χορηγούνται με υποδόρια ένεση που γίνεται μία ή δύο φορές τον μήνα.
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)