Πολλαπλή σκλήρυνση: Νέα διαγνωστικά εργαλεία για την «κρυφή» δραστηριότητα της νόσου

«Βρίσκονται πολύ κοντά στη θεραπεία κλινικές μελέτες φάσης ΙΙ που γίνονται στο Πανεπιστήμιο John Hopkins και σε ερευνητικά κέντρα στο Σικάγο και το Μόντεραλ» δήλωσε ο καθηγητής Κλινικής Νευρολογίας, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Πολλαπλής Σκλήρυνσης του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού Βassem Ι. Yamout, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, απαντώντας σε ερώτηση για το πώς βλέπει να εξελίσσεται η θεραπευτική προσέγγιση της ασθένειας μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.

Ίσως τα βλαστοκύτταρα να αποτελέσουν μελλοντικά μια κάποια λύση

«Οι μέχρι στιγμής κλινικές έρευνες με βλαστοκύτταρα έχουν πετύχει σε ποσοστό 70% απουσία υποτροπών, απουσία κινητικής επιβάρυνσης, απουσία εστιακών κρίσεων και απουσία ανάπτυξης νέων εστιών. Ίσως όμως ανακαλύψουμε και άλλα μόρια» επισήμανε ο διακεκριμένος επιστήμονας και ένας από τους opinion leaders στο πεδίο της σκλήρυνσης, κατά την ενημέρωση δημοσιογράφων στο περιθώριο του 29ου Πανελλήνιου Νευρολογικού Συνεδρίου που έγινε στην Κέρκυρα (31 Μαΐου-3 Ιουνίου).

Σημαντικότερη όμως ήταν η παρουσίαση του συνδυασμού τριών νέων διαγνωστικών εργαλείων για τον καθορισμό της υποβόσκουσας δραστηριότητας της νόσου και οπωσδήποτε για την εξέλιξη της αναπηρίας. Πρόκειται για κλίμακες στις οποίες συνεκτιμώνται η ταχύτητα με την οποία βαδίζει ο ασθενής και η ευκολία να χρησιμοποιεί τα άνω άκρα και κυρίως τα δάκτυλα. Επιπλέον, συμβάλλουν στο να διευκρινίζεται η ύπαρξη ή μη συσχέτισης μεταξύ υποτροπών και εξέλιξης της αναπηρίας. Οι παράμετροι αυτές συνδέονται μεταξύ τους με πολλαπλούς συνδυασμούς και βοηθούν τους ειδικούς γιατρούς να ορίσουν την εξέλιξη όλων των μορφών της ασθένειας. Έρχονται μάλιστα να προστεθούν στην παλαιότερη κλίμακα EDSS, την οποία χρησιμοποιούν οι γιατροί για να μετρούν τη βαρύτητα της αναπηρίας. «Το βασικό εργαλείο για τη μέτρηση της επιδείνωσης, η κλίμακα EDSS, δεν είναι πια αρκετό» δήλωσε από την πλευρά του ο καθηγητής Nευρολογίας του πανεπιστημίου Ain Shams του Καΐρου, Magd Zacaria.

Οι νέες θεραπείες αναδεικνύουν νέα μέσα διάγνωσης

Ωστόσο, όπως είπε ο καθηγητής, «αυτά τα νέα εργαλεία ακόμη δεν χρησιμοποιούνται από τους γιατρούς ευρέως, πρώτον γιατί είναι καινούρια και η εμπειρία μικρή και δεύτερον γιατί μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε κλινικό όφελος, ειδικά για τους ασθενείς με την πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή της νόσου (η μορφή που προκαλεί αναπηρία, η οποία είναι μη αναστρέψιμη και εξελίσσεται ταχύτατα), αφού δεν υπήρχε κάποια θεραπεία». Πριν από έξι μήνες όμως κυκλοφόρησε η πρώτη εγκεκριμένη στην ΕΕ φαρμακευτική αγωγή με το μονοκλωνικό αντίσωμα της οκρελιζουμάμπης. «Η θεραπεία αυτή, που χορηγείται με ενδοφλέβια έκχυση κάθε έξι μήνες, χωρίς τη διενέργεια εξετάσεων, μπορεί να είναι η πρώτη για την πρώιμη πρωτοπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση, ωστόσο απευθύνεται και σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές της σκλήρυνσης» τόνισε ο καθηγητής Zakaria, επίσης σημαντικός opinion leader και με διεθνείς διακρίσεις στον τομέα της σκλήρυνσης. Επί της ουσίας, η πρώτη θεραπεία για την προϊούσα μορφή της νόσου αποτέλεσε αφορμή για να αναδειχθούν αυτά τα νέα διαγνωστικά εργαλεία.

Αλλάζει η διαχείριση της ασθένειας

Με τα νέα εργαλεία, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα αλλάξει η διαχείριση της νόσου, καθώς πλέον οι γιατροί από τη μία έχουν περισσότερα όπλα στη φαρέτρα τους και από την άλλη διαθέτουν καλύτερους τρόπους διάγνωσης, παρακολούθησης και σταδιοποίησης της νόσου. Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων ενδέχεται να βοηθήσει σημαντικά τους ασθενείς, όπως τονίζουν οι δύο επιστήμονες, οι οποίοι επισημαίνουν όμως ότι χρειάζεται να γίνουν σημαντικά βήματα ως προς την εφαρμογή αυτών των νέων εργαλείων και ήδη γίνονται προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Ένοχα και τα Β-λεμφοκύτταρα για αναπηρία

Οι ερευνητές ανακοίνωσαν ακόμη ότι για την πρόκληση αναπηρίας στους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ευθύνονται όχι μόνο τα μέχρι σήμερα γνωστά Τ-λεμφοκύτταρα, αλλά πλέον φαίνεται ότι αντίστοιχο ρόλο παίζουν και τα Β-λεμφοκύτταρα. Όπως τόνισε ο καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ, Διευθυντής Β’ Νευρολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος του Κέντρου Πολλαπλής Σκλήρυνσης και πρόεδρος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας, Νίκος Γρηγοριάδης, για τα Β-λεμφοκύτταρα υπάρχει θεραπεία με μονοκλωνικό αντίσωμα, η οποία όμως, όπως επισήμανε, ενέχει θανατηφόρους κινδύνους για τον ασθενή, γιατί προκαλεί πλήρη κατάρρευση του ανοσοποιητικού, με αποτέλεσμα να τον αφήνει εκτεθειμένο σε σοβαρές λοιμώξεις. Επίσης, όπως είπε, απαιτούνται ειδικές συνθήκες νοσηλείας. «Με αυστηρά μέτρα πρόληψης όμως και νοσηλεία σε ειδικό θάλαμο, είναι δυνατό να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα και με τη θεραπεία να σκοτωθούν τα Β- λεμφοκύτταρα, που προκαλούν τη βλάβη. Τα νέα Β-λεμφοκύτταρα που θα αναγεννηθούν δεν θα επιτίθενται στον οργανισμό, άρα δεν θα προκαλείται βλάβη και ως εκ τούτου θα ανακόπτεται η εξέλιξη της νόσου».

Ν. Γρηγοριάδης: Ανοίγουν κέντρα πολλαπλής σκλήρυνσης στην Ελλάδα

Ο κ. Γρηγοριάδης επισήμανε παράλληλα την επιτακτική ανάγκη για ολιστική στήριξη αυτών των ασθενών με δημιουργία κέντρων πολλαπλής σκλήρυνσης στη χώρα μας. «Με πρωτοβουλία της Ελληνικής Ακαδημίας Νευροανοσολογίας μέσα στους επόμενους μήνες πρόκειται να ανοίξουν τέτοια κέντρα τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα».

Διαβάστε επίσης:

Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας: Κλειδί για τους ασθενείς η έρευνα

Πολλαπλή σκλήρυνση: Νέα μελέτη-ορόσημο ρίχνει φως στις αιτίες της αυτοάνοσης νόσου