Η βιταμίνη Β1, γνωστή και ως θειαμίνη, ανήκει στο πολύτιμο σύμπλεγμα βιταμινών Β και επιτελεί ευρύ φάσμα σημαντικών λειτουργιών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Σχεδόν όλα τα κύτταρα χρησιμοποιούν τη βιταμίνη Β1, ενώ παράλληλα εμπλέκεται στον μεταβολισμό, δηλαδή στη μετατροπή των τροφών σε ενέργεια.
Δεδομένου ότι ο οργανισμός μας δεν μπορεί να συνθέσει μόνος του τη βιταμίνη Β1, πρέπει να τη λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β1
Η συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη (ΣΔΠ) για τη βιταμίνη Β1 είναι 1,2 mg για τους άντρες και 1,1 mg για τις γυναίκες.
Μερικές από τις καλύτερες τροφές για να ανακαλύψετε τις ανάγκες του οργανισμού σας σε βιταμίνη Β1 είναι οι εξής:
Μακαντάμια (ωμά): 80% της ΣΠΔ
Χοιρινό καρέ (μαγειρεμένο): 37% της ΣΠΔ
Μοσχαρίσιο συκώτι: 13% της ΣΔΠ
Μαύρα φασόλια (μαγειρεμένα): 16% της ΣΔΠ
Φακές (μαγειρεμένες): 15% της ΣΠΔ
Ενταμάμε (μαγειρεμένα): 13% της ΣΠΔ
Σπαράγγια: 10% της ΣΠΔ
Μικρές ποσότητες βιταμίνης Β1 παρέχουν επίσης τα ψάρια, όλα τα κρέατα, καθώς και οι ξηροί καρποί και οι διάφοροι σπόροι. Επίσης, ορισμένα προϊόντα (π.χ. δημητριακά) ενισχύονται τεχνητά με βιταμίνη Β1.
Σημάδια έλλειψης βιταμίνης Β1
Η έλλειψη της βιταμίνης Β1 είναι αρκετά σπάνια στις ανεπτυγμένες χώρες. Μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, ιδίως να περιλαμβάνει τα προϊόντα που αναφέρθηκαν παραπάνω, μπορεί να εξασφαλίσει στον οργανισμό την ποσότητα βιταμίνης Β1 που χρειάζεται καθημερινά.
Ωστόσο, ορισμένες ομάδες του πληθυσμού είναι επιρρεπείς στην έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης:
Άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ
Ηλικιωμένοι
Άτομα με HIV/AIDS
Διαβητικοί
Άτομα που έχουν υποβληθεί σε βαριατρική επέμβαση
Νεφροπαθείς που κάνουν αιμοκάθαρση
Άτομα που λαμβάνουν μεγάλες δόσεις διουρητικών φαρμάκων
Η έλλειψη της βιταμίνης Β1 συχνά περνά απαρατήρητη, καθώς τα συμπτώματα που προκαλεί είναι πολλές φορές ήπια ή παραπέμπουν σε άλλες παθήσεις. Πατώντας επάνω στις φωτογραφίες της παρακάτω gallery μπορείτε να δείτε ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα που υποδηλώνουν ότι ο οργανισμός δεν λαμβάνει επαρκή ποσότητα βιταμίνης Β1.
1. Απώλεια όρεξης: Ένα από τα συνηθέστερα πρώιμα συμπτώματα της έλλειψης βιταμίνης Β1 είναι η απώλεια της όρεξης (ανορεξία). Η βιταμίνη Β1 παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της όρεξης, καθώς επιδρά στο «κέντρο του κορεσμού» που βρίσκεται στον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Η έλλειψη βιταμίνης Β1 έχει σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή της δραστηριότητας του συγκεκριμένου κέντρου, με αποτέλεσμα να αποστέλλονται «σήματα κορεσμού» ακόμη και χωρίς να έχει ληφθεί τροφή κι έτσι η όρεξη για φαγητό μειώνεται αισθητά.
Photo 2/11
2. Κόπωση: Το αίσθημα εξάντλησης μπορεί να εμφανιστεί σταδιακά ή απότομα και να κυμαίνεται από ήπιο έως ακραίο, πιθανώς κατ’ αναλογία προς τη σοβαρότητα της έλλειψης. Η κόπωση είναι ένα πολύ γενικό σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε δεκάδες πιθανές αιτίες, γι’ αυτό και δεν είναι εύκολο να αποδοθεί στην έλλειψη της βιταμίνης Β1. Αν λάβουμε όμως υπόψη την εμπλοκή της βιταμίνης στη μετατροπή των τροφών σε ενέργεια, δεν αποτελεί έκπληξη που τα χαμηλά επίπεδα της Β1 στον οργανισμό συνδέονται και με χαμηλά επίπεδα ενέργειας.
Photo 3/11
3. Ευερεθιστότητα: Είναι αρκετά σύνηθες τα άτομα με έλλειψη βιταμίνης Β1 να παρουσιάζονται ασυνήθιστα ευέξαπτα. Στο πλαίσιο σχετικών επιστημονικών μελετών, η ευερεθιστότητα έχει συνδεθεί στενά με τη νόσο μπέρι-μπέρι σε βρέφη, η οποία προκαλείται από την έλλειψη βιταμίνης Β1.
Photo 4/11
4. Μειωμένα αντανακλαστικά: Η έλλειψη της βιταμίνης Β1 μπορεί να επηρεάσει τα κινητικά νεύρα. Αν δεν διορθωθεί, δεν αποκλείεται οι βλάβες στο νευρικό σύστημα να οδηγήσουν σε σημαντική διαταραχή των αντανακλαστικών και, μακροπρόθεσμα, του κινητικού συντονισμού και της βάδισης. Το συγκεκριμένο σύμπτωμα διαπιστώνεται συχνά στην αδιάγνωστη έλλειψη βιταμίνης Β1 σε μικρά παιδιά.
Photo 5/11
5. Μούδιασμα στα άκρα: Το μυρμήγκιασμα ή το αίσθημα καψίματος στα χέρια και στα πόδια, κατάσταση γνωστή ως παραισθησία, μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη της βιταμίνης Β1, λόγω του σημαντικού ρόλου που παίζει στη λειτουργία των περιφερικών νεύρων που φτάνουν στα άκρα.
Photo 6/11
6. Μυϊκή αδυναμία: Η προσωρινή και ήπια μυϊκή αδυναμία μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε για δεκάδες διαφορετικούς λόγους. Όταν όμως είναι επίμονη και η αιτία της δεν είναι προφανής μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη της βιταμίνης Β1. Η μυϊκή αδυναμία ως σύμπτωμα σε ασθενείς με έλλειψη Β1 έχει διαπιστωθεί μέσα από αρκετές επιστημονικές μελέτες.
Photo 7/11
7. Θολή όραση: Η σοβαρή έλλειψη Β1 μπορεί να προκαλέσει οίδημα (πρήξιμο) στο οπτικό νεύρο, με αποτέλεσμα τη θόλωση ή και την απώλεια της όρασης. Έχει παρατηρηθεί σε επιστημονικές μελέτες ότι η διόρθωση της έλλειψης βοηθά να αποκατασταθεί η όραση.
Photo 8/11
8. Ναυτία και εμετός: Είναι αρκετά σπάνιο, αλλά όχι απίθανο, η έλλειψη βιταμίνης Β1 να προκαλέσει γαστρεντερικά συμπτώματα όπως η ναυτία, ο πόνος στην περιοχή της κοιλιάς και η τάση για εμετό.
Photo 9/11
9. Αλλαγές στον καρδιακό παλμό: Η έλλειψη της βιταμίνης Β1 μπορεί να επηρεάσει και τον καρδιακό παλμό και συγκεκριμένα να οδηγήσει σε μια μείωση των χτύπων ανά λεπτό (βραδυκαρδία). Η μείωση των παλμών με τη σειρά της φέρνει συμπτώματα όπως η κόπωση, η ζαλάδα και η τάση για λιποθυμία.
Photo 10/11
10. Δύσπνοια: Δεδομένου ότι η έλλειψη της βιταμίνης Β1 επηρεάζει την καρδιακή λειτουργία, δεν αποκλείεται να συνοδεύεται και από σημαντική δυσκολία στην αναπνοή, ιδιαίτερα έπειτα από καταπόνηση.
Photo 11/11
11. Ντελίριο: Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν διαπιστώσει μια σχέση ανάμεσα στο ντελίριο και στην έλλειψη της βιταμίνης Β1. Το ντελίριο είναι μια σοβαρή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την πνευματική σύγχυση, τη μειωμένη αντίληψη και τη «θολή» σκέψη. Σε σοβαρές περιπτώσεις και ιδίως σε άτομα με εξάρτηση από το αλκοόλ, η έλλειψη της Β1 μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο Wernicke-Korsakoff, στο οποίο διαπιστώνεται εκτενής εγκεφαλική βλάβη και εκδηλώνονται συμπτώματα όπως το ντελίριο, η απώλεια μνήμης, η πνευματική σύγχυση, αλλά και οι παραισθήσεις.
