Καρκίνος: Η πρωτοποριακή θεραπεία που τον εξαφανίζει σε πάνω από τους μισούς ασθενείς

Μια προσεκτικά αναπτυγμένη καινοτόμος θεραπεία, πέτυχε κάτι που μόλις πριν από μια δεκαετία φαινόταν ανέφικτο: την εξαφάνιση του καρκίνου του αίματος σε περισσότερους από τους μισούς από τους 502 ασθενείς που την έλαβαν.

Δεν πρόκειται για μελλοντική υπόσχεση ή μακρινή κλινική εμπειρία σε μια άλλη ήπειρο, αλλά για απτή πραγματικότητα από το επίκεντρο της βιοϊατρικής έρευνας στην Ισπανία.

Η ψυχή αυτής της επανάστασης έχει ένα όνομα: θεραπείες CAR-T.

Πρόκειται για εξατομικευμένη κυτταρική ανοσοθεραπεία που μετατρέπει τα κύτταρα ενός ασθενούς σε «στρατιώτες» εκπαιδευμένους να εντοπίζουν και να καταστρέφουν καρκινικά κύτταρα.

Αυτό που ξεκίνησε το 2017 ως πρωτοποριακή πράξη στο νοσοκομείο Clínic-IDIBAPS, το μοναδικό νοσοκομείο στην Ευρώπη που έχει αναπτύξει πλήρως δύο ακαδημαϊκές θεραπείες CAR T-cell που έχουν εγκριθεί από ρυθμιστική αρχή, έχει γίνει πλέον ένα ενοποιημένο πρόγραμμα που έχει δεκαπλασιάσει την αρχική του εμβέλεια, θεραπεύοντας περισσότερους από εκατό ασθενείς μόνο τον τελευταίο χρόνο.

Το μέγεθος της προόδου δεν αποτυπώνεται μόνο στους αριθμούς, αν και είναι εντυπωσιακοί: συνολική ύφεση στο 90% των περιπτώσεων οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας, 60% στο πολλαπλό μυέλωμα και 50% στο λέμφωμα non-Hodgkin.

Το εκπληκτικό είναι ότι πολλοί από αυτούς τους ασθενείς είχαν εγκαταλείψει τις συμβατικές θεραπείες, μετά από μια οδυνηρή πορεία ανεπιτυχούς χημειοθεραπείας και αποτυχημένων δοκιμών.

Πώς λειτουργούν οι θεραπείες CAR-T

Η ανακάλυψη των θεραπειών CAR-T αντιπροσωπεύει μία από τις πιο επαναστατικές εξελίξεις στη σύγχρονη ιατρική. Αποτέλεσμα δεκαετιών έρευνας στην ανοσολογία και τη βιοτεχνολογία, αυτές οι θεραπείες αναπτύχθηκαν με στόχο να παρέχουν στο ανοσοποιητικό σύστημα μια σχεδόν χειρουργική ικανότητα να ανιχνεύει και να εξαλείφει τα καρκινικά κύτταρα.

Ο όρος CAR-T σημαίνει Τ-κύτταρα με χιμαιρικό υποδοχέα αντιγόνου (CAR) και είναι ένας τύπος ανοσοθεραπείας που χρησιμοποιεί το δικό σας ανοσοποιητικό σύστημα για να καταστρέψει τα κύτταρα λεμφώματος.

Τα Τ-λεμφοκύτταρα είναι γενετικά τροποποιημένα για να φέρουν έναν τεχνητό υποδοχέα που τους επιτρέπει να αναγνωρίζουν με ακρίβεια ορισμένες πρωτεΐνες που υπάρχουν σε κακοήθη κύτταρα.

Αν και η πρώτη έρευνα χρονολογείται από τη δεκαετία του 1980, μόλις τον 21ο αιώνα οι κλινικές δοκιμές άρχισαν να δείχνουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε καρκίνους του αίματος όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα.

Η θεραπεία λειτουργεί με βάση μια σύνθετη και εξατομικευμένη διαδικασία.

Αρχικά, λαμβάνονται τα Τ λεμφοκύτταρα από το σώμα του ασθενούς σε μια διαδικασία που ονομάζεται αφαίρεση. Αυτά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος τροποποιούνται γενετικά στο εργαστήριο για να εκφράσουν έναν χιμαιρικό υποδοχέα (CAR) στην επιφάνειά τους, ειδικά σχεδιασμένο για να εντοπίζει έναν δείκτη που υπάρχει στα καρκινικά κύτταρα.

Μόλις επαναπρογραμματιστούν, τα κύτταρα CAR-T πολλαπλασιάζονται σε μεγάλους αριθμούς και επανεγχύονται στον ασθενή.

Στη συνέχεια γίνονται υπερ-εκπαιδευμένοι φρουροί: αναγνωρίζουν, επιτίθενται και καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα με πρωτοφανή αποτελεσματικότητα και εξειδίκευση.

Η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτή την επιτυχία δεν ήταν μόνο η τεχνογνωσία, αλλά και ένα δίκτυο βαθιά ανθρώπινων συμμαχιών.

Μία από τις μεγάλες προκλήσεις στον τομέα της υγείας, είναι η αποκέντρωση του μοντέλου, προκειμένου αυτές τις θεραπείες να φτάνουν σε περισσότερους ασθενείς.

Πηγή: National Geographic