Πονάνε τα πόδια σας; Παράγοντες κινδύνου, πρόληψη και αντιμετώπιση

Οι νοσηλευτές, οι σερβιτόροι, οι εργάτες και πολλά ακόμη επαγγέλματα, περιλαμβάνουν πολύωρη ορθοστασία και καταπόνηση των ποδιών.

Η Moyosore Tillery, φυσικοθεραπεύτρια που ειδικεύεται στην ορθοπεδική, αντιμετωπίζει καθημερινά περιπτώσεις τραυματισμών στα πόδια, αλλά και δρομείς με πόνο στα πόδια.

Η διάγνωση και η αντιμετώπιση του πόνου στα πόδια, είναι εξειδικευμένη για κάθε ασθενή, υπάρχει όμως μια γενική αλήθεια: «Σχεδόν ποτέ δεν είναι μόνο ένα πράγμα». Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να περιορίσετε τα προβλήματα και να μετριάσετε την περαιτέρω βλάβη.

«Ουσιαστικά αφορά το τι συμβαίνει πάνω ή κάτω από μια άρθρωση», δήλωσε η Tillery, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tufts.

«Χρησιμοποιούμε την τεχνογνωσία μας ως επιστήμονες και αναλυτές της κίνησης για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι προκαλεί αδυναμία ή σφίξιμο, τι μπορεί να είναι υπερ- ή υποκινητικό, και ένα μεγάλο μέρος των δεξιοτήτων μας προσανατολίζεται στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση όλων αυτών των διαφορετικών ζητημάτων».

Παράγοντες κινδύνου

Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται πόνο στα πόδια σε διάφορες φάσεις της ζωής τους. Υπάρχουν όμως κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο. Το επάγγελμα, φυσικά, παίζει ρόλο. Οι άνθρωποι που κάθονται σε ένα γραφείο έχουν λιγότερες πιθανότητες να υποφέρουν από πόνο στα πόδια από εκείνους που εκτελούν τακτικά σωματική εργασία ή κινούνται συχνά στη δουλειά τους.

Η κληρονομικότητα, το φύλο, ο τρόπος ζωής, το βάρος, ακόμη και η γεωγραφική θέση και το έδαφος μπορούν να επηρεάσουν την πιθανότητα πόνου στα πόδια.

Όταν εξετάζετε τα σημεία πόνου, είναι χρήσιμο να αναλογιστείτε πώς αυτοί οι παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στην περίπτωσή σας.

Κάνετε συχνά πεζοπορία σε ανώμαλο έδαφος; Πηγαίνετε στη δουλειά με ποδήλατο; Απαιτεί η εργασία σας να φοράτε συγκεκριμένα παπούτσια, όπως μπότες με μεταλλικές μύτες, που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξετε κάλους;

Οι παράγοντες κινδύνου αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής. Η εγκυμοσύνη, για παράδειγμα, μπορεί να ασκήσει επιπλέον πίεση στα πόδια λόγω του πρόσθετου βάρους και να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού, επειδή οι ορμόνες χαλαρώνουν τους μύες. Καθώς μεγαλώνουμε, η οστική πυκνότητα μειώνεται, όπως και η ευλυγισία μας.

Ο πόνος στα πόδια συχνά ξεκινά από τους γοφούς και τους γλουτιαίους μύες - τρεις μυς που μας βοηθούν να περπατάμε. Αν παρατηρήσετε σφίξιμο στους γοφούς σας ή δυσφορία όταν κάθεστε ή στέκεστε, σκεφτείτε τρόπους να τεντώσετε και να χαλαρώσετε αυτούς τους μύες για να αποφύγετε τον πόνο στα πόδια.

Αποφυγή τραυματισμών

Είναι σημαντικό να μετριάσετε τυχόν πρόσθετους κινδύνους. Το τρέξιμο μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της οστικής πυκνότητας, και γενικά οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα θα διασφαλίσει ότι το σώμα μας έχει συνηθίσει στην κίνηση.

«Αυτά τα μέτρα βοηθούν στην πρόληψη, συμβαδίζουν όμως και με όσα γίνονται στη διαδικασία αποκατάστασης. Υπάρχει λόγος που η άσκηση εμπλέκεται στο χτίσιμο αυτού που χάνεται καθώς μεγαλώνουμε».

Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί επίσης να κάνει μια «εμβιομηχανική ανάλυση», δηλαδή μια μελέτη του τρόπου με τον οποίο κινείται ένα σώμα όταν εκτελεί συγκεκριμένες εργασίες, η οποία μπορεί να εντοπίσει και να βοηθήσει στην αποκατάσταση τυχόν αδυναμιών του σώματος που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πόνο.

Πριν από τη σωματική δραστηριότητα, η Tillery συνιστά «δυναμικές ασκήσεις διάτασης και κινητικότητας».

Πριν ξεκινήσετε τρέξιμο κάντε ένα περπάτημα τεσσάρων χιλιομέτρων, προκειμένου να αυξήσετε τη ροή του αίματος. Είναι επίσης χρήσιμο να κάνετε κυκλική ή διασταυρούμενη προπόνηση.

Ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων σωματικής άσκησης μπορεί να βοηθήσει το σώμα να αποφύγει τραυματισμούς από καταπόνηση λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων, όπως η πελματιαία απονευρωσίτιδα, μια πάθηση που εμφανίζεται όταν δημιουργείται φλεγμονή στον ιστό που συνδέει τη φτέρνα με τα δάχτυλα των ποδιών.

Υπάρχουν επίσης ασκήσεις που μπορούν να κάνουν τους τόσο σημαντικούς μύες των ποδιών πιο ευκίνητους και δυνατούς, όπως τα toe curls, οι κάμψεις των αστραγάλων πάνω-κάτω και οι άρσεις της γάμπας.

Κάποια προβλήματα στα πόδια είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποφευχθούν και δεν σχετίζονται με τραυματισμούς. Η φλεγμονή της αρθρίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε κάλους λόγω της σχετικής βλάβης των αρθρώσεων ή της λανθασμένης ευθυγράμμισης, για παράδειγμα, ενώ η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο και ακραίο πόνο στις αρθρώσεις.

Πόνος: Τι πρέπει να προσέξετε

Η παροχή ολοκληρωμένων συμβουλών για τον πόνο στα πόδια είναι δύσκολη, επειδή όλα εξαρτώνται από τον ασθενή. Το πόδι έχει πάνω από 25 οστά, 30 αρθρώσεις και περισσότερους από 100 συνδέσμους, μύες και τένοντες και η δυσφορία μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο. Οι τραυματισμοί μπορεί να αφορούν την άρθρωση, τους μύες ή τα νεύρα.

Υπάρχουν όμως μερικά συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε. Ο πόνος στο πόδι συχνά ξεκινά από τους γοφούς και τους γλουτιαίους μύες. Αν παρατηρήσετε σφίξιμο στους γοφούς σας ή δυσφορία όταν κάθεστε ή στέκεστε, προσπαθήστε να τεντώσετε και να χαλαρώσετε αυτούς τους μύες, κάνοντας π.χ. διατάσεις.

Η ασυμμετρία μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως δείκτης επερχόμενου πόνου. Αυτό σημαίνει ότι αισθάνεστε την μία πλευρά του σώματός σας εκτός λειτουργίας.

Συνολικά, κάθε αλλαγή στην αίσθηση μπορεί να αποτελεί ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Ανάλογα με τη σοβαρότητα, θα κρίνετε αν πρέπει να απευθυνθείτε σε γιατρό.

Πώς να αντιδράσετε

Επειδή κάθε τραυματισμός είναι διαφορετικός, η Tillery συμβουλεύει να μιλήσετε με έναν επαγγελματία πριν πάρετε οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης του πόνου.

Ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού, μπορεί να χρειάζεστε επίσκεψη σε φυσικοθεραπευτή ή άλλο γιατρό. «Προφανώς, αν το πόδι σας έχει γίνει μαύρο ή μπλε και έχει μουδιάσει, πρέπει να πάτε στα επείγοντα», λέει η Tillery.

Τέλος, είναι σημαντικό να έχετε υπομονή. Ο χρόνος και η διαδικασία επούλωσης διαφέρει από άτομο σε άτομο. Π.χ. εάν καπνίζετε, ίσως αργήσετε να επανέλθετε. Ο λόγος είναι ότι η νικοτίνη συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, περιορίζοντας τη ροή του αίματος και την κίνηση των θρεπτικών ουσιών που είναι σημαντικές για την επούλωση.

Τα άτομα με διαβήτη επίσης καθυστερούν να θεραπευτούν λόγω της βραδύτερης κυκλοφορίας και του λιγότερου οξυγόνου που φτάνει στους διάφορους ιστούς του σώματός τους.

Πηγή: Tufts Now