ΥΓΕΙΑ

Είναι δυσανεξία ή τροφική αλλεργία; Πώς θα ξεχωρίσετε τις δύο καταστάσεις

Σινάνη Αικατερίνη

Πιθανώς γνωρίζετε ότι η δυσανεξία στη λακτόζη προκαλεί εντερικά συμπτώματα σε όποιον καταναλώνει γαλακτοκομικά προϊόντα.

Είναι δυσανεξία ή τροφική αλλεργία; Πώς θα ξεχωρίσετε τις δύο καταστάσεις

.

Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα από την άλλη, είναι μία από τις πιο συχνές τροφικές αλλεργίες σε βρέφη και μικρά παιδιά, επηρεάζοντας περίπου ένα στα 100 βρέφη.

Ποια είναι όμως η διαφορά μεταξύ των τροφικών αλλεργιών και των τροφικών δυσανεξιών;

Αν και φαίνονται όμοιες, υπάρχουν βασικές διαφορές μεταξύ των δύο καταστάσεων.

Τι είναι η αλλεργία;

Οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνές στα παιδιά, επηρεάζοντας πάνω από το 10% των παιδιών ηλικίας ενός έτους και το 6% των παιδιών στην ηλικία των 10 ετών.

Μια τροφική αλλεργία συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό αντιδρά λανθασμένα σε ορισμένα τρόφιμα σαν να ήταν επικίνδυνα. Τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα που προκαλούν αλλεργίες περιλαμβάνουν τα αυγά, τα φιστίκια και άλλους ξηρούς καρπούς, το γάλα, τα οστρακοειδή, τα ψάρια, τη σόγια και το σιτάρι.

Τα ήπια έως μέτρια σημάδια τροφικής αλλεργίας περιλαμβάνουν πρήξιμο στο πρόσωπο, τα χείλη ή τα μάτια, κνίδωση ή σημάδια στο δέρμα ή εμετό. Μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση (που ονομάζεται αναφυλαξία) μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή, επίμονη ζάλη ή λιποθυμία.

Τι είναι η δυσανεξία;

Οι τροφικές δυσανεξίες είναι επίσης αντιδράσεις στα τρόφιμα, αλλά δεν εμπλέκουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Για παράδειγμα, η δυσανεξία στη λακτόζη είναι μια μεταβολική κατάσταση που συμβαίνει όταν ο οργανισμός δεν παράγει αρκετή λακτάση. Αυτό το ένζυμο είναι απαραίτητο για τη διάσπαση της λακτόζης (ένα είδος σακχάρου) στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Οι τροφικές δυσανεξίες μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν αντιδράσεις σε φυσικές χημικές ουσίες στα τρόφιμα (όπως τα σαλικυλικά, που βρίσκονται σε ορισμένα φρούτα, λαχανικά, βότανα και μπαχαρικά) και προβλήματα με τεχνητά συντηρητικά ή ενισχυτικά γεύσης.

Τα συμπτώματα των τροφικών δυσανεξιών μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, στομαχικές διαταραχές, πονοκεφάλους και κόπωση.

Οι τροφικές δυσανεξίες δεν προκαλούν απειλητικές για τη ζωή αντιδράσεις (αναφυλαξία), οπότε είναι λιγότερο επικίνδυνες από τις αλλεργίες βραχυπρόθεσμα, αν και μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα μακροπρόθεσμα, όπως υποσιτισμό.

Δεν γνωρίζουμε πολλά για το πόσο συχνές είναι οι τροφικές δυσανεξίες, αλλά αναφέρονται συχνότερα από τις αλλεργίες. Μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Μπορεί να προκληθεί σύγχυση

Ορισμένα τρόφιμα, όπως τα φιστίκια και οι ξηροί καρποί, συνδέονται συχνότερα με αλλεργίες. Άλλα τρόφιμα ή συστατικά, όπως η καφεΐνη, συνδέονται συχνότερα με δυσανεξία.

Εν τω μεταξύ, ορισμένα τρόφιμα, όπως το αγελαδινό γάλα και το σιτάρι ή η γλουτένη (μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι), μπορούν να προκαλέσουν τόσο αλλεργικές όσο και μη αλλεργικές αντιδράσεις σε διαφορετικούς ανθρώπους. Αλλά οι αντιδράσεις αυτές, ακόμη και όταν προκαλούνται από τα ίδια τρόφιμα, είναι αρκετά διαφορετικές.

Για παράδειγμα, τα παιδιά με αλλεργία στο αγελαδινό γάλα μπορεί να αντιδράσουν σε πολύ μικρές ποσότητες γάλακτος και σοβαρές αντιδράσεις (όπως πρήξιμο του λαιμού ή δυσκολία στην αναπνοή) μπορεί να συμβούν μέσα σε λίγα λεπτά. Αντίθετα, πολλοί άνθρωποι με δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να ανεχθούν μικρές ποσότητες λακτόζης χωρίς συμπτώματα.

Υπάρχουν και άλλες διαφορές. Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα είναι πιο συχνή στα παιδιά, αν και πολλά βρέφη ξεπερνούν αυτή την αλλεργία κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πιο συχνή στους ενήλικες, αλλά μερικές φορές είναι προσωρινή. Ένας τύπος δυσανεξίας στη λακτόζη, η δευτερογενής ανεπάρκεια λακτάσης, μπορεί να προκληθεί από βλάβη του εντέρου μετά από λοίμωξη ή λόγω φαρμάκων (όπως αντιβιοτικά ή θεραπεία καρκίνου). Αυτή μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της όταν η υποκείμενη πάθηση υποχωρήσει ή το άτομο σταματήσει να χρησιμοποιεί το φάρμακο.

Το αν μια αλλεργία ή δυσανεξία διαρκέσει δια βίου, εξαρτάται από το τρόφιμο και τον λόγο για τον οποίο το παιδί ή ο ενήλικας αντιδρά σε αυτό.

Οι αλλεργίες σε ορισμένα τρόφιμα, όπως το γάλα, το αυγό, το σιτάρι και η σόγια, συχνά υποχωρούν κατά την παιδική ηλικία, ενώ οι αλλεργίες σε ξηρούς καρπούς, ψάρια ή οστρακοειδή, συχνά (αλλά όχι πάντα) επιμένουν και στην ενήλικη ζωή. Δεν γνωρίζουμε πολλά σχετικά με το πόσο πιθανό είναι τα παιδιά να ξεπεράσουν τους διάφορους τύπους δυσανεξίας σε τρόφιμα.

Πώς θα μάθετε τι συμβαίνει;

Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε τροφική αλλεργία ή δυσανεξία, επισκεφθείτε έναν γιατρό.

Τα τεστ αλλεργίας βοηθούν τους γιατρούς να βρουν ποια τρόφιμα προκαλούν τις αλλεργικές αντιδράσεις (δεν μπορούν όμως να διαγνώσουν τις τροφικές δυσανεξίες).

Υπάρχουν δύο συνηθισμένοι τύποι: η δερματική παρακέντηση και οι εξετάσεις αίματος.

Στη δερματική παρακέντηση, οι γιατροί βάζουν μικροσκοπικές ποσότητες αλλεργιογόνων (ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες) στο δέρμα σας και κάνουν μικρά τσιμπήματα για να δουν αν το σώμα σας αντιδρά.

Μια εξέταση αίματος ελέγχει για ειδικά αντισώματα IgE που υπάρχουν στα διάφορα αλλεργιογόνα, τα οποία δείχνουν αν μπορεί να είστε αλλεργικός σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.

Οι τροφικές δυσανεξίες μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν, επειδή τα συμπτώματα εξαρτώνται από το είδος και την ποσότητα τροφών που καταναλώνετε. Οι γιατροί εξετάζουν το ιστορικό της υγείας σας και κάνουν κάποιες εξετάσεις (όπως ένα τεστ αναπνοής). Μπορεί να σας ζητήσουν να κρατάτε αρχείο με τις τροφές που τρώτε και το χρόνο εμφάνισης των συμπτωμάτων.

Μια προσωρινή δίαιτα εξάλειψης, κατά την οποία σταματάτε να τρώτε ορισμένα τρόφιμα, μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να βρείτε σε ποια τρόφιμα μπορεί να έχετε δυσανεξία. Αλλά αυτό πρέπει να γίνεται μόνο με τη βοήθεια γιατρού ή διαιτολόγου, επειδή η εξάλειψη συγκεκριμένων τροφών μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις, ιδίως στα παιδιά.

Υπάρχει θεραπεία;

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για τις τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες. Ειδικά για τις αλλεργίες, είναι σημαντικό να αποφεύγονται αυστηρά τα αλλεργιογόνα. Αυτό σημαίνει να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων και να είστε σε εγρήγορση όταν τρώτε έξω.

Ωστόσο, οι ερευνητές μελετούν μια θεραπεία που ονομάζεται ανοσοθεραπεία από το στόμα, η οποία μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους με τροφικές αλλεργίες να γίνουν λιγότερο ευαίσθητοι στις ένοχες τροφές.

Είτε έχετε τροφική αλλεργία είτε δυσανεξία, ο γιατρός ή ο διαιτολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να βεβαιωθείτε ότι τρώτε τις σωστές τροφές.

Πηγή: The Conversation