Παχυσαρκία και διαβήτης: Με ποιο τρόπο αυξάνουν τον κίνδυνο τα καυσαέρια των αυτοκινήτων

Η μελέτη διαπιστώνει ότι η έκθεση στα καυσαέρια που παράγονται από τους κινητήρες ντίζελ συνδέεται με αυξημένη λιπώδη μάζα, διευρυμένα λιποκύτταρα, αντίσταση στην ινσουλίνη και φλεγμονή.

Αυτές οι αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν μεταβολικές παθήσεις, όπως είναι η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι καρδιοπάθειες.

«Δύο στοιχεία έχουν γίνει ξεκάθαρα: Υπάρχουν μη θερμιδικές επιδράσεις στο σωματικό λίπος και η εισπνεόμενη ρύπανση είναι μία από αυτές», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Benjamin Bikman, καθηγητής κυτταρικής βιολογίας στο BYU. «Αλλά ποιες είναι οι περιστασιακές μεταβλητές αυτής της σύνδεσης; Θέλαμε να μάθουμε τι συμβαίνει στον οργανισμό σε επίπεδο λιποκυττάρων».

Ο Bikman και οι συνάδελφοί του μελετούν τα αίτια και τους παράγοντες που συμβάλλουν στις μεταβολικές διαταραχές. Έχουν παρατηρήσει μια συσχέτιση μεταξύ της παγκόσμιας αύξησης της παχυσαρκίας και της έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους τα τελευταία χρόνια.

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων για να κατανοήσουν βαθύτερα τον τρόπο με τον οποίο η σωματιδιακή ύλη επηρεάζει τη λειτουργία του μεταβολισμού. Οι ερευνητές χώρισαν εργαστηριακά ποντίκια σε δύο ομάδες και τα μελέτησαν επί έξι εβδομάδες. Τα ποντίκια της μιας ομάδας ανέπνεαν αέρα δωματίου, ενώ της άλλης ομάδας εισέπνεαν σωματίδια από καυσαέρια ντίζελ 30 λεπτά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα. Μετά από έξι εβδομάδες, συλλέχθηκε λιπώδης ιστός από τα ποντίκια για μελέτη και ανάλυση.

«Η έκθεση των τρωκτικών σε αυτή τη μελέτη είναι σε μια φυσιολογική δόση που βρίσκεται εντός των ορίων που μπορεί να βιώνουν συνήθως οι άνθρωποι σε περιοχές με υψηλή ρύπανση», δήλωσαν οι ερευνητές.

Διαπίστωσαν ότι ο λιπώδης ιστός, κοινώς γνωστός ως σωματικό λίπος, υφίσταται ορισμένες σημαντικές αλλαγές όταν εκτίθεται σε καυσαέρια ντίζελ.

Πρώτον, τα σωματίδια των καυσαερίων ντίζελ αυξάνουν το μέγεθος των λιποκυττάρων, τα οποία σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τη φλεγμονή.

Παρότι οι περισσότεροι άνθρωποι εστιάζουν στη μάζα του λίπους, στην πραγματικότητα είναι η υπερβολική μεγέθυνση των λιποκυττάρων που οδηγεί σε μεταβολικά προβλήματα.

Δεύτερον, τα ποντίκια που εκτέθηκαν στη ρύπανση παρουσίασαν αύξηση του σπλαχνικού λίπους (το λίπος που περιβάλλει τα όργανα) και του υποδόριου λίπους (λίπος ακριβώς κάτω από το δέρμα).

Τρίτον, τα ποντίκια που εκτέθηκαν στα καυσαέρια ντίζελ ανέπτυξαν συστηματική φλεγμονή.

Ο λιπώδης ιστός αντιδρά στη ρύπανση απελευθερώνοντας χημικές ουσίες που προκαλούν φλεγμονή. Η αυξημένη φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2 και αυτοάνοσες διαταραχές.

Ο Bikman δήλωσε ότι τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι οι μεταβλητές πέραν της διατροφής θα πρέπει να αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη βελτίωση της μεταβολικής υγείας.

«Για πολύ καιρό θεωρούσαμε ότι το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία είναι αυστηρά συνάρτηση της υπερκατανάλωσης τροφής, το λιποκύτταρο όμως είναι πιο περίπλοκο από το θερμιδικό ισοζύγιο. Όσο προσέχουμε τι μπαίνει στο στομάχι μας όταν πρόκειται για τη διαχείριση του βάρους, τόσο περισσότερο θα πρέπει να προσέχουμε τι μπαίνει στους πνεύμονές μας».

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση International Journal of Molecular Sciences.