Η πρωτεΐνη που «καίει» το λίπος και καταπολεμά την παχυσαρκία

Ερευνητές ανακάλυψαν έναν από τους τρόπους με τους οποίους ο οργανισμός «καίει» το καφέ λίπος και το μετατρέπει σε θερμότητα.

Ο μηχανισμός αυτός προστατεύει από την παχυσαρκία και τις συναφείς μεταβολικές παθήσεις.

Ο μηχανισμός ελέγχεται από την πρωτεΐνη που ονομάζεται MCJ, η οποία υπάρχει στα μιτοχόνδρια, τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας των κυττάρων.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι, όταν η πρωτεΐνη MCJ αφαιρείται από παχύσαρκα ποντίκια, τα ζώα αυτά παράγουν περισσότερη θερμότητα και χάνουν βάρος. Οι ερευνητές κατάφεραν επίσης να μειώσουν το βάρος των παχύσαρκων ποντικιών μόνο με τη μεταμόσχευση λίπους χωρίς αυτή την πρωτεΐνη.

«Η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα είτε υπερβολικής πρόσληψης τροφής είτε ανεπαρκούς συνολικής ενεργειακής δαπάνης. Γνωρίζουμε πλέον ότι το σωματικό λίπος του λιπώδους ιστού, εκτός από την αποθήκευση ενέργειας, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση αυτής της ενέργειας από τον οργανισμό. Ο λιπώδης ιστός είναι ένα πολύπλοκο όργανο που δρα ως ρυθμιστής του μεταβολισμού ολόκληρου του σώματος και, επομένως, η διαμόρφωση της λειτουργίας του θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει έναν τρόπο καταπολέμησης της παχυσαρκίας», λένε οι ερευνητές.

Υπάρχουν δύο τύποι λίπους ή λιπώδους ιστού: ο λευκός και ο καφέ. Ο λευκός λιπώδης ιστός αποθηκεύει κυρίως ενέργεια, ενώ το καφέ λίπος (τα κύτταρά του έχουν περισσότερα μιτοχόνδρια και αυτό τους δίνει μια καφέ απόχρωση) είναι υπεύθυνο για την παραγωγή θερμότητας ή θερμογένεση, τη διαδικασία που διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος και η οποία ενεργοποιείται από το κρύο ή άλλα ερεθίσματα.

Αρκετές μελέτες των τελευταίων χρόνων, έχουν δείξει ότι η ενεργοποίηση του καφέ λίπους προστατεύει από την παχυσαρκία και τις μεταβολικές ασθένειες. «Για κάποιο χρονικό διάστημα, θεωρήθηκε ότι η παχυσαρκία θα μπορούσε να προληφθεί κάνοντας αυτό το λίπος να ξοδεύει περισσότερη ενέργεια παράγοντας θερμότητα. Το πρώτο πράγμα λοιπόν είναι να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί. Η ανακάλυψη νέων μηχανισμών παραγωγής θερμότητας στο καφέ λίπος είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες στόχους στη μελέτη της παχυσαρκίας», λέει ο Sabio.

Πώς να κάψετε το καφέ λίπος

Για μεγάλο χρονικό διάστημα πίστευαν ότι το καφέ λίπος χρησιμοποιούσε έναν μόνο μηχανισμό για την παραγωγή θερμότητας, αλλά σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτό δεν ισχύει. Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί που εμπλέκονται. Η έρευνα ανακάλυψε έναν από αυτούς, ο οποίος ελέγχεται από μια μιτοχονδριακή πρωτεΐνη που ονομάζεται MCJ.

Η έρευνα ανακάλυψε ότι όταν αφαιρείται η πρωτεΐνη MCJ από παχύσαρκα ποντίκια, τα ζώα αυτά παράγουν περισσότερη θερμότητα και χάνουν βάρος. Επιπλέον, αρκούσε η μεταμόσχευση στα ζώα καφέ λίπους χωρίς την πρωτεΐνη MCJ για να μειωθεί το βάρος τους.

Αποφυγή παθολογιών που σχετίζονται με την παχυσαρκία

Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι «τα ζώα χωρίς MCJ στο καφέ λίπος, προστατεύονται από προβλήματα υγείας που προκαλεί η παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης ή τα αυξημένα λιπίδια του αίματος», εξηγούν οι επιστήμονες. Ως εκ τούτου, πιστεύουν ότι η πρωτεΐνη MCJ θα μπορούσε να αποτελέσει έναν νέο θεραπευτικό στόχο για τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με την παχυσαρκία.

«Αυτή η προστασία οφείλεται στην ενεργοποίηση ενός βασικού σηματοδοτικού μονοπατιού για την προσαρμογή στο στρες που προκαλεί η παχυσαρκία. Γνωστή ως καταβολική οδός, προκαλεί αύξηση της κατανάλωσης λιπών, σακχάρων και πρωτεϊνών για την παραγωγή θερμότητας στο καφέ λίπος. Πρόκειται για έναν μηχανισμό που συμβαίνει και σε άτομα με πολύ ενεργό καφέ λίπος».

Αποκλεισμός της πρωτεΐνης MCJ σε παχύσαρκους ασθενείς

Η έρευνα επιδιώκει τώρα να αναπτύξει μια θεραπεία για τον αποκλεισμό αυτής της πρωτεΐνης σε παχύσαρκους ασθενείς, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να διερευνήσουν αν η πρωτεΐνη MCJ έχει ζωτικές λειτουργίες σε άλλους ιστούς.

Οι ερευνητές εξετάζουν παράλληλα, αν αυτές οι αλλαγές στο λίπος επηρεάζουν την ανάπτυξη όγκων ή την καχεξία -απώλεια μυών και λίπους- η οποία επίσης συνδέεται μερικές φορές με τον καρκίνο.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications.