ΥΓΕΙΑ

Εγκεφαλικό: Τριπλάσιος κίνδυνος πριν τα 50 αν υπάρχει αυτό στην εφηβεία

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τα άτομα με μειωμένες νοητικές ικανότητες στα εφηβικά τους χρόνια, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού μέχρι την ηλικία των 50 ετών, αποκάλυψε μια νέα μελέτη.

Εγκεφαλικό: Τριπλάσιος κίνδυνος πριν τα 50 αν υπάρχει αυτό στην εφηβεία
Bigstock

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια ξαφνική κατάσταση, όπου η ροή του αίματος στον εγκέφαλο διακόπτεται, επηρεάζοντας την ομιλία, την κίνηση και άλλες σωματικές λειτουργίες του ατόμου. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε λόγω θρόμβου αίματος (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) είτε από αιμορραγία στον εγκεφαλικό ιστό (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο). Περίπου οι μισοί ασθενείς με εγκεφαλικό εμφανίζουν μακροχρόνιες βλάβες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Epidemiology and Community Health, οι έφηβοι με χαμηλή συγκέντρωση, μειωμένη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και αντίστοιχες μαθησιακές δυσκολίες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε πρώιμη ηλικία (πριν τα 50).

“Μαζί με την παχυσαρκία και την υπέρταση των εφήβων, η μειωμένη γνωστική λειτουργία μπορεί να είναι εξίσου σοβαρός παράγοντας κινδύνου για πρώιμη έναρξη εγκεφαλικού”, αναφέρουν οι ερευνητές.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν ιδιαίτερη σημασία δεδομένης της αυξανόμενης συχνότητας εγκεφαλικών επεισοδίων μεταξύ ατόμων ηλικίας κάτω των 50 ετών.

Πώς έγινε η έρευνα

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δεδομένα από ένα δείγμα 1,7 εκατομμυρίων νεαρών Ισραηλινών που υποβλήθηκαν σε ολοκληρωμένα τεστ γνωστικής λειτουργίας πριν από την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία. Η μελέτη έχει δεδομένα συμμετεχόντων μεταξύ ηλικίας 16-20 ετών, από το 1987 έως το 2012.

Με βάση τα αποτελέσματα των γνωστικών τεστ, οι συμμετέχοντες ομαδοποιήθηκαν σε ομάδες:

  1. χαμηλής νοημοσύνης (βαθμολογία IQ κάτω από 89)
  2. μεσαίας νοημοσύνης (βαθμολογία IQ: 89–118) και
  3. υψηλής νοημοσύνης (βαθμολογία IQ πάνω από 118)

Τα δεδομένα των συμμετεχόντων στη συνέχεια συνδέθηκαν με το Εθνικό Μητρώο Εγκεφαλικών Επεισοδίων του Ισραήλ. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλα αναλογικού κινδύνου για να αξιολογήσουν τον σχετικό κίνδυνο να εμφανίσει κάποιος από τους συμμετέχοντες το πρώτο του ισχαιμικό εγκεφαλικό μεταξύ 2014 και 2018.

Στο διάστημα αυτό καταγράφηκαν εν τέλει συνολικά 908 περιστατικά εγκεφαλικού, εκ των οποίων τα 767 ήταν ισχαιμικά και τα 141 από αιμορραγία. Το ποσοστό θνησιμότητας ήταν 5% και το 62% των θανάτων σημειώθηκε μέσα σε 1 μήνα μετά το εγκεφαλικό. Η μέση ηλικία ενός πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν μόλις 39,5 έτη!

Διπλάσια και τριπλάσια αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού πριν τα 50

Μεταξύ εκείνων που σημείωσαν χαμηλή έως μέτρια βαθμολογία νοητικής ικανότητας, η συχνότητα και των δύο τύπων εγκεφαλικού ήταν υψηλότερη, ιδιαίτερα εκείνη του ισχαιμικού εγκεφαλικού. Αφού συνυπολογίστηκαν άλλοι παράγοντες κινδύνου, διαπιστώθηκε ότι:

  • όσοι είχαν χαμηλή νοητική ικανότητα είχαν περισσότερες από 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό πριν από την ηλικία των 50 ετών σε σύγκριση με τα άτομα υψηλής νοημοσύνης
  • όσοι ήταν άτομα μέσης νοημοσύνης είχαν 78% περισσότερες πιθανότητες για εγκεφαλικό, πάντα σε σχέση με την ομάδα υψηλής νοημοσύνης

Αφού συνυπολογίστηκαν άλλοι παράγοντες που δυνητικά επηρεάζουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού, ο κίνδυνος αποδείχτηκε σχεδόν διπλάσιος μεταξύ εκείνων με μεσαίο επίπεδο νοητικής ικανότητας και περισσότερο από 3 φορές υψηλότερος μεταξύ εκείνων με χαμηλό επίπεδο στα εφηβικά τους χρόνια.

Περιορισμοί της έρευνας

Η μελέτη δεν καθιερώνει σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν επίσης αρκετούς άλλους περιορισμούς στα αποτελέσματα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας δεδομένων για παράγοντες του τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα, η σωματική δραστηριότητα και η διατροφή, καθώς και η τριτοβάθμια εκπαίδευση και διάφοροι σημαντικοί κοινωνικοί καθοριστικοί παράγοντες της υγείας.

Πηγή: medicaldaily.com