Καρδιαγγειακή υγεία: Ποιους ωφελούν και ποιους βλάπτουν τα ιχθυέλαια

Τα ιχθυέλαια αποτελούν πλούσια πηγή ωμέγα 3 λιπαρών οξέων και γι' αυτό συνιστώνται ως διατροφικό μέσο πρόληψης για την αποτροπή της εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Αλλά τα στοιχεία αναφορικά με την προστατευτική τους δράση, είναι ασαφή, εξηγούν οι ερευνητές.

Για να ενισχύσουν τα στοιχεία, εκτίμησαν τη συσχέτιση μεταξύ των συμπληρωμάτων ιχθυελαίων και των νέων περιπτώσεων κολπικής μαρμαρυγής, εμφράγματος, εγκεφαλικού, καρδιακής ανεπάρκειας και θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε άτομα χωρίς γνωστή καρδιαγγειακή νόσο.

Αξιολόγησαν τον πιθανό ρόλο αυτών των συμπληρωμάτων στον κίνδυνο εξέλιξης από την καλή υγεία της καρδιάς (πρωτογενές στάδιο), στην κολπική μαρμαρυγή (δευτερογενές στάδιο), σε μείζονα καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως καρδιακή προσβολή (τριτογενές στάδιο), και στο θάνατο (τελικό στάδιο).

Βασίστηκαν σε 415.737 συμμετέχοντες στη μελέτη UK Biobank (55% γυναίκες), ηλικίας 40-69 ετών, οι οποίοι ερωτήθηκαν μεταξύ 2006 και 2010 για να συγκεντρώσουν βασικές πληροφορίες ιστορικού. Οι ερωτήσεις αφορούσαν τη συνήθη διατροφική τους πρόσληψη λιπαρών και μη λιπαρών ψαριών και συμπληρωμάτων ιχθυελαίων.

Η υγεία των συμμετεχόντων παρακολουθήθηκε μέχρι το τέλος Μαρτίου 2021 ή μέχρι το θάνατό τους με τη χρήση δεδομένων από ιατρικά αρχεία.

Σχεδόν το ένα τρίτο (130.365, 31,5%) των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι λάμβαναν τακτικά συμπληρώματα ιχθυελαίων. Η ομάδα αυτή περιελάμβανε υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων και λευκών ατόμων, καθώς και γυναικών. Η κατανάλωση αλκοόλ και η αναλογία λιπαρών/μη λιπαρών ψαριών που καταναλώνονταν, ήταν επίσης υψηλότερες, ενώ τα ποσοστά των καπνιστών και όσων ζούσαν σε υποβαθμισμένες περιοχές ήταν χαμηλότερα.

Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης σχεδόν 12 ετών, 18.367 συμμετέχοντες εμφάνισαν κολπική μαρμαρυγή, 22.636 έπαθαν έμφραγμα/εγκεφαλικό επεισόδιο ή εμφάνισαν καρδιακή ανεπάρκεια και 22.140 πέθαναν, οι 14.902 χωρίς κολπική μαρμαρυγή ή σοβαρή καρδιαγγειακή νόσο.

Μεταξύ όσων είχαν καλή καρδιαγγειακή υγεία και στη συνέχεια εμφάνισαν κολπική μαρμαρυγή, 3.085 εκδήλωσαν καρδιακή ανεπάρκεια, 1.180 εγκεφαλικό επεισόδιο και 1.415 έμφραγμα. Οι 2.436 από αυτούς που εμφάνισαν καρδιακή ανεπάρκεια πέθαναν, όπως και 2.088 από όσους είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο και 2.098 από όσους είχαν υποστεί έμφραγμα.

Η τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίου έπαιζε διαφορετικό ρόλο στην καρδιαγγειακή υγεία, την εξέλιξη της νόσου και τον θάνατο, όπως έδειξαν τα ευρήματα.

Για τα άτομα χωρίς γνωστή καρδιαγγειακή νόσο κατά την έναρξη της περιόδου παρακολούθησης, η τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίων σχετιζόταν με 13% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής και 5% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Όμως, μεταξύ εκείνων που είχαν καρδιαγγειακή νόσο κατά την έναρξη της περιόδου παρακολούθησης, η τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίων συσχετίστηκε με 15% χαμηλότερο κίνδυνο εξέλιξης από κολπική μαρμαρυγή σε έμφραγμα και 9% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιακής ανεπάρκειας.

Περαιτέρω ανάλυση αποκάλυψε ότι η ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, η κατανάλωση μη λιπαρών ψαριών, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η χρήση στατινών και φαρμάκων για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, άλλαξαν τις συσχετίσεις που παρατηρήθηκαν.

Η τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίων και ο κίνδυνος εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής ανεπάρκειας ήταν 6% υψηλότερος στις γυναίκες και 6% υψηλότερος στους μη καπνιστές. Η προστατευτική επίδραση αυτών των συμπληρωμάτων από θάνατο ήταν μεγαλύτερη στους άνδρες (7% χαμηλότερος κίνδυνος) και στους ηλικιωμένους συμμετέχοντες (11% χαμηλότερος κίνδυνος).

Πρόκειται για μελέτη παρατήρησης και δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τους αιτιώδεις παράγοντες, αναγνωρίζουν οι ερευνητές.

«Η τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίου μπορεί να παίζει διαφορετικό ρόλο στην εξέλιξη της καρδιαγγειακής νόσου. Χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για να προσδιοριστούν οι ακριβείς μηχανισμοί για την ανάπτυξη και την πρόγνωση των συμβάντων καρδιαγγειακής νόσου με την τακτική χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίων» καταλήγουν.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό BMJ Medicine.