Γιατί σας “γαργαλάει” ο λαιμός, πώς σταματάει και πότε είναι σοβαρό σημάδι

Αλλά δεν χρειάζεται να ζείτε με αυτό το γαργαλητό στον λαιμό επ' αόριστον. Ο οικογενειακός γιατρός δρ. Simon Hodes, συνεργάτης της Cleveland Clinic, εξηγεί τις πιο συνήθεις αιτίες γι' αυτό το περίεργο γαργαλητό στον λαιμό και τι μπορείτε να κάνετε για να σταματήσει.

Από τι προκαλείται το γαργαλητό στον λαιμό

Γενικά είναι ένα σημάδι ότι ο ανώτερος αεραγωγός (μύτη, στόμα και λαιμός) είναι ερεθισμένος. Πολλά διαφορετικά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμούς, από αλλεργίες και χημικές ουσίες μέχρι κάποια ασθένεια, όπως ένα απλό κρυολόγημα. Μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα παλινδρόμησης οξέος. Αλλά, σε σπάνιες περιπτώσεις, ο επίμονος ερεθισμός του λαιμού (για περισσότερο από 1 μήνα) μπορεί να είναι σημάδι μιας σοβαρής πάθησης όπως ο καρκίνος.

Μερικές φορές, ένα γαργαλητό στο λαιμό προκαλεί και ξηρό βήχα, αλλά όχι πάντα. Πιθανές αιτίες ενός γαργαλητού ή φαγούρας στον λαιμό είναι:

Παλινδρόμηση οξέος

Η παλινδρόμηση οξέος είναι όταν το οξύ του στομάχου εισχωρεί στον οισοφάγο. “Πολλοί εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι η παλινδρόμηση οξέος μπορεί να προκαλέσει γαργαλητό στον λαιμό και βήχα. Μερικοί εμφανίζουν βήχα χωρίς αίσθημα οξέος. Αυτή είναι η λεγόμενη σιωπηλή παλινδρόμηση”, λέει ο δρ. Hodes.

Μπορεί να έχετε παλινδρόμηση οξέος ή την μακροχρόνια εκδοχή της (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση), εάν παρατηρήσετε ένα γαργαλητό στον λαιμό:

• Μετά την κατανάλωση λιπαρών ή όξινων τροφών, που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν παλινδρόμηση
• Όταν σκύβετε ή ξαπλώνετε, κάτι που μπορεί να επιτρέψει στο οξύ να αναρριχηθεί πιο εύκολα
• Με άλλα συμπτώματα παλινδρόμησης οξέος, όπως αίσθημα καύσου στο στήθος, ναυτία ή ξινή γεύση στο στόμα σας

Αλλεργίες

Εάν έχετε εποχιακές αλλεργίες ή αν έχετε εκτεθεί σε μια ουσία στην οποία είστε αλλεργικοί (αλλεργιογόνο), είναι σύνηθες να εμφανίζετε φαγούρα ή ερεθισμό στο λαιμό. Οι αλλεργίες είναι πιθανή αιτία για το γαργαλητό στον λαιμό:

• Μετά το ξεσκόνισμα, την βόλτα στην φύση, το κούρεμα του γκαζόν ή άλλες δραστηριότητες που σας εκθέτουν σε αλλεργιογόνα
• Σε συγκεκριμένα μέρη, όπως ένα σπίτι όπου ζουν κατοικίδια ζώα
• Μόνο κατά τη διάρκεια ορισμένων εποχών, όπως η άνοιξη ή το φθινόπωρο
• Με φαγούρα ή καταρροή, αλλά κατά τα άλλα νιώθετε καλά

Άσθμα

Μια κρίση άσθματος μπορεί να ξεκινήσει με φαγούρα στον λαιμό και βήχα και να εξελιχθεί σε δυσκολία στην αναπνοή. “Εάν πάσχετε από άσθμα, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τους παράγοντες που σας ερεθίζουν, ώστε να τους αποφεύγετε. Μια ήπια κρίση άσθματος μπορεί να προκαλέσει μόνο γαργαλητό λαιμό, αλλά αν αφεθεί θεραπεία, μπορεί να γίνει σοβαρή μέσα σε λίγα λεπτά”, συμβουλεύει ο δρ. Hodes.

Οι συνήθεις παράγοντες που προκαλούν το άσθμα περιλαμβάνουν:

• Αλλεργιογόνα, όπως σκόνη, τρίχωμα κατοικίδιων ζώων, γύρη και μούχλα
• Κρύος αέρας
• Άσκηση
• Μη λήψη προληπτικών φαρμάκων και συσκευών εισπνοής για το άσθμα
• Λοιμώξεις, όπως κρυολόγημα και γρίπη
• Ερεθιστικά και χημικά, όπως προϊόντα καθαρισμού, αρώματα, ατμοσφαιρική ρύπανση και καπνός τσιγάρου
• Στρες ή έντονα συναισθήματα

Αφυδάτωση

Όταν δεν έχετε πιει αρκετά υγρά, ο λαιμός σας στεγνώνει. Ακόμη και η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και φαγούρα στον λαιμό, που μπορεί επίσης να προκαλέσει ξηρό βήχα.

Ξηρός, εσωτερικός αέρας

Ακόμα κι αν δεν έχετε αλλεργίες ή άσθμα, ο κρύος ή ξηρός αέρας μπορεί να είναι ερεθιστικός για την μύτη και τον λαιμό σας.

“Πολλοί παρατηρούν ένα διαρκές γαργαλητό, συχνά μαζί με ξηρό βήχα, εάν ο αέρας στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας τους είναι ξηρός. Αν παρατηρήσετε ένα γαργαλητό στον λαιμό όποτε είστε σε θερμαινόμενο εσωτερικό χώρο ή από μια αλλαγή στο περιβάλλον, μπορεί να είστε ευαίσθητοι στη χαμηλή ποιότητα του αέρα”, επισημαίνει ο δρ. Hodes.

Λοιμώξεις

Είναι φυσιολογικό να νιώθετε γαργαλητό στον λαιμό και βήχα όταν έχετε κάποια ιογενή λοίμωξη. Το κρυολόγημα, η COVID-19 και άλλες ασθένειες μπορεί να προκαλέσουν οπισθορινική ενστάλαξη (βλέννα από την μύτη που στάζει στο πίσω μέρος του λαιμού). Αυτό ερεθίζει τον λαιμό και μπορεί να προκαλέσει γαργαλητό ή και πονόλαιμο.

Ερεθιστικά

Χημικές ουσίες μπορεί να ερεθίσουν τον αεραγωγό σας και να προκαλέσουν αίσθημα κνησμού και βήχα. Συνήθως, ο ερεθισμός υποχωρεί σε 1-2 αφότου απομακρυνθείτε από τον χώρο με αυτά τα ερεθιστικά.

Εάν έχετε ένα γαργαλητό στον λαιμό, όταν χρησιμοποιείτε συγκεκριμένα προϊόντα καθαρισμού ή αρώματα, αποφύγετε αυτές τις ουσίες. Ίσως χρειαστεί να μεταβείτε σε επιλογές χωρίς άρωμα και να αποφύγετε ισχυρές χημικές ουσίες, που προκαλούν αναθυμιάσεις, όπως χλωρίνη και αμμωνία.

“Αποφύγετε τον καπνό από τα τσιγάρα, τα πούρα και τις συσκευές ατμίσματος, που περιέχουν εκατοντάδες χημικές ουσίες. Και αν χρησιμοποιείτε μπογιές, ή άλλα υλικά κατασκευής, προσπαθήστε να φοράτε μια αναπνευστική συσκευή, ανοίξτε τα παράθυρα και φροντίστε για τον καλό αερισμό του χώρου”, τονίζει ο δρ. Hodes.

Πώς να απαλλαγείτε από το γαργαλητό στον λαιμό

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την αιτία, ώστε να μπορείτε να λάβετε μέτρα για να την αντιμετωπίσετε. Οι συνήθεις σπιτικές θεραπείες για το γαργαλητό στον λαιμό είναι:

Αντιόξινα

Για την περιστασιακή περίοδο καούρας, ένα μη συνταγογραφούμενο αντιόξινο μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Όμως, εάν διαπιστώσετε ότι παίρνετε αντιόξινα τακτικά, μπορεί να χρειαστείτε συνταγογραφούμενα φάρμακα ή περαιτέρω εξετάσεις. Η μακροχρόνια παλινδρόμηση οξέος μπορεί να βλάψει τον οισοφάγο σας.

Αντισταμινικά

Εάν έχετε αλλεργίες, η λήψη αντισταμινικού μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει το γαργάλημα στον λαιμό, τη ρινική καταρροή και άλλα συμπτώματα αλλεργίας.

Φάρμακα ελέγχου του άσθματος

Τα άτομα με άσθμα χρειάζονται συχνά δύο τύπους φαρμάκων. Ένα για καθημερινό έλεγχο και ένα για εξάρσεις. Εάν έχετε ένα φάρμακο ελέγχου του άσθματος, πάρτε το ακριβώς όπως σας συστήνει ο γιατρός σας, για να αποτρέψετε μια σχετική κρίση.

Σταγόνες για τον βήχα

Το πιπίλισμα μιας παστίλιας μπορεί να προσφέρει ένα προσωρινό καταπραϋντικό αποτέλεσμα εάν το γαργαλητό στον λαιμό οφείλεται σε αλλεργίες, σε ιό ή σε κάποιο ερεθιστικό, όπως προϊόντα καθαρισμού ή αρώματα.

Κρατήστε το πρόσωπό σας ζεστό

Εάν ο κρύος αέρας σας προκαλεί γαργαλητό στον λαιμό ή βήχα, τυλίξτε ένα φουλάρι στο πρόσωπό σας πριν βγείτε έξω κατά τους πιο κρύους μήνες.

Υγραντήρας

Τις περιόδους του χρόνου που ανάβετε τη θέρμανση στο σπίτι, ο αέρας στα δωμάτια γίνεται πιο ξηρός. Για να ανεβάσετε την υγρασία στον αέρα (και στους αεραγωγούς σας) χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα.

Μπορεί ένα γαργαλητό στον λαιμό να είναι σημάδι για κάτι σοβαρό;

Είναι σπάνιο, αλλά μερικές φορές, ένας μακροχρόνιος βήχας ή κνησμός στον λαιμό μπορεί να είναι σημάδι μιας σοβαρής πάθησης, όπως ο καρκίνος.

“Δώστε μεγάλη προσοχή αν για περισσότερο από 1 μήνα έχετε ανεξήγητη απώλεια βάρους, δυσκολία στην κατάποση, αλλαγή της φωνής σας, βήχα με αίμα ή πρησμένους αδένες στο λαιμό. Η δυσκολία στην κατάποση είναι το πιο κοινό σύμπτωμα του καρκίνου του οισοφάγου, αλλά μπορεί επίσης να νιώθετε σαν κάτι να έχει κολλήσει στον λαιμό σας. Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα μπορεί να περιλαμβάνουν έναν συνεχή βήχα χωρίς αίμα, ο οποίος μπορεί να είναι εύκολα να απορριφθεί ως απλώς ένα γαργαλητό στον λαιμό”, προειδοποιεί ο δρ. Hodes.

Εάν αισθάνεστε φαγούρα στον λαιμό σας ή έχετε βήχα, το σώμα σας “προσπαθεί να σας πει κάτι”. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ενόχληση θα υποχωρήσει με τις παραπάνω σπιτικές θεραπείες, αλλά επισκεφτείτε έναν γιατρό εάν αντιμετωπίζετε:

• Βήχα ή γαργαλητό στον λαιμό που διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες
• Δυσφαγία (δυσκολία στην κατάποση)
• Αυξημένη κούραση
• Πυρετό πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου
• Φλέγμα που έχει απόχρωση πράσινο ή κίτρινο ή μοιάζει να έχει και αίμα
• Πρησμένους λεμφαδένες στον λαιμό
• Απώλεια βάρους χωρίς αλλαγές διατροφής ή άσκησης

ΠΡΟΣΟΧΗ: Καλέστε το 166 ή κατευθυνθείτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο εάν αντιμετωπίζετε:

• Πόνο στο στήθος
• Βήχα με σημαντική ποσότητα αίματος
• Ζάλη
• Συριγμό ή δυσκολία στην αναπνοή

Πηγή: clevelandclinic.org