Τι συμβαίνει αν κολλήσετε πάνω από έναν ιούς ταυτόχρονα

Είναι ένα ερώτημα που τέθηκε πολύ το 2022, όταν οι φόβοι για μια λεγόμενη “τριπλή πανδημία” της COVID-19, της γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) ήταν έντονοι.

“Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε για την μόλυνση από ιούς, την παθογένεση και την επιδημιολογία των ιών βασίζονται στην προσέγγιση ένας ιός-μία νόσος. Και αυτό δεν είναι αληθινό”, είπε ο Pablo Murcia, ιολόγος στο Κέντρο Έρευνας Ιών του πανεπιστημίου MRC της Γλασκώβης.

Γίνεται να μολυνθεί κανείς από πολλούς ιούς ταυτόχρονα;

Δυστυχώς, ναι: είναι πιθανό να μολυνθείτε με περισσότερους από έναν ιούς ταυτόχρονα. Ωστόσο, γνωρίζουμε σχετικά λίγα για το πώς αλληλεπιδρούν αυτοί οι ιοί, πρόσθεσε ο Murcia.

Σε μια μελέτη του 2019, εκείνος και οι συνεργάτες του ανέλυσαν περιπτώσεις αναπνευστικών ασθενειών στη Σκωτία μεταξύ 2005 και 2013, διαπιστώνοντας ότι απ' όλους τους ασθενείς που είχαν τουλάχιστον έναν ιό, το 11% είχε και έναν δεύτερο, ενώ ορισμένα άτυχα άτομα είχαν έως και πέντε ιούς ταυτόχρονα!

Τι θα συμβεί αν κολλήσετε πάνω από έναν ιό ταυτόχρονα

Εάν κολλήσετε περισσότερους από έναν ιούς ταυτόχρονα, είναι πιθανό τα συμπτώματα του ενός να επιδεινώνουν τα συμπτώματα του άλλου, αφήνοντάς σας να αισθάνεστε χειρότερα από ό,τι αν είχατε απλώς έναν ιό. Αλλά αυτό δεν είναι σίγουρο.

“Τα καλύτερα δεδομένα για μια συν-λοίμωξη προέρχονται από μελέτες για πιο σοβαρούς ιούς, όπως ο HIV και η ηπατίτιδα. Αυτές οι μελέτες δείχνουν ότι η συνλοίμωξη μπορεί να επιδεινωθεί, να βελτιωθεί ή να μην έχει καμία επίδραση στην πορεία μιας ασθένειας. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από τους ιούς που εμπλέκονται”, έγραψε ο δρ. Richard Klasco σε ένα άρθρο του 2018 για τους New York Times.

Για παράδειγμα, η ταυτόχρονη μόλυνση με τον ιό HIV και την ηπατίτιδα C μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερη έκβαση, ανέφερε ο ίδιος.

Αναφερόμενος στις συν-λοιμώξεις του αναπνευστικού, ο δρ. Armando Paez, επικεφαλής του Τμήματος Λοιμωδών Νοσημάτων στο Baystate Health, είπε: “Συχνά απαιτείται νοσηλεία για όσους υποφέρουν από συν-λοιμώξεις λόγω της σοβαρότητας της ασθένειάς τους”.

Αλλά δεν είναι πάντα άσχημα τα νέα. Όπως ανέφερε ο δρ. Klasco, δεν έχουν αρνητική έκβαση όλες οι συν-λοιμώξεις. Μια διπλή μόλυνση με γρίπη Α και Β, λέει, δεν φαίνεται να επιδεινώνει τα συμπτώματα. Το ίδιο μάλλον ισχύει και για το κοινό κρυολόγημα:

“Αν και μπορείς να πάθεις δύο κρυολογήματα ταυτόχρονα (από δύο ξεχωριστούς ιούς), πιθανότατα δεν θα νιώσεις χειρότερα από ό,τι με ένα. Η διαφορά που μπορεί να βιώσεις είναι να είσαι άρρωστος για περισσότερο χρονικό διάστημα απ' όσο θα περίμενες διαφορετικά”.

Αλληλεπίδραση των ιών

Μερικές φορές, οι ιοί μπορούν να μπλοκάρουν ο ένας τον άλλο. Αυτό ονομάζεται ιική παρεμβολή. Αυτό είναι που, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, πιθανότατα συνέβη κατά τη διάρκεια της πανδημίας: η COVID-19 μπορεί να είχε “προτεραιότητα” έναντι της γρίπης και του RSV, εμποδίζοντάς τους ουσιαστικά.

Ομοίως, το φθινόπωρο του 2009, κατά τη διάρκεια της πανδημίας της γρίπης των χοίρων, ο ρινοϊός, ο οποίος ευθύνεται για το κοινό κρυολόγημα, άρχισε να κυριαρχεί σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, προτού η γρίπη των χοίρων κυριαρχήσει ξανά. Την ίδια χρονιά, η πανδημία καθυστέρησε την εμφάνιση του RSV έως και δυόμισι μήνες.

Αυτό το είδος παρεμβολής μπορεί να προκύψει με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, διαφορετικοί ιοί μπορούν να στοχεύσουν τους ίδιους υποδοχείς στα κύτταρα-ξενιστές, πράγμα που σημαίνει ότι ο πρώτος κατά σειρά ιός που θα προσβάλλει το άτομο μπορεί να εμποδίσει άλλους ιούς να αποκτήσουν πρόσβαση. Οι ιοί μπορούν επίσης να ανταγωνίζονται για πόρους μόλις εισέλθουν στα κύτταρα ξενιστές, με αποτέλεσμα μια κατάσταση τύπου "επιβίωσης του πιο ικανού (ιού)".

Ο καλύτερα κατανοητός μηχανισμός ιικής παρεμβολής αφορά τις ιντερφερόνες: τα αμυντικά μόρια που παράγονται από τα κύτταρα όλων των σπονδυλωτών οργανισμών (όπως ο άνθρωπος) όταν στο σώμα εισβάλλει ένας ιός. Οι ιντερφερόνες ενεργοποιούν την έκφραση γονιδίων που μπορούν να εμποδίσουν περισσότερους από έναν ιούς να εισέλθουν σε ένα κύτταρο ή να εμποδίσουν τους ιούς που ήδη υπάρχουν να αναπαραχθούν ή να εξέλθουν από το κύτταρο.

Αν και η ιική παρεμβολή μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανοσία έναντι άλλων ιών, δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα συμβεί και εξακολουθεί να είναι πολύ πιθανό να κολλήσετε πολλούς ιούς ταυτόχρονα.

Πηγές: bbc.com, nytimes.com, the-scientist.com, iflscience.com