Πολλαπλή σκλήρυνση: Μην αγνοήσετε τα “αθώα” πρώιμα συμπτώματα

Αλλά ορισμένα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται νωρίτερα στην πορεία της νόσου από άλλα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να χρησιμεύσουν ως προειδοποιητικά σημάδια της νόσου, επιτρέποντας ενδεχομένως σε εσάς ή σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο να λάβετε τη σχετική πολύ πιο έγκαιρα. Και αυτό είναι σημαντικό για την πορεία της θεραπείας.

Στην πολλαπλή σκλήρυνση το ανοσοποιητικό σύστημα δυσλειτουργεί και καταστρέφει το λιπώδες κάλυμμα (μυελίνη) που μονώνει τις νευρικές ίνες μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Το ΚΝΣ σας αποτελείται από τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό και τα οπτικά νεύρα των ματιών.

Ως αποτέλεσμα της βλάβης της μυελίνης, τα νευρικά σήματα δεν μπορούν να μεταδοθούν γρήγορα ή αποτελεσματικά ανάμεσα στο ΚΝΣ και το υπόλοιπο σώμα. Αυτό οδηγεί σε διάφορα συμπτώματα, όπως θολή όραση, πόνος, μη φυσιολογικές αισθήσεις και μυϊκή αδυναμία, μεταξύ πολλών άλλων.

Πολλαπλή σκλήρυνση: Πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια

Δύο φαινόμενα -το κλινικά μεμονωμένο σύνδρομο και η οπτική νευρίτιδα- μπορεί να χρησιμεύσουν ως πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της ΣΚΠ. Αλλά δεν είναι βέβαιο ότι όποιος εμφανίσει ένα ή και τα δύο, θα εκδηλώσει και πολλαπλή σκλήρυνση.

Κλινικά απομονωμένο σύνδρομο

Το κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (CIS) αναφέρεται στο πρώτο επεισόδιο νευρολογικών συμπτωμάτων ενός ατόμου, που προκαλείται από φλεγμονή και κατεστραμμένη μυελίνη στο ΚΝΣ.

Για παράδειγμα, ένας ασθενής που έχει διαγνωστεί με CIS μπορεί να παρουσιάσει μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα πόδια του. Αυτό θα συνοδευόταν από ευρήματα μαγνητικής τομογραφίας (MRI) που αποκαλύπτουν βλάβη στο ΚΝΣ.

Το CIS ακολουθείται από μια περίοδο ανάρρωσης όπου τα συμπτώματα βελτιώνονται ή υποχωρούν εντελώς.

Διαφορά μεταξύ CIS και ΣΚΠ

Η βασική διαφορά μεταξύ CIS και ΣΚΠ είναι ότι το CIS διαγιγνώσκεται αφότου ένα άτομο εμφανίσει ένα επεισόδιο νευρολογικών συμπτωμάτων. Η ΣΚΠ μπορεί να διαγνωστεί μόνο όταν ένα άτομο έχει βιώσει περισσότερα από ένα επεισόδια νευρολογικών συμπτωμάτων.

Οπτική νευρίτιδα

Η οπτική νευρίτιδα (φλεγμονή ενός από τα δύο οπτικά νεύρα) είναι μια κοινή πρώτη εμφάνιση της ΣΚΠ. Μάλιστα, το CIS μπορεί να διαγνωστεί από την οπτική νευρίτιδα.

Το οπτικό νεύρο μεταδίδει μηνύματα στον εγκέφαλο σχετικά με το τι βλέπει το μάτι. Όταν η μυελίνη που καλύπτει το οπτικό νεύρο έχει υποστεί βλάβη, τα σήματα, που σχετίζονται με την όραση, διακόπτονται.

Τα κοινά συμπτώματα της οπτικής νευρίτιδας περιλαμβάνουν πόνο κατά τις κινήσεις των ματιών, θολή ή “ομιχλώδη” όραση και λιγότερο ζωηρά χρώματα. Τα συμπτώματα της όρασης συνήθως βελτιώνονται και ανακάμπτουν πλήρως μέσα σε 3-5 εβδομάδες. Τούτου λεχθέντος, έως και το 10% των ασθενών μπορεί να παρουσιάσουν μακροχρόνια προβλήματα όρασης.

Πολλαπλή σκλήρυνση: Τα πιο κοινά συμπτώματα

Παρόλο που τα συμπτώματα της ΣΚΠ ποικίλλουν ως προς τον τύπο, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια, υπάρχουν μερικά που είναι πιο κοινά από άλλα.

Προβλήματα όρασης

Εκτός από την οπτική νευρίτιδα, άλλα κοινά προβλήματα όρασης που παρατηρούνται στη ΣΚΠ είναι:

• Νυσταγμός: Η ανεξέλεγκτη, σπασμωδική κίνηση των ματιών. Αυτό το σύμπτωμα προκαλείται από βλάβη στην περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους που ελέγχει τις κινήσεις των ματιών.
• Διπλωπία (διπλή όραση): Οι ασυντόνιστες κινήσεις των ματιών σας κάνουν να βλέπετε διπλά. Αυτό το σύμπτωμα προκύπτει από βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν τους μυς των ματιών.

Μυικοί σπασμοί

Οι μυϊκοί σπασμοί είναι συχνοί στην πολλαπλή σκλήρυνση και προκαλούνται κυρίως από κατεστραμμένη μυελίνη στα νεύρα που συνδέονται με τους μύες. Ως αποτέλεσμα διαταραγμένων νευρικών σημάτων, οι μύες δεν μπορούν να χαλαρώσουν σωστά. Αυτό προκαλεί μυϊκή δυσκαμψία ή/και σύσφιξη, κράμπες ή βαριά αίσθηση στους προσβεβλημένους μύες.

Τα πόδια επηρεάζονται συχνότερα από σπασμούς, αλλά μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα. Οι μυϊκοί σπασμοί τείνουν επίσης να είναι ασύμμετροι, που σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να συμβούν μόνο στην μία πλευρά του σώματος.

Πόνος

Η βλάβη των νευρικών ινών στη ΣΚΠ προκαλεί νευροπαθητικό πόνο, ο οποίος σχετίζεται με αίσθημα καύσου, αιχμηρότητας, κνησμού ή συμπίεσης. Αυτός ο τύπος πόνου σχετίζεται με αναπηρία, κατάθλιψη και κόπωση στην πολλαπλή σκλήρυνση.

Συγκεκριμένοι τύποι νευροπαθητικού πόνου που μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια της ΣΚΠ:

• Σημάδι του Lhermitte: Είναι μια αίσθηση ηλεκτρισμού που διατρέχει τη σπονδυλική στήλη όταν αγγίζετε το πηγούνι σας στο στήθος σας. Στην πολλαπλή σκλήρυνση, προκαλείται από βλάβη στις νευρικές ίνες στο άνω μέρος της σπονδυλικής στήλης.
• “Σφιχταγκάλιασμα” της ΣΚΠ: Είναι μια αίσθηση σύσφιξης γύρω από το στήθος και τα πλευρά που προκαλείται από βλάβη στις νευρικές ίνες στη σπονδυλική στήλη.
• Νευραλγία του τριδύμου νεύρου: Είναι ένας πόνος που μοιάζει με ηλεκτροσόκ ή μαχαιριά στο πρόσωπο ή στην περιοχή της γνάθου. Προκαλείται από βλάβη στο νεύρο του τριδύμου (το πέμπτο κρανιακό νεύρο).

Κούραση και αδυναμία

Η κόπωση της ΣΚΠ γίνεται συχνά αισθητή τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Περιγράφεται από πολλούς ασθενείς “σαν να είναι γρίπη”. Η κόπωση λόγω ΣΚΠ δεν μειώνεται από τον ύπνο και τείνει να εμφανίζεται ξαφνικά και να επιδεινώνεται με τη ζέστη και την υγρασία.

Η εξουθένωση και η εξάντληση ενέργειας που παρατηρείται με την κόπωση της ΣΚΠ μπορεί να προκύψει από την ίδια την καθαυτή ασθένεια ή/και άλλους παράγοντες, όπως φάρμακα, διαταραχές ύπνου ή κατάθλιψη.

Η αδυναμία είναι επίσης κοινή στην πολλαπλή σκλήρυνση και μπορεί να προκύψει από βλάβη στις νευρικές ίνες στο ΚΝΣ, οι οποίες ελέγχουν φυσιολογικά τις μυϊκές κινήσεις. Η έλλειψη δραστηριότητας λόγω πόνου, κόπωσης ή άλλων συμπτωμάτων μπορεί επίσης να συμβάλει στην αδυναμία.

Προβλήματα ουροδόχου κύστης και εντέρου

Η δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης είναι συχνή και επηρεάζει την πλειοψηφία των ασθενών σε κάποιο σημείο της πορείας της νόσου τους. Τα συμπτώματα του ουροποιητικού ως η πρώτη εμφάνιση της ΣΚΠ εμφανίζονται σε περίπου 3-10% των ασθενών.

Τα συμπτώματα και τα σημάδια της δυσλειτουργίας της ουροδόχου κύστης στη ΣΚΠ ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αιφνίδιο αίσθημα ότι πρέπει να ουρήσετε αμέσως
• Δυσκολία να ξεκινήσετε την ούρηση ή αδυναμία να διατηρήσετε μια σταθερή ροή ούρων
• Ανάγκη να ουρείτε συχνά τη νύχτα (νυκτουρία)
• Ακούσια απώλεια ελέγχου των ούρων (ακράτεια)

Οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορεί επίσης να είναι σημάδι δυσλειτουργίας της ουροδόχου κύστης λόγω ΣΚΠ.

Τα προβλήματα του εντέρου είναι κοινά, με τη δυσκοιλιότητα να είναι το πιο συχνό. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να επιδεινώσει άλλα συμπτώματα της ΣΚΠ, όπως μυϊκούς σπασμούς, πόνο, δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και προβλήματα βάδισης. Μπορεί επίσης να συμβάλει στην ακράτεια κοπράνων, που είναι η απώλεια ελέγχου των εντέρων σας.

Κατάθλιψη και συναισθηματικές μεταπτώσεις

Η κατάθλιψη συνδέεται με συνεχή θλίψη και έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε ο ασθενής απολάμβανε. Στην πολλαπλή σκλήρυνση η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή στην πορεία της νόσου, τόσο σε πρώιμο όσο και σε όψιμο στάδιο.

Η κατάθλιψη στη ΣΚΠ μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

• Η καθαυτή νόσος: Βλάβη στις περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τα συναισθήματα
• Παρενέργειες των φαρμάκων για την πολλαπλή σκλήρυνση: Για παράδειγμα, κορτικοστεροειδή (που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των υποτροπών της ΣΚΠ) και φάρμακα ιντερφερόνης (χρησιμοποιούνται ως θεραπείες τροποποίησης της νόσου)
• Στρες που σχετίζεται με την διαβίωση ως ασθενής με πολλαπλή σκλήρυνση

Άλλα κοινά συναισθηματικά συμπτώματα στη ΣΚΠ περιλαμβάνουν θλίψη, άγχος, ευερεθιστότητα και θυμό. Πολλά από αυτά τα συναισθήματα πηγάζουν από την απρόβλεπτη φύση της ΣΚΠ και τον σωματικό και συναισθηματικό αντίκτυπο που έχει η ασθένεια στη ζωή ενός ατόμου.

Πηγή: verywellhealth.com