Ο κορονοϊός, η παχυσαρκία και ο ρόλος των βαριατρικών επεμβάσεων

Με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ειδικοί, ο σημαντικότερος και μη τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου σε ό,τι αφορά στον Covid-19, είναι αναμφισβήτητα η ηλικία. Μεταξύ των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου όμως, περιλαμβάνεται και η παχυσαρκία σε ποσοστό που «αγγίζει» το 42%, αλλά και νόσοι που σχετίζονται με αυτή, όπως η αρτηριακή υπέρταση (57%) και ο σακχαρώδης διαβήτης (34%). Για την ακρίβεια, οι τρεις αυτές νόσοι καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις με τις συννοσηρότητες που παρατηρούνται πιο συχνά στους ασθενείς με Covid-19, σύμφωνα και με αμερικανική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το περασμένο διάστημα επί συνόλου 5.700 ασθενών.

Για τον Δημήτρη Π. Λαπατσάνη, Διευθυντή της Δ’ Χειρουργικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ευαγγελισμός», με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα πληθυσμών με «δυτικού» τύπου τρόπο ζωής και διατροφικές συνήθειες, οι παχύσαρκοι ασθενείς είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στη νόσηση και την εκδήλωση βαρύτερων μορφών του κορονοϊού. Συγκεκριμένα, οι παχύσαρκοι με ΔΜΣ>40 κατατάσσονται στις ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή λοίμωξη από Covid-19 και από την ελληνική νομοθεσία (ΦΕΚ 1865/15.5.2020).
Το πρόβλημα είναι ότι, μεταξύ άλλων, η πανδημία έχει οδηγήσει σε δραματική ελάττωση των προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τα βαριατρικά χειρουργεία. «Προγραμματισμένη επέμβαση» όμως, δεν σημαίνει «προαιρετική επέμβαση». Δηλαδή, μία επέμβαση που μπορεί να θεωρείται μη επείγουσα, δεν σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητη.

Αξίζει απλώς να αναφέρουμε πως οι επεμβάσεις παχυσαρκίας (περιοριστικές και δυσαπορροφητικές), δρουν μέσω ορμονών όπως η γκρελίνη και η GLP-1 και επηρεάζουν το ενεργειακό ισοζύγιο του σώματος. Για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, πλέον κάνουμε λόγο για «μεταβολική χειρουργική».

Τι άλλο αξίζει να γνωρίζουμε για τις επεμβάσεις παχυσαρκίας εν έτει 2020; Ότι η επέμβαση που επιλέγεται, εξατομικεύεται σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε οργανισμού, πως όλες οι χειρουργικές επιλογές είναι ελάχιστα επεμβατικές (λαπαροσκοπικές), ενώ χάρη στη συσσωρευμένη εμπειρία και την εξειδίκευση των τελευταίων ετών, το ποσοστό επιπλοκών είναι μόλις <2% (συγκριτικά με εκείνα ενός χειρουργείου χολοκυστεκτομής), ενώ η θνητότητα «αγγίζει» το 0%. Σε ό,τι αφορά δε στο κόστος του χειρουργείου, να τονίσουμε πως είναι πολύ μικρότερο συγκριτικά με μακροχρόνιες συντηρητικές απόπειρες απώλειας βάρους, ενώ γίνεται ακόμα μικρότερο αν αναλογιστούμε τις δυνητικές μελλοντικές παρεμβάσεις που απορρέουν από τις μεταβολικές και καρδιαγγειακές συνέπειες της παχυσαρκίας.

Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Ότι στη μετά-Covid-19 εποχή, οι βαριατρικές επεμβάσεις θα πρέπει να ενθαρρύνονται. Και αυτό διότι αφενός η παχυσαρκία αποτελεί έναν ανεξάρτητο παράγοντα βαρύτητας σε ό,τι αφορά στον κορονοϊό και αφετέρου, επειδή η βαριατρική χειρουργική θεωρείται η πιο μακροχρόνια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους. Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμη πιο μεγάλη και ιδιαίτερη σημασία ενόψει ενός πιθανού νέου κύματος πανδημίας το ερχόμενο φθινόπωρο καθώς μία επέμβαση παχυσαρκίας αποτελεί το αποτελεσματικότερο μέσο θωράκισης μίας σημαντικής πληθυσμιακής ομάδας νέων ανθρώπων ενάντια στον κορονοϊό.

Ο Δημήτρης Π. Λαπατσάνης, Διευθυντής της Δ’ Χειρουργικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ευαγγελισμός»