Όλα για την αντισύλληψη

Σήμερα οι γυναίκες έχουν πολλούς τρόπους για αποτελεσματική αντισύλληψη και δικαιούνται να αποφασίζουν εκείνες για τον οικογενειακό τους προγραμματισμό. Παρακάτω περιγράφονται τα αντισυλληπτικά μέσα που διαθέτουμε στη χώρα μας καθώς και κάποιες άλλες μέθοδοι (φυσικές ή χειρουργικές).

Το προφυλακτικό, καθώς και κάποιες ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης που προκαλούν αναστολή της ωορρηξίας –και ως εκ τούτου εμποδίζουν τη σύλληψη– προτιμώνται από γυναίκες που (για θρησκευτικούς κυρίως λόγους) δεν επιθυμούν να εμποδίσουν την εμφύτευση του εμβρύου (όπως γίνεται π.χ. με το σπιράλ χαλκού ή με το χάπι της επόμενης μέρας).

Μέθοδοι «φραγμού»:

- Αντρικό προφυλακτικό. Έχει έως και 98% επιτυχία, αν χρησιμοποιείται σωστά (η αποτελεσματικότητα της μεθόδου μειώνεται σημαντικά αν η χρήση δεν είναι σωστή). Προφυλάσσει από τα περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Χρησιμοποιήστε και μια δεύτερη αντισυλληπτική μέθοδο για πιο σίγουρη αντισύλληψη.

- Γυναικείο προφυλακτικό. Έχει έως και 95% επιτυχία, αν χρησιμοποιείται σωστά (η αποτελεσματικότητα της μεθόδου μειώνεται σημαντικά αν η χρήση δεν είναι σωστή). Προστασία από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Στην Ελλάδα είναι κάπως δυσεύρετο και οι γυναίκες δεν το προτιμούν. Χρησιμοποιήστε και μια άλλη μέθοδο για πιο ισχυρή αντισύλληψη.

Γυναικείες ορμονικές μέθοδοι από το στόμα:

- Αντισυλληπτικό χάπι συνδυασμού. Έχει επιτυχία 99%. Περιέχει συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου και η λήψη του πρέπει να είναι καθημερινή με διακοπή μίας εβδομάδας. Δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Καλό είναι να το χρησιμοποιείτε μαζί με προφυλακτικό. Μπορεί να προκαλέσει ναυτία (συχνά), αλλαγές βάρους (πιο σπάνια) και διαταραχές συναισθήματος. Η αποτελεσματικότητά του επηρεάζεται αρνητικά από τη λήψη κάποιων φαρμάκων. Σε περίπτωση διάρροιας ή εμέτου πιθανόν να μην είναι αποτελεσματικό. Ενημερωθείτε από τον γυναικολόγο σας για τις πιθανές παρενέργειες/αντενδείξεις.

- Χάπι προγεστερόνης (mini-pill). Φτάνει το 99% σε αποτελεσματικότητα, αν λαμβάνεται σωστά. Αναμένεται σύντομα η κυκλοφορία του στην Ελλάδα.

- Χάπι της επόμενης μέρας. Είναι μια ορμονική αντισύλληψη που λαμβάνεται σε έκτακτες καταστάσεις, όπως όταν σπάσει το προφυλακτικό ή σε περιπτώσεις βιασμού. Συμβουλευτείτε άμεσα τον γιατρό σας για πιθανές παρενέργειες.

Γυναικείες ορμονικές μέθοδοι άλλες:

- Κολπικός αντισυλληπτικός δακτύλιος. Καινούριο σχετικά στην Ελλάδα. Επιτυχία άνω του 99%. Είναι ένας ελαστικός εύκαμπτος δακτύλιος που τοποθετείται από την ίδια την γυναίκα στον κόλπο και συγκρατείται εκεί από τους μυς της περιοχής. Δεν γίνεται αισθητός στη γυναίκα αλλά ούτε και στον άντρα κατά τη διάρκεια της επαφής. Αφαιρείται για μία εβδομάδα ώστε να έρθει η περίοδος και επανατοποθετείται ο καινούριος. Περιέχει συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου, που εκκρίνονται σε χαμηλές δόσεις. Έχει τις ίδιες παρενέργειες όπως και το αντισυλληπτικό χάπι, αλλά πλεονεκτεί αυτού ως προς τη συμμόρφωση της γυναίκας, γιατί δεν χρειάζεται καθημερινή λήψη. Επίσης δεν επηρεάζεται από τη λήψη άλλων φαρμάκων. Η διάρροια και ο εμετός δεν μειώνουν τη δράση του. Δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Μιλήστε με τον γιατρό σας για πιθανές αντενδείξεις.

Αντισυλληπτικές μέθοδοι μακροχρόνιας δράσης:

- Σπιράλ χαλκού. Αποτελεσματικότητα 99%.

Πλεονεκτήματα: Δεν επηρεάζεται από τη συμμόρφωση της ασθενούς, αφού μπορεί να παραμείνει στη μήτρα μέχρι και για 5 χρόνια. Δεν γίνεται αισθητό κατά τη συνουσία.

Μειονεκτήματα: πιθανή αύξηση της ποσότητας του αίματος της περιόδου ή και μεσοκυκλική αιμόρροια. Μικρή αύξηση της πιθανότητας για εξωμήτριο κύηση, ειδικά τον πρώτο χρόνο της χρήσης. Η τοποθέτησή του γίνεται από γυναικολόγο. Δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

- Σπιράλ προγεστερόνης. Αποτελεσματικότητα 99%.

Πλεονεκτήματα: Όπως και στο σπιράλ χαλκού. Επιπλέον, μειώνει πολύ τη ροή του αίματος κατά την έμμηνο ρύση, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει αυτές τις γυναίκες που ταλαιπωρούνται από μηνορραγίες.

Μειονεκτήματα: Μικρή αύξηση της πιθανότητας για εξωμήτριο κύηση, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο χρήσης. Η τοποθέτησή του γίνεται από γυναικολόγο. Δεν προφυλάσσει από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης:

- Θηλασμός. Μπορεί να είναι μια πολύ αποτελεσματική αντισύλληψη, αλλά σε κάποιες γυναίκες επανέρχεται η περίοδος, και άρα η ωορρηξία, ενόσω θηλάζουν. Προτιμότερο να χρησιμοποιούν και προφυλακτικό.

- Θερμομέτρηση, παρατήρηση της τραχηλικής βλέννης. Αμφίβολη η αποτελεσματικότητά τους ως προς την αντισύλληψη. Χρησιμοποιείται κυρίως από τα ζευγάρια που θέλουν να συλλάβουν. Φυσικά παραμένει ο κίνδυνος για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

- Διακεκομμένη συνουσία. Εξαιρετικά επικίνδυνη μέθοδος ως προς την αντισύλληψη, αλλά επίσης δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Μόνιμες μέθοδοι:

- Γυναικεία στείρωση

- Αντρική στείρωση

Σε κάθε περίπτωση η απόφαση για αντισύλληψη πρέπει να λαμβάνεται μετά από λεπτομερή ενημέρωση από τον γιατρό για τα υπέρ και τα κατά της κάθε μεθόδου.

Ελένη Τζαχρήστα
Μαιευτήρας-Γυναικολόγος