Από τι κινδυνεύουν στο μέλλον οι 40ρηδες που γυμνάζονται

Κάθε μορφή άσκησης, ακόμα και η πιο ήπια, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις αρθρώσεις των ανθρώπων άνω των 40 ετών. Παρότι η επιλογή του είδους της αθλητικής δραστηριότητας είναι πιο συνετή σ’ αυτές τις ηλικίες και γίνεται με γνώμονα τις δυνατότητες και τη φυσική κατάσταση κάθε ανθρώπου που επιθυμεί να φροντίζει το σώμα του, η αποφυγή των κακώσεων και κυρίως του γόνατος δεν είναι πάντα εφικτή.

Έτσι, το τζόγκινγκ, το ποδήλατο, τα προγράμματα ενισχυτικών ασκήσεων στο γυμναστήριο ενέχουν κινδύνους για την πιο καταπονούμενη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος, αν και για την εκτέλεσή τους απαιτείται λιγότερη ενέργεια απ’ ό,τι στα σπορ που επιλέγονται από άτομα μικρότερης ηλικίας.

Οι άνθρωποι της μέσης ηλικίας, αν και προσέχουν περισσότερο, δεν αποφεύγουν τους τραυματισμούς του γόνατος, μόνο που τα συμπτώματα δεν είναι άμεσα και έντονα. Πρόκειται για μικρές ενοχλήσεις που διαρκούν, συγκριτικά με τα συμπτώματα ενός οξέος τραυματισμού που υφίστανται συνήθως νεαρότεροι αθλητές που ασχολούνται με πιο δυναμικά και επιθετικά αθλήματα.

Το γόνατο μπορεί να πρήζεται περιστασιακά, αλλά πολλές φορές δεν παρουσιάζει κανένα οίδημα, ενοχλεί στο πλήρες κλείσιμό του, πονά στο βαθύ κάθισμα ή στην ανασήκωση και φυσικά στο ανέβασμα και κατέβασμα της σκάλας. Η αντίδραση του 40άρη είναι να λάβει κάποιο παυσίπονο ή αντιφλεγμονώδες και μόνο όταν διαπιστώνει ότι τα συμπτώματα εμμένουν απευθύνεται τελικά στον ορθοπεδικό.

Η κλινική εξέταση του γόνατος σ’ αυτές τις περιπτώσεις συνήθως δείχνει ελάττωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης, με πόνο στην πλήρη κάμψη του γόνατος σε σχέση με το φυσιολογικό. Η εξέταση για ρήξη του μηνίσκου είναι θετική και συχνά δείχνει πρόβλημα στο πίσω τμήμα του έσω μηνίσκου. Επίσης, η εξέταση μπορεί να αναδείξει την ύπαρξη σημείων που έχουν υποστεί μικρές φθορές (αρχόμενη αρθρίτιδα).

Μετά από προσεκτική κλινική εξέταση ο ορθοπεδικός συστήνει τη διενέργεια της κατάλληλης για την παθολογία απεικονιστικής εξέτασης, που δεν είναι άλλη από την ακτινογραφία ή τη μαγνητική τομογραφία. Μεγαλύτερη ακρίβεια για την κατάσταση του αρθρικού χόνδρου, των μηνίσκων και των άλλων συνδεσμικών στοιχείων του γόνατος προσφέρει η μαγνητική τομογραφία.

Η πιο συνηθισμένη βλάβη που αναδεικνύει η μαγνητική τομογραφία σ’ αυτή τη ηλικιακή ομάδα με πονεμένο γόνατο είναι η λεγόμενη «εκφυλιστική ρήξη του μηνίσκου», δηλαδή η μη οξεία-τραυματική ρήξη που οφείλεται σε χρόνια φθορά του μηνίσκου και που είναι συνήθως μικρής έκτασης.

Τα συμπτώματα μπορεί να παρομοιαστούν με μια “φλούδα” από την κάτω επιφάνεια του μηνίσκου που ξεκολλάει. Η αντιμετώπιση είναι σχετικά απλή:

ξεκούραση, λήψη αντιφλεγμωνωδών, ενδυνάμωση του τετρακεφάλου με φυσικοθεραπεία και αποφυγή για μικρό διάστημα ασκήσεων που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση.

Εάν παρόλα αυτά τα συμπτώματα παραμένουν, ο ορθοπεδικός μπορεί να συστήσει τη διενέργεια αρθροσκόπησης του γόνατος για τον καθαρισμό του μηνίσκου, όπου αποκόπτεται η “φλούδα” του μηνίσκου και η επιφάνειά του λειαίνεται, διατηρώντας όμως όλο τον μηνίσκο.

Η επάνοδος του αθλητή στις αθλητικές του δραστηριότητες μπορεί να γίνει μετά την εξαφάνιση των συμπτωμάτων, πάντα βέβαια με τη σωστή καθοδήγηση από τον ορθοπεδικό.

Ελευθέριος Τσιρίδης MD, MSc (Orth)(London), DMed, PhD, FRCS

Αναπληρωτής Καθηγητής Ορθοπεδικής Χειρουργικής του ΑΠΘ – Γ΄ Πανεπιστημιακή Ορθοπεδική Κλινική του Νοσοκομείου «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» Θεσσαλονίκης

Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ορθοπεδικής Εταιρίας Ισχίου