Γιατί τελικά βλέπουμε αυτό που... φοβόμαστε;

Γιατί ένα μικρό έντομο, που ούτε καν μοιάζει με αράχνη, είναιδυνατόν να προκαλέσει πανικό σε όσους δηλώνουν «αραχνοφοβικοί»;

Ψυχολόγοι απότο Πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ, που μελέτησαν το φαινόμενο, κατέληξαν στοσυμπέρασμα ότι ο φόβος που κυριεύει τους αραχνοφοβικούς δεν είναι «κατάφαντασίαν», αλλά υπαρκτός.

Συγκεκριμένα, φαίνεται πως τα άτομα που διακατέχονταιαπό αραχνοφοβία συγκρατούν την εικόνα μιας αράχνης για μεγαλύτερο χρονικόδιάστημα σε σχέση με άτομα που δεν έχουν αυτή τη φοβία.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, οι φοβίες επηρεάζουν τηνανθρώπινη αντιληπτική ικανότητα, η οποία μεταβάλλεται από άνθρωπο σε άνθρωποανάλογα με την ψυχοσυναισθηματική του κατάσταση απέναντι σε ερεθίσματα.

«Η έρευνα δείχνει ότι τα εξωτερικά ερεθίσματα πουσχετίζονται με συγκεκριμένες φοβίες καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οεγκέφαλος αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα», εξηγεί ο ερευνητής Γκέοργκ Άλπερς,σημειώνοντας ότι από τη διεργασία αυτή επηρεάζεται ειδικότερα η όραση.

Για τις ανάγκες της μελέτης οι ερευνητές χώρισαν τους εθελοντέςσε δύο ομάδες. Σε αυτούς που φοβούνται και σε αυτούς που δε φοβούνται τιςαράχνες.

Μέσω ενός ειδικού στερεοσκοπικού καθρέφτη εναλλάσσοντανμπροστά τους ανά οκτώ δευτερόλεπτα δύο εικόνες, μιας αράχνης και ενόςλουλουδιού, μία για το δεξί μάτι και μία για το αριστερό αντίστοιχα.

«Δεν είναι δυνατό να δει κάποιος συγχρόνως δύο διαφορετικέςεικόνες με τα μάτια του. Τα μάτια συναγωνίζονται το ένα το άλλο και τελικά οεγκέφαλος είναι αυτός που αποφασίζει ποια εικόνα θα επικρατήσει», εξηγεί οΆλπερς.

Οι συμμετέχοντες έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί,υποδεικνύοντας τι ακριβώς βλέπουν: την αράχνη, το λουλούδι ή συνδυασμό και τωνδύο, ενώ οι ψυχολόγοι καταμετρούσαν το χρόνο που παρέμεναν στην συνείδηση τωνατόμων οι εκάστοτε εικόνες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι αραχνοφοβικοί ανέφεραν πωςέβλεπαν την αράχνη δύο φορές πιο συχνά σε σχέση με τους υπόλοιπους και μάλιστακατά 4 δευτερόλεπτα κάθε φορά περισσότερο, ενώ φαίνεται πως δεν έλεγαν ψέματα,αφού ταυτόχρονα υποβάλλονταν και σε τεστ αλήθειας.

Το φαινόμενο αυτό εξηγείται, όπως δημοσιεύεται στη σχετικήέκθεση στο περιοδικό Journal of Experimental Psychopathology, καθώς ο εγκέφαλοςείναι αυτός που επιλέγει τελικά αυτόματα ποιο θα επικρατήσει, όταν βρίσκεται μπροστάσε μεγάλο δείγμα εξωτερικών ερεθισμάτων.

Σε αυτή ακριβώς την καθαρά εγκεφαλική διαδικασία,συναισθήματα όπως ο φόβος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως προς την τελικήεπιλογή.