Γιατί το σφουγγάρι δεν είναι ο πιο υγιεινός τρόπος για να πλένετε τα πιάτα

«Η σαλμονέλα και άλλα βακτήρια αναπτύσσονται και επιβιώνουν καλύτερα στα σφουγγάρια παρά στις βούρτσες. Ο λόγος είναι ότι τα σφουγγάρια χρησιμοποιούνται διαρκώς και δεν στεγνώνουν ποτέ», δήλωσε ο Trond Møretrø από το νορβηγικό Ινστιτούτο Έρευνας Τροφίμων, Nofima.

«Ένα μόνο σφουγγάρι μπορεί να φιλοξενεί αριθμό βακτηρίων μεγαλύτερο από τον αριθμό των κατοίκων του πλανήτη», δήλωσε ο Møretrø, συγγραφέας της νέας μελέτης.

Αν και πολλά βακτήρια δεν είναι επιβλαβή, αυτά που είναι -όπως η σαλμονέλα- μπορούν να εξαπλωθούν από τα σφουγγάρια στα χέρια, τις επιφάνειες της κουζίνας και τον εξοπλισμό και να προκαλέσουν ασθένειες στους ανθρώπους, πρόσθεσε.

«Το σφουγγάρι είναι υγρό και συσσωρεύει υπολείμματα τροφών που αποτελούν επίσης τροφή για τα βακτήρια, οδηγώντας σε ταχεία ανάπτυξή τους».

Αυτό που εξέπληξε περισσότερο τους ερευνητές ήταν ότι δεν είχε μεγάλη σημασία το πώς οι άνθρωποι καθαρίζουν το σφουγγάρι τους ή πόσο συχνά.

«Ο τρόπος με τον οποίο οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν τα σφουγγάρια τους δεν είχε μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη βακτηρίων. Είναι πολύ δύσκολο να αποφύγουν την ανάπτυξη βακτηρίων στα σφουγγάρια, εφόσον τα σφουγγάρια δεν αντικαθίστανται καθημερινά», είπε ο Møretro.

Η έρευνα για τα χρησιμοποιημένα σφουγγάρια και τις βούρτσες βασίζεται σε μια εργαστηριακή μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι από την ίδια ομάδα ερευνητών, η οποία διαπίστωσε ότι τα επιβλαβή βακτήρια επιβίωσαν καλύτερα στα σφουγγάρια παρά στις βούρτσες.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, μέρος του βακτηριακού φορτίου των σφουγγαριών της κουζίνας μπορεί να μειωθεί στο φούρνο μικροκυμάτων ή με το βράσιμο. Αυτά τα μέτρα από μόνα τους ωστόσο, δεν είναι επαρκή για να διασφαλίσουν ότι το σφουγγάρι θα μειώσει τη διασταυρούμενη μόλυνση. Γι' αυτό συνιστά να αντικαθίστανται συχνά.

Σφουγγάρι εναντίον βούρτσας

Οι ερευνητές συνέλεξαν σφουγγάρια κουζίνας από 20 ανθρώπους που ζουν στην Πορτογαλία και 35 βούρτσες και 14 σφουγγάρια από ανθρώπους που ζουν στη Νορβηγία.

Προηγούμενη έρευνα σε 9.966 άτομα διαπίστωσε ότι τα σφουγγάρια αποτελούν το βασικό μέσο καθαρισμού κουζινών σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, σε αντίθεση με τις βούρτσες, οι οποίες αποτελούν το κυρίαρχο μέσο καθαρισμού σε μόνο δύο χώρες, τη Νορβηγία και τη Δανία.

Όλα τα σφουγγάρια χρησιμοποιούνταν για το πλύσιμο των πιάτων και για να τρίβονται κατσαρόλες και τηγάνια. Τα 19 από τα 20 σφουγγάρια από την Πορτογαλία χρησιμοποιούνταν 5-6 φορές την εβδομάδα ή συχνότερα. Από τις βούρτσες που συλλέχθηκαν στη Νορβηγία, οι 32 από τις 35 χρησιμοποιούνταν 5-6 φορές την εβδομάδα ή περισσότερες. Τα σφουγγάρια που συλλέχθηκαν στη Νορβηγία χρησιμοποιούνταν λιγότερο.

Δεν βρέθηκαν παθογόνα βακτήρια (που προκαλούν ασθένειες) στις βούρτσες ή στα σφουγγάρια. Ωστόσο, τα συνολικά επίπεδα βακτηρίων ήταν χαμηλότερα στις χρησιμοποιημένες βούρτσες από ότι στα σφουγγάρια. Παρόμοιοι τύποι μη παθογόνων βακτηρίων βρέθηκαν και στα δύο αντικείμενα καθαρισμού.

Όταν οι ερευνητές πρόσθεσαν βακτήρια σαλμονέλας στις βούρτσες και τα σφουγγάρια, βρήκαν σημαντική μείωση στον αριθμό της σαλμονέλας στις βούρτσες που αφέθηκαν να στεγνώσουν όλη τη νύχτα. Δεν ίσχυε το ίδιο για τις βούρτσες που αποθηκεύτηκαν σε πλαστική σακούλα ή για τα σφουγγάρια ανεξάρτητα από τις συνθήκες αποθήκευσης.

Οι χρήστες των σφουγγαριών και των βουρτσών κλήθηκαν να απαντήσουν πόσο καιρό χρησιμοποιούσαν συνήθως το σφουγγάρι ή τη βούρτσα τους και πώς τα διατηρούσαν καθαρά - ξέπλυμα με νερό, πλύσιμο με σαπούνι και νερό, τοποθέτηση στο πλυντήριο πιάτων ή λεύκανση.

Καμία από αυτές τις μεθόδους δεν έκανε τη διαφορά, κάτι που εξέπληξε τους ερευνητές. Το βασικό στοιχείο που προέκυψε από τη μελέτη ήταν ότι οι βούρτσες που στεγνώνουν μεταξύ των χρήσεων, έχουν μικρότερο αριθμό βακτηρίων.

Δεδομένου ότι η βούρτσα στεγνώνει πολύ γρήγορα, τα επιβλαβή βακτήρια θα πεθάνουν. Επίσης, οι περισσότερες βούρτσες έχουν μια λαβή που σας προστατεύει από την άμεση επαφή με τα βακτήρια σε αντίθεση με τα σφουγγάρια.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της επιστημονικής επιθεώρησης Journal of Applied Microbiology.